‘Spam’ kelimesi nereden geliyor?
E-Posta kullanıcıları için gündelik hayatta çok kullanılan teknik bir kelime olan spam‘in ilginç bir geçmişi var. Hepimize gönderilen ‘spam’ler özellikle halkla ilişkiler ve medya sektöründe bir kabus. Peki bu kelime nereden geliyor?
Spam aslında Hormel Foods‘un 1937’den beri ürettiği pişmiş, konserve et ürününün adı ve ‘Spiced Ham’ için bir kısaltması. Spam, II. Dünya Savaşı’nda askerlere gönderilen erzağın bir parçası olmuş. Konserve, o zamandan beri popüler. Fakat gıda tüketimimizde taze ve yeni hazırlanmış yemeklere göre, hazır konserve yiyeceklerin bizde bıraktığı etki farklı olsa gerek, olumsuz bir üne de sahip.
Ürünün mağazalarda yaygın bir şekilde bulunması, spam kelimesinin ‘konserve et’ten ‘konserve posta’ya geçmesini sağlıyor. “Ne bu şimdi” diyeceksiniz kuşkusuz, “ne alâka” hatta. 1970 yılında, ünlü bir İngiliz komedi şovu olan Monty Python’s Flying Circus‘dan bir sahnede Garson, içinde bir sürü spam’den yapılmış yemeklerin olduğu menüyü sıralıyor:
Bu skeç döneminde çok popüler ve görüldüğü üzere de çok kulakları yıpratıcı. Garson’un menüyü sayarken aslında hep SPAM konserveli yemeklerin olduğu vurgusu ve müşterilerin SPAM üzerinden giriştikleri muhabbet dönemin ekonomik koşullarına da gönderme yapıyor. İnsanların SPAM’den bıkmışlığı, hoşnutsuzluğu ama başka bir yiyecek olmamasından kaynaklı maruz kalışı kinayeli bir şekilde işlenmiş sahnede.
1979 senesinden beri kullanılmaka olan ve dünyanın en eski yaygın iletişim ağlarından biri olan Usenet‘te, 1994 yılında haber gruplarındaki istenmeyen içerikleri ‘spam saldırısı’ olarak nitelendiriliyor ve yasaklanıyor belki de bu yüzden. Çünkü tüm emareler tam kesinlikte olmasa da bu yönde.
Usenet kullanıcıları arasında genellikle yanlış bir şekilde SPAM teriminin istenmeyen mesajlara atıfta bulunarak kullanıldığı biliniyor. Bu durum, Usenet’in yönetim panelinde bir ayar yaparken Richard Depew’in yanlışlıkla news.admin.policy haber grubuna arka arkaya yaklaşık 200 yinelenen mesaj göndermesiyle ortaya çıkıyor. Bu yaşanan olayı SPAM olarak adlandıran kişinin 31 Mart 1993’te Joel Furr olduğu düşünülüyor. 1980 öncesinde de buna benzer olaylarda SPAM kelimesinin bu tip ağlarda ilk defa kullanılmaya başladığına dair anlatılar da mevcut.
Sonuç olarak yeme-içme kültüründen tiyatroya aktarılan kelime sonrasında dijital kültüre de aktarılarak istenmeyen e-posta gönderileri anlamını kazanıyor. Monty Python’un Flying Circus skeçinde de gördüğümüz gibi tüm sohbeti veya iletişimi tıkayan veya bastıran SPAM’in istenmeyen haber, içerik ve nihayetinde istenmeyen e-postalara kadar uzanan seyri, dilin ne kadar yaşayan bir varlık olduğuna ilişkin en güzel örneklerden biri.
Yazar’ın tüm yazılarını okumak için buraya tıklayınız.
10 yılı aşkın süredir çeşitli gazetecilik projelerinde ve internet haber sitelerinde editörlük ve gazetecilik yapan Sarı, NewsLabTurkey‘nin kurucularından biridir ve 2018-2020 yılları arasında Sorumlu Yazı İşleri Müdürü olarak projede çalışmıştır. Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ) tarafından verilmekte olan “press card” sahibidir. Aynı zamanda Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) üyesidir.
- Gözetim kapitalizmine karşı harekete geçmeliyiz - 6 Mayıs 2024
- “Bin Dokuz Yüz Seksen Dört” geleceğimiz mi olacak? - 27 Nisan 2024
- Dijital derebeylikler ortasında yaşamak… - 6 Nisan 2024