Kriz mi, seçim hareketliliği mi?
Haftaya 12 yıl sonra gelen not artırımın Türk mali piyasalarını olumlu etkileyeceği beklentisi ile başladık. Ama hiç de öyle olmadı. Geçen hafta yazdığım gibi, iyi bir gelişme ama abartılmamalıydı. Halen “aşırı süpekülatif- yatırım yapılamaz ülke” grubundayız.
Dünyada yeniden gündem, faiz. Dünya, haftaya ne güzel “Fed yetkililerinin faiz indirimi sinyali vermesi yakın” havasıyla başlamıştı ki, ABD tüfe ve çekirdek enflasyon verileri sevincini kursağına tıktı. Şubat ayı tüfesi yıllıkta %3,1 beklenirken %3,2 geldi. Çekirdek enflasyonda yıllıkta %3,7 beklenirken %3,8 geldi. Ortalık bir anda yangın yerine döndü. ABD’nin enflasyon hedefi %2. Belki de bu hedefi gözden geçirme zamanı gelmiştir. ABD nin M2 para arzı 2000 yılı başında 4,6 trilyon dolardı. 2008 Mortgage krizi sonrası 2009 ortasında 8,5 trilyon dolara, pandemi paniğinin başladığı Mart 2020 tarihine kadar da 15 trilyon dolar oldu. İki yıl içinde 22 trilyon dolar seviyesine dayandı, şimdilerde 20.7 tirlyon dolar seviyelerinde. Paranın böyle coşkuyla saçıldığı bir ekonomi için %2 enflasyon hedefi artık gerçekçi değildir belki de.
Kafa karıştırıcı ayrıntılar. ECB, FED, BOE için faiz indirimlerinin tarihi tartışılırken, Japonya Merkez bankasının faiz artırımı ve pozitif faize geçmesi konuşuluyor. 2015 yılından beri negatif faizli Japonya’nın pozitif faize geçmesi piyasaları nasıl etkiler!? Diğer yandan Kasım ayında ABD’de başkanlık seçimleri var. Seçim sonuçlarının piyasaları “faiz indirim” konusundan çok daha fazla dalgalandırabileceğini unutmamak gerekir.
Türkiye’de Fitch notunun iyimserliği; Haftaya 12 yıl sonra gelen not artırımın Türk mali piyasalarını olumlu etkileyeceği beklentisi ile başladık. Ama hiç de öyle olmadı. Geçen hafta yazdığım gibi, iyi bir gelişme ama abartılmamalıydı. Halen “aşırı süpekülatif- yatırım yapılamaz ülke” grubundayız. Yatırım yapılabilir ülke konumu için dört not artırımına gereksinimiz varken “çöp” olarak değerlendirilmemiz için üç not düşürülüşü yetiyor.
Merkez bankasının özellikle kredi kartları başta sıkılaştırma kararları hem kredi hem mevduat faizlerini yukarı taşımaya devam ediyor. Kredi kartı avans faizi yıllık %113 seviyesine yükseldi. Faizlerin yükselmesi banka hisselerini dolayısıyla borsayı olumsuz etkiledi.
TCMB ve BDDK; 08 Mart 2024 verileri açıklandı. Bu verilere göre ilgili hafta;
Hissede 293 milyon dolar, tahvilde 260 milyon dolar satış var. Toplamda 552 milyon dolar satış var. Türkiye’den çıkıyorlar mı!? Belirsiz. Çünkü 2023 seçimi öncesi de Mayıs ayında toplamda 690 milyon dolar satmışlardı. Seçim öncesi klasik hareketleri olabilir.
HİSSEDE 293 MİLYON DOLAR, TAHVİLDE 260 MİLYON DOLAR SATIŞ
Yabancı Portföy; Hissede 293 milyon dolar, tahvilde 260 milyon dolar satış var. Toplamda 552 milyon dolar satış var. Türkiye’den çıkıyorlar mı!? Belirsiz. Çünkü 2023 seçimi öncesi de Mayıs ayında toplamda 690 milyon dolar satmışlardı. Seçim öncesi klasik hareketleri olabilir.
Merkez bankası rezervi; Brüt rezerv 400 milyon dolar azalmış. Altının ons fiyatı %7 arttı. Euro, dolar karşısında %1 değer kazandı. Bu kazanımlar brüt rezervi normalde artırması gerekiyordu. Demek ki, döviz rezerv erimesi 400 milyon dolardan fazla. 2023 yılının en yüksek rezervinden bugüne 15 milyar dolar azalış var. Bu da bir kriz göstergesi mi, yoksa seçim mecburiyeti mi? Yine belirsiz. 2023 seçimleri öncesinde brüt rezervler 30 milyar dolar azalmış, sonrasında hızla toparlanmıştı. Yılbaşına göre net rezerv 24 milyar dolar, swap hariç net rezerv ise 16,5 milyar dolar azalmış.
Portföy çıkışları ve MB rezerv erimesinin sebebi 2023 yılında olduğu gibi seçim olabilir ve seçim sonrası normalle görülebilir. Ülkeye döviz girmezse seçim sonrası normalleşme olsa da uzun soluklu olmayacaktır.
Mevduat; İlgili hafta üç aylık mevduat faizleri ortalaması 0,38 puan artıp %53,63 seviyesine yükseldi. Geçen hafta daha da yükseldi diye görüyorum.
DTH hesaplarında hareketlilik devam ediyor. İlgili hafta vatandaşlar dövizlerini 3,3 milyar dolar artırmış. Toplamda 5,7 milyar dolar artmış. Ağustos 2023 ayından beri ilk kez vatandaşın böyle yüksek dövize dönüşü var.
MB seçim sonrası faizi %50 ye çıkaracak, mevduat faizleri %55-%60 arasına gelirse ve seçim öncesi çıkan döviz fazlasıyla geri dönmeye başlarsa dövizin gazı alınır ve TL ye dönüşler başlayabilir. Şimdilik yıl sonu enflasyon beklentisi en fazla %45 civarında. %50 üstü faiz TL ye dönüşü destekler ama enflasyon beklentisi %45 seviyesini aşmadığı müddetçe.
Krediler; İlgili hafta kredi kartları ve bireysel kredilerde sakinleşme var. Kredi faiz artışının kokusunu almış şirketler kredi kullanmış. Ticari krediler haftalık olarak %2 artmış. Bireysel kredi faizleri ortalaması üç puan üstünde artıp %61,66, ticari faizler ise iki puana yakın artıp %55,76 seviyesine yükseldi.
Dolar/TL; Vatandaşın, şirketlerin dövize ilgisi alevlenmiş gözüküyor. Diğer yandan seçim riski yüzünden TL den çıkanlar var, Türkiye’nin eroinman gibi döviz ihtiyacı var. Bunlardan dolayı doların yukarı itelenmesi kesilmiyor. Daha önceki Ekonomi Bakanlarının gereksiz “neden döviz alıyorsunuz” söylemlerine benzer Mehmet Şimşek açıklamaları yatırımcılara eskiyi hatırlatıyor, dövize alımına daha istekli oluyorlar.
Teknik olarak; 32 lira dirençti, üstüne çıktı. Bu hafta da üstünde kalırsa yukarı hareket seçim sonrasına kadar devam edecek demektir. 32,50 direnç, 31,80, 31,60 ve 31,20 destek. Eğer 31,20 altında kalırsa 30,75 seviyelerine kadar gevşeyebilir. Ama çok zor olasılık.
ABD borsalarında kar satışları görülürken göreceli ucuz kalmış Avrupa borsalarında yukarı hareket devam etti. ABD enflasyon verileri borsaların moralini bozdu.
Bizim borsamız ise faizlerin artması sonucu banka hisselerine gelen satış ile geriledi.
BİZİM BORSAMIZ FAİZLERİN ARTMASI SONUCU GERİLEDİ
Bist100; ABD borsalarında kar satışları görülürken göreceli ucuz kalmış Avrupa borsalarında yukarı hareket devam etti. ABD enflasyon verileri borsaların moralini bozdu.
Bizim borsamız ise faizlerin artması sonucu banka hisselerine gelen satış ile geriledi. Ağustos 2023 ayında üç aylık mevduat faizi ortalaması %29 seviyesindeyken borsamız 7400 puandaydı. Aralık 2023 tarihinde 24 puana yakın artarak %52,60 puana çıktı. Bu sürede borsa 200 puan düşerek 7200 puana indi. Geçen hafta faizler iki, üç puan arttı diye 9155 puandan 8800 puana düştü. Bu düşüş sadece faizden kaynaklanmıyor. 10000 puana yaklaşma ve seçim riskini almak istemeyenlerin bahanesi gibi geliyor bana. 8600 ve 8200 puan destek. Buralara ya da biraz altına gelip seçimi bekleyebilir.
Dolar endeksi ve ABD (10 yıl) Tahvil; Geçen hafta, “102,30 puandan tepki gelse bile sanırım artık 101 puan yolculuğu başladı” tahmininde bulunmuştum. 102,60 puandan ABD enflasyonunu bahane ederek doğal tepki geldi. 103,85 puanın üstünde haftalık kapanış yapmadığı müddetçe 101,30 hedefte.
ABD tahvilde; %4,17 destek. %4,30 üstünde kapanış yapmadığı müddetçe %3,90 hedefte.
EUR/USD; 1,0880 seviyesinin altında haftalık kapanış yaparsa gevşeme devam eder. 1.1020 direnç. Bu yıl 1.1075 ile 1.1150 arasını hedefleyeceğini düşünüyorum.
Bitcoin; Geçen hafta; “Balon olabilir.Eğer öyle ise üç, dört hafta 67000 dolar ile 75000 dolar arasında oyalanıp mal çıkmaları gerekir. Hafta içi 74000 doları görür haftalık kapanışı 70000 dolar olursa artık, dikkatli olmak gerekir” tahmininde bulunmuştum. Geçen hafta 73740 doları görüp 67200 dolardan haftayı kapadı. Lütfen artık çok dikkatli olun.61850 doların altında haftalık kapanış, geçmiş olsun demektir.
Altın/ONS; ABD tüfesi altını da bozdu. 2135 dolar destek. 2075 dolar aşağı kırılmadığı müddetçe 2135 ile 2075 dolar yeni risk alma seviyeleri. Ama üç, dört hafta oyalanabilir.
Brent Petrol; Aylardır 77 dolar ile 87 dolar arasında skışmanın devam edeceğini belirttim. Sıkışmayı bir yöne doğru kıracak bir gelişme gözükmüyor.
Doğalgaz; Vadeli fiyatları 1,94 doların üstüne çıkmadı. 1,50 dolar önemli destek. Biraz daha 1,50 ile 1,90 dolar arasında sıkışacak gibi. 1.90 doların üstünde haftalık kapanış kısa zamanda 3,65 doların görülmesine yol açabilir.
Gümüş; Geçen hafta; “25,30 ile 26.20 dolar arasına çıkabilir” tahmininde bulunmuştum. 25,45 doları gördü, altın gevşeyince takıldı. Bu hafta 23,90 dolar aşağı kırılmadığı müddetçe 26,30 dolar hedefte.
Kuyumculuk, ayakkabıcılık, pazarcılık, iplik fabrikasında işçilik, fotoğrafçılık, bakkal çıraklığı, otobüs muavinliği, muhasebecilik, pazarlamacılık, İzmir Devlet tiyatrosunda figüranlık, yatırım uzmanlığı, bankacılık dahil birçok alanda çalıştı.
Profesyonel iş yaşantısına 1990 yılında Halkbank’ta başladı. Ata Yatırım, Esbank, Bakioğlu Holding, Turkishbank, HSBC Bank ile süren profesyonel iş hayatı, çok kısa süre çalıştığı TEB ile sona erdi.
Profesyonel iş yaşamında muhasebe, kredi, yatırım uzmanlığı, bireysel pazarlama departmanlarında 26 yıl çalıştı. Memur olarak başladığı mesleğini, Bireysel Bölge Müdürlüğü de yaparak en son şube yöneticiliğinde sonlandırdı.
SPK’nın “SP Faaliyetleri Düzey 3 Lisansı, Türev Araçlar Lisansı, Kredi Derecelendirme Lisansı ve Kurumsal Yönetim Derecelendirme Lisansı” sertifikalarına sahip.
- Dünyada faiz beklentileri ve Türkiye’de güven sorunu - 7 Mayıs 2024
- Kendini yakıp küle döndüren İyi Parti - 30 Nisan 2024
- Türkiye dikiş tutmaz! - 29 Nisan 2024