6 ay önce yapılan tüzük kurultayında milletvekilleri için önseçimi zorunlu kılmayan parti liderliği bugün gelinen noktada cumhurbaşkanlığı adaylığı için önseçim seçeneğini benimsedi. Önseçim sürecinin aslında tek bir amacı var: Ekrem İmamoğlu’nu cumhurbaşkanı adayı ilan etmek. Peki, Mansur Yavaş ne yapacak? Anketlerde birinci çıkmasına rağmen İmamoğlu karşısında adaylık yarışından çekilecek mi? Üç senaryo olasılık dahilinde.
28 Ocak günü özel olarak CHP, genel olarak ise Türk muhalefetinde taşlar yerinden oynadı. Çünkü Özel liderliği erken seçimin kaçınılmazlığını politik bir senaryo olarak önümüze koydu. Siyasi iktidarın hem ekonomik hem de siyasi gelişmeler bakımından ülkeyi yönetemediği, genel bir savrulma ve içe çöküş dönemi yaşadığımızı ifade etti. Ayrıca muhalefet üzerindeki iktidar baskısı arttı. Özel’e göre genel başkanların ve belediye başkanlarının tutuklandığı bu zor zamanlarda milletin hakemliğine başvurmaktan başka çıkar yol kalmamıştı. CHP’nin cumhurbaşkanı adayının kim olacağı sorusuna ise üyeler karar verecekti. Genel başkan tüm vatandaşları partiye üye olmaya, mevcut 1.6 milyon üyeyi ise sandığa davet etti. Bu söylemden çıkan mantık çok açık: Genel seçimle önseçim, millet iradesi ile üyelerin oyu arasında paralellik kuruluyor. Ülkeyi erken seçime götürmek veya erken seçim atmosferi yaratmak için önseçim kartı oynandı. Genel merkezin beklentisi CHP dışındaki tüm muhalif unsurların sürece katkı sunması. Bu karar açıklandıktan sonra üye kayıtlarında patlama olduğu bilgisi kamuoyuyla paylaşıldı. Demek ki plan şimdiden sonuç getirmeye başladı.
6 ay önce yapılan tüzük kurultayında milletvekilleri için önseçimi zorunlu kılmayan parti liderliği bugün gelinen noktada cumhurbaşkanlığı adaylığı için önseçim seçeneğini benimsedi. Mansur Yavaş’ın sessiz kaldığı, İmamoğlu’nun desteklediği, Kılıçdaroğlu’nun ise karşı çıktığı önseçim sürecinin ise aslında tek bir amacı var: Ekrem İmamoğlu’nu cumhurbaşkanı adayı ilan etmek. İmamoğlu’nun partinin merkez karar organları yerine üyeler tarafından başkanlığa aday gösterilmesi ona ciddi bir meşruiyet kazandırılacak. Bu durum iktidarın oyun planını etkilemeyecektir şüphesiz ki. İmamoğlu’nun CHP’nin cumhurbaşkanı adayı olması onun hakkındaki ceza davasını düşürmeyecek, başkan hakkında açılan veya açılması için hazırlık yapılan soruşturmalar da ortadan kalkmayacak. CHP istedi diye erken seçimin mümkün olacağını beklemek de saflık olur. Erdoğan’ın adaylık sorunu anayasal/yasal çözüme kavuşturuluncaya kadar erken seçim olası değil. Erken seçimi ciddi bir alternatif haline getirecek gelişmeler iktidar bloğunda siyasi bir kriz veya DEM’in AKP-MHP birlikteliğini destekleyerek saf değiştirmesi olabilir ancak. Yine de Özel-İmamoğlu ikilisi kararlı.
Peki, Mansur Yavaş ne yapacak? Anketlerde birinci çıkmasına rağmen İmamoğlu karşısında adaylık yarışından çekilecek mi? Bu hususta üç tane senaryo olasılık dahilinde. Şüphesiz ki ilk ihtimal anlaşma. Mansur başkan 31 Ocak’taki İmamoğlu’nun yanında yer aldı. Adliyeye gelmekle kalmayıp, kürsüde İstanbul Belediye Başkanıyla birlikte konuşma yaptı. Demek ki hala anlaşma için bir zemin var. Yavaş İmamoğlu’nun adaylık sürecini belli bir müzakere marjıyla kabul edebilir. Ana muhalefetin iktidarında cumhurbaşkanlığı yardımcılığı veya ikinci adamlık Yavaş’a önerilebilecek muhtemel siyasi pozisyonlar. Bu olasılık muhalif elitlerin en büyük dileği. Çünkü anlaşma sağlanırsa muhalefet bölünmemiş olacak. Tabii burada unutulan bazı hususlar var. Öncelikle İmamoğlu ile Yavaş arasındaki tek çekişme konusu kimin cumhurbaşkanı adayı olacağı meselesi değil. Yavaş parlamenter sisteme daha yakın birisi. İmamoğlu ise başkanlık sistemi ve güçlü icraat istiyor. Ayrıca İmamoğlu’nun Yavaş’la gücünü paylaşacağı varsayımı biraz iyimser bir varsayım. Çünkü bu hususta Saraçhane’den net bir mesaj yansımadı kamuoyuna.
Mansur Yavaş’ın CHP’nin adayı olması cumhurbaşkanı olmasına göre daha zor. Yavaş Erdoğan karşısında seçim kazanabilir mi sorusuna Yavaş, İmamoğlu-Özel’i geçip CHP’nin adayı olabilir mi soruna göre çok daha kolay bir şekilde “evet” yanıtı verebiliyoruz.
İkinci olasılık çatışmanın yokluğunda mesafeli bir bekleyişi karakterize etmekte. Yavaş İmamoğlu’dan daha popüler bir siyasetçi. İmamoğlu ise partide güçlü. Bu nedenle Ankara Büyükşehir Başkanının İmamoğlu’yla açık bir yarışa girmesi kendisi açısından riskli. Dahası sorun önseçimi kaybetme değil sadece. Partinin İmamoğlu’dan yana tavır koyması durumda Yavaş üyesi olduğu partiyle karşı karşıya gelebilir. Ancak hem önseçim süreci hem de adayın erken açıklanması oldukça tartışmalı adımlar. Yavaş ve ekibi zamanlamaya da önseçime de itiraz edip sürece katılmayabilir. Bu durumda İmamoğlu örgütler tarafından aday ilan edilse dahi istediğini alamayacak. Çünkü İmamoğlu’nun muhalefetin mutlak adayı olması için ya Yavaş’ın tam desteğine ya da onu sandıkta yenmeye ihtiyacı var. Bu noktada İmamoğlu’nun ceza davası tekrar gündeme gelecektir. Önseçimde İmamoğlu’na oy verenler İmamoğlu yasaklanırsa partinin ne yapacağını oylama sırasında düşünmek zorunda. Bu olasılık oy verme sorumluluğunun bir parçası çünkü.
Son olarak ayrılma senaryosu tartışmaya açılabilir. Yavaş bağımsız bir aday olarak seçime girebilir. Erdoğan, İmamoğlu ve Yavaş’ın yarıştığı ve her halükarda seçimin ikinci tura kaldığı bir seçim aritmetiği ile karşı karşıya kalabilir Türkiye. Bu noktada Yavaş İmamoğlu’nun önünde ilk turu bitirmek zorunda. Üyelerle değil de vatandaşlarla yapılacak bir seçim, yani gerçek bir seçim Yavaş’ın şüphesiz ki lehine. Ancak bu noktada da CHP’nin kurumsal gücü unutulmamalı. Yavaş popüler bir siyasetçi. Ama CHP’nin dışında bir Yavaş ne kadar popüler olabilir sorusu yine de önemli. Mansur Yavaş ülkenin cumhurbaşkanı adayı olmak istiyorsa CHP’nin adayı olmasa dahi CHP seçmeninin gönül rahatlığıyla oy verebileceği bir aday görünümü korumak zorunda.
Tüm bu olasılıklar sonucunda vardığımız yer şu şekilde özetlenebilir: Mansur Yavaş’ın CHP’nin adayı olması cumhurbaşkanı olmasına göre daha zor. Yavaş Erdoğan karşısında seçim kazanabilir mi sorusuna Yavaş, İmamoğlu-Özel’i geçip CHP’nin adayı olabilir mi soruna göre çok daha kolay bir şekilde “evet” yanıtı verebiliyoruz.
Yorum Yazın