Fitch benim ezberim, kan ağlıyor gözlerim
Not artışı önemli tabi, ama çok abartmamak gerek. Bu not artışı ne anlama geliyor? Bir önceki döneme göre borcumuzu ödeyebilme kapasitemiz artmış. Uygulanan ekonomik politikalar ortodoks politikalar ile bir önceki döneme göre daha uyumlu. Ülke vatandaşları ne yer ne içer? Bu konumuz değil.
Şubat ayı Tüfe rakamları açıklandı. TÜİK %4,53, İTO %4,07 ve ENAG %4,32 açıkladı. Bence TÜİK ‘in yıllar sonra enflasyonu diğer kurumlardan daha yüksek açıklaması çok dikkat çekici. Sanırım uluslararası kuruluşlara “rakamlarla oynamıyoruz” imajını vermeye çalışıyorlar.
Böylece TÜİK’e göre yıllık Tüfe %67,07 seviyesine yükselmiş oldu. Mayıs ayında enflasyonun zirve yapacağına kesin gözüyle bakılıyor. O zaman Mart, Nisan, Mayıs ayları ortalaması da %4 civarında gelecek demektir. Ondan sonraki aylarda enflasyon gerçekten düşmeye başlayıp her ay %2 ortalamayı sağlasa bile %36 hedefinin tutması zor görünüyor. MB’nın işi giderek zorlaşıyor sanki. Son yirmi yılın en yüksek ikinci Şubat ayı enflasyonunu yaşadık. Diğeri de 2022 yılı Şubat ayıydı zaten.
Fitch, Türkiye’nin kredi notunu yükseltti. Kötü notlardan sonra ilk kez 2004 yılında Fitch yine böyle kredi notumuzu B+ ya yükseltmişti. Yirmi yıl sonra gelen bu not artışı 2004 yılının benzerini yaşatabilir mi? Hiç sanmıyorum. O zamanlar ülke çok ucuzdu, satılacak kamu kuruluşları, batık özel şirketler vardı. Borsamız bir doların altındaydı, bugün üç dolar civarında. IMF, AB anlaşmaları vardı. Ve hepsinden önemlisi, iki de bir de “Bu benim son seçimim” diyen yaşlanmış bir lider değil, yıpranmamış, genç, umut veren bir parti başkanı iktidara yeni gelmişti.
Not artışı önemli tabi, ama çok abartmamak gerek. Halen “aşırı spekülatif- yatırım yapılamaz ülke” grubundayız. Yatırım yapılabilir ülke konumu için dört not artırımına gereksinimiz varken “çöp” olarak değerlendirilmemiz için üç not düşürülüşü yetiyor.
Bu not artışı ne anlama geliyor? Bir önceki döneme göre borcumuzu ödeyebilme kapasitemiz artmış, milli gelirimiz artmış. Uygulanan ekonomik politikalar ortodoks politikalar ile bir önceki döneme göre daha uyumlu. Ülke vatandaşları ne yer ne içer? Bu konumuz değil.
IMF geri gelsin. Sanırım Türkiye’de çoğu insan IMF anlaşması geri gelse mutlu olabilir. Bir tek iktidar, iktidar yandaşları ve devlet desteği ile geçinenler istemez bu durumu. IMF, önce kamu harcamlarına kelepçe vuruyor. Çok özendim bana yeni uçak alın. Canım çekti Somali’ye yardım yapıyorum. Keyfim öyle istedi ihale açtım, ihaleyi de Ahmet’e verdim. Partime üye olanlara kamyonlar dolusu yardım yaptım. Bu söylemleri unutmak gerekir. Tabi sabit gelirliler de sıkıntı çekiyor ama sıkıntı vatandaşın tamamına daha eşit dağıtılıyor.
Vatandaşın dövize ilgisi yeniden başladı görünüyor. Faizde reel kazanç olmadığı müddetçe vatandaş mevduat gelirinin biraz altında gelir sağlasa bile dövizde kalmayı tercih ediyor. Dövizin ısrarla yukarı tırmanması da bu tercihlerini destekliyor.
VATANDAŞIN DÖVİZE İLGİSİ YENİDEN BAŞLADI
TCMB ve BDDK; 01 Mart 2024 verileri açıklandı. Bu verilere göre ilgili hafta;
Yabancı Portföy; Şubat ayın toplamında hisse senedinde 159 milyon dolar satış, tahvilde 48 milyon dolar alış var. Şubat ayını yabancısız geçmişiz kısaca.
Merkez bankası rezervi; Ocak ayından beri MB rezervi azalmaya devam ediyor. İlgili hafta da 800 milyon dolar azalmış. Yılbaşından bu yana 10 milyar dolar, geçen yılın en yükseğinden bu yana 14,5 milyar dolar rezervlerde erime var. Bu hafta altın fiyatları ciddi artış gösterdiği için rezervlerde bir miktar düzelme gözükebilir.
Mevduat; İlgili hafta üç aylık mevduat faizleri ortalaması 1,36 puan artıp %53,25 seviyesine yükseldi. Geçen hafta MB nın aldığı gece yarısı kararları ile bu ortalamanın daha da artacağını tahmin ediyorum. Ülkeye döviz girip döviz gevşemedikçe, ısrarlı artışını korudukça bu mevduat faizine kimse dövizini bozup gelmez. Hatta döviz alır.
DTH hesapları toplamında kayda değer hareketlilik gözlenmiyor. Yılbaşına göre vatandaşlar dövizlerini 1,9 milyar dolar artırırken şirketler 2,6 milyar dolar azaltmış. Böylece iki ay sonunda bankalardaki döviz mevduatı 700 milyon dolar azalmış.
Krediler; İlgili hafta kredilerde, bir önceki hafta ile benzer büyüme yaşanmış. Ama kredi kartları %2,3 büyümeden %3 e çıkmış. Kredi kartlarına seçim sonrası gelmesi beklenen düzenlemelerin etkisi olabilir. Ramazan ayı, Ramazan Bayramı etkisiyle kredi kartlarındaki bu ivmenin devam edeceğini düşünüyorum.
Dolar/TL; Vatandaşın dövize ilgisi yeniden başladı görünüyor. Faizde reel kazanç olmadığı müddetçe vatandaş mevduat gelirinin biraz altında gelir sağlasa bile dövizde kalmayı tercih ediyor. Dövizin ısrarla yukarı tırmanması da bu tercihlerini destekliyor.
Seçim yüzünden iktidar büyümeden vazgeçemiyor. Fıtch raporunda 2024 yılı büyüme tahmini %2,8 açıkladı. Türkiye için oldukça düşük. Seçimden zaferle çıkan iktidar bu tahmini tutturmak için çalışabilir ama yenilgi ile çıkarsa mevcut ekonomi yönetimi ve programı ile iktidarın koltuğu hergün biraz daha endişe verici şekilde sallanabilir.
Büyümeden vazgeçemiyorsak, döviz geliri elde etmeliyiz. Kısa vadede bu zor. O zaman mecburi ithalatımızı finanse etmek için dışarıdan döviz borçlanmalıyız. Dış borç 500 milyar dolara dayandı. Daha ne kadar bu borcu artırabileceğiz.
Kısaca doların gevşemesini beklemek için şimdilik göstergeler izin vermiyor. Ama aşırı artması için çok kaotik bir ortam da yok. Hatta Fitch not artırımı dövizin hızını kesebilir.
Teknik olarak; Son haftalardaki hareketlerini dikkate alırsak bu hafta bir sıçrama gelebilirdi. Fitch notu bu sıçramayı önleyecek gibi duruyor. 31 lira desteğine kadar gevşeme sağlayabilir. 32 lira direnç oluyor. Bu hafta da üstüne çıkıp kalamazsa dolar sakinleşecek gibi.
Bist100; Dünya borsaları Major merkez bankalarının faiz indirime gideceğini artık sindirdi. “Faiz ne zaman düşecek, kaç defa düşecek” gündemden çıktı gibi. Geçen hafta major borsalarda bir miktar kar satışı geldi. Bu durumun oluşan balonun son nefesi olduğunu ve balonun patlayacağını düşünenler var. Örneğin S&P endeksi 5189 puanı görüp 5123 puandan kapadı haftayı. 4800 puana kadar önümüzdeki haftalarda düzeltme yapsa hiç şaşırmam.
Geçen hafta, “9150 puanın üstünde kalmalı, yoksa 8700 puana kadar gevşeyebilir” tahmininde bulunmuştum. 8736 puana kadar gevşedi. Buradan teknik alışlar geldi. Cuma günü de Fitch not artırımı kokusu alanların alışları geldi.
BİZİM BORSADA FITCH ETKİSİ
Bizim borsaya gelince. Geçen hafta, “9150 puanın üstünde kalmalı, yoksa 8700 puana kadar gevşeyebilir” tahmininde bulunmuştum. 8736 puana kadar gevşedi. Buradan teknik alışlar geldi. Cuma günü de Fıtch not artırımı kokusu alanların alışları geldi. Haftayı 9150 puanın üstünde açmak şartıyla direnç 10250 ama 10000 puanın psikolojik özelliğini unutmamak gerek. Dolar bazında 2,87 usd civarında. Türkiye borsasını sığlığından dolayı yorum yapmak çok zor. 7,5 milyon yatırımcısı var. Buna karşı portföyün %83 ü, 43 bin kişinin elinde.
Dolar endeksi ve ABD (10 yıl) Tahvil; 103,86 puan nihayet aşağı doğru kırıldı. Powell’ın hafta ortası yaptığı “Faiz indiriminde çok da geç kalmamalıyız” açıklaması beklenilen tetiklemeyi yaptı. 102,30 puandan tepki gelse bile sanırım artık 101 puan yolculuğu başladı.
Geçen hafta, “ABD On Yıllık tahvil faizlerinde %4,17 destek. Burası aşağıya kırılırsa %3,90 seviyelerine kadar alış gelir” tahmininde bulunmuştum. Ciddi alış geldi, haftayı %4,07 den kapadı. Burada da %3.90 seviyesine yolculuk başladı.
Eur/Usd; Usul usul Euro lehine bir toparlanma olduğunu ve 1.10 hedefini yazıyorum iki haftadır. Geçen hafta 1.0982 seviyesini gördü. Bu hafta da 1.10 direnç. Euro’nun dolar karşısında güçlenmesi için 1.1075 seviyesini kırıp üstünde kalması gerekiyor.
Bitcoin; Geçen hafta tarihi zirvesi olan 69,000 doların hedefte olduğunu belirtmiştim. Bu hızlı yükselişi balona benzetenler var. Bir iki hafta daha yeni zirveler görünebilir ama son beş haftadaki gibi sert olmaz. Balon bile olsa üç dört hafta 67000 dolar ile 75000 dolar arasında oyalanıp mal çıkmaları gerekir. Bu haftanın en yükseğinden sonra kapanış haftanın en düşüğüne yakın olursa ilk dikkat sinyali gelir. Hafta içi 74000 doları görür haftalık kapanışı 70000 dolar olursa artık, dikkatli olmak gerekir.
Altın/ons; Destek 2135 dolar. Burası aşağı kırılmadığı müddetçe yukarı hareketin son haftaki kadar sert olmasa da devam edeceğini ve 2285 dolara kadar çıkacağını düşünüyorum.
Brent Petrol; Aylardır 77 dolar ile 87 dolar arasında sıkışmanın devam edeceğini belirttim. Sıkışmayı bir yöne doğru kıracak bir gelişme gözükmüyor. OPEC, küresel arzı kısmak ve petrol fiyatının düşüşüne engel olmak için arz kısıntısını yıl ortasına kadar uzattı. Bu karar da petrol fiyatlarında bir değişiklik yapmadı.
Doğalgaz; Ukrayna’nın Rus gazının akışına izin veren antlaşması yıl sonunda sona erdi. Ve Ukrayna akışa izin verecek yeni bir anlaşmaya yanaşmıyor. Fiyatı diplerde olan doğalgaz fiyatlarını yukarı itmek için tetikleyici etkisi olabilir. Vadeli fiyatları 1,94 dolara doğru hareketlendi. Buranın üstünde kalması 3,65 doları hedefe sokar.
Gümüş; Gümüş her zaman altın ile benzer teknik hareketleri yapıyor. 25,30 ile 26.20 dolar arasına çıkabilir. Eğer altın hareketini yukarı doğru devam ettirirse gümüşün 30 dolar seviyesini görmesi çok da şaşırtıcı olmayacaktır. Son on bir yılın zirvesi 30 dolar. Tarihi zirvesi olan 49 doları gördüğü 2011 yılında altının tarihi zirvesi 1920 dolardı. Gümüşü takip etmenizi öneririm.
Kuyumculuk, ayakkabıcılık, pazarcılık, iplik fabrikasında işçilik, fotoğrafçılık, bakkal çıraklığı, otobüs muavinliği, muhasebecilik, pazarlamacılık, İzmir Devlet tiyatrosunda figüranlık, yatırım uzmanlığı, bankacılık dahil birçok alanda çalıştı.
Profesyonel iş yaşantısına 1990 yılında Halkbank’ta başladı. Ata Yatırım, Esbank, Bakioğlu Holding, Turkishbank, HSBC Bank ile süren profesyonel iş hayatı, çok kısa süre çalıştığı TEB ile sona erdi.
Profesyonel iş yaşamında muhasebe, kredi, yatırım uzmanlığı, bireysel pazarlama departmanlarında 26 yıl çalıştı. Memur olarak başladığı mesleğini, Bireysel Bölge Müdürlüğü de yaparak en son şube yöneticiliğinde sonlandırdı.
SPK’nın “SP Faaliyetleri Düzey 3 Lisansı, Türev Araçlar Lisansı, Kredi Derecelendirme Lisansı ve Kurumsal Yönetim Derecelendirme Lisansı” sertifikalarına sahip.
- Dünyada faiz beklentileri ve Türkiye’de güven sorunu - 7 Mayıs 2024
- Kendini yakıp küle döndüren İyi Parti - 30 Nisan 2024
- Türkiye dikiş tutmaz! - 29 Nisan 2024