Türkiye Merkez Bankası çevreyi korumak için ne yapmalı?

Merkez Bankası, bankaların çevresel değişimlere hazırlanmasına yardımcı olmalı, çevreye faydalı yatırımları desteklemelerini sağlamalı ve bankaların çevre dostu seçimler yapmasına rehberlik etmeli.

Merkez bankaları bir ülkenin parasını ve finansal sistemini yöneten çok önemli kurumlar. Bu nedenle bu bankaların çevre odaklı politikalar geliştirmesi gerekiyor. Çünkü giderek daha da etkisini gösteren iklim değişikliği ve çevre sorunları ekonomiyi olumsuz yönde etkileyebilir, fiyatları etkileyebilir, dolayısıyla bankalar için sorunlara neden olabilir.

Bu nedenle özellikle son 1 yıldır “dünyadaki merkez bankaları bu konuda neler yapabilir?” sorusu en sıcak tartışma konularından biri. Bu kapsamda, Merkez Bankalarının, piyasadaki bankaları, kredi verirken veya finansal kararlar alırken çevreyi dikkate almaya teşvik etmek için farklı araçlar kullanabileceği öne sürülüyor. Örneğin, Merkez Bankaları, bankalardan çevresel risklerle nasıl başa çıktıkları konusunda bilgi paylaşmalarını veya bu riskleri nasıl yönetmeleri gerektiğine ilişkin kurallar koymalarını isteyebilirler.

Nitekim Asya’daki bazı ülkeler, yenilenebilir enerji gibi çevreye faydalı projeleri desteklemek için bu araçları kullanıyorlar bile. Yani Merkez Bankaları sürece dahil olarak paranın hem ekonomi hem de gezegen için iyi bir şekilde kullanılmasını sağlamaya yardımcı oluyorlar.

Çin Halk Bankası (PBC), çevre koruma yetkilileri ve bankacılık düzenleme komisyonu ile işbirliğini içeren Yeşil Kredi Politikasını 2007 yılında başlattı.

ÇİN’İN YEŞİL KREDİ POLİTİKASI

Mesela Çin!

Çin Halk Bankası (PBC), çevre koruma yetkilileri ve bankacılık düzenleme komisyonu ile işbirliğini içeren Yeşil Kredi Politikasını 2007 yılında başlattı.

Firmaların kredileri, cezaları ve çevreye uyumu hakkında bilgi içeren ve çevresel faktörlere dayalı olarak kredi tahsisini etkileyen bir kredi veri tabanı oluşturdular.

Bir diğer örmek. Hindistan Merkez Bankası (RBI)

Bu banka, finansal faaliyetleri çevresel sürdürülebilirlikle uyumlu hale getirmek için çalışıyor ve bankaları kredi sağlarken çevresel etkilere dikkat etmeye teşvik ediyor.

Hindistan Merkez Bankası da bankaları kredi verme kararlarında çevresel ve sosyal riskleri dikkate almaya teşvik eden yönergeler aracılığıyla sürdürülebilir finans uygulamalarına alan sağlıyor. Sorumlu kredilendirmeyi teşvik ederek, çevresel ve sosyal risk faktörlerinin bankaların risk değerlendirme süreçlerine entegrasyonunu teşvik ediyor.

Merkez bankası insanların çevre dostu projelere yatırım yaptığı piyasaların gelişimini destekleyebilir.  Bunu, bu yatırımların gerçekte ne kadar “yeşil” olduğu hakkında net bilgi isteyerek ve özel “yeşil tahvil” türleri için yönergeler belirleyerek yapabilir.

TÜRKİYE MERKEZ BANKASI NELER YAPABİLİR?

Şimdi Türkiye Merkez Bankası Neler Yapabilir?

1-Bankaların Çevresel Değişikliklere Hazırlanmasına Yardımcı Olabilir:

Merkez bankası, bankaların ekonomiyi etkileyebilecek büyük çevresel değişikliklere hazır olmalarını sağlamak için özel kurallar (makro ihtiyati düzenlemeler) kullanabilir.

2- Yeşil Yatırımların Teşvik Edilmesi:

Merkez bankası insanların çevre dostu projelere yatırım yaptığı piyasaların gelişimini destekleyebilir.  Bunu, bu yatırımların gerçekte ne kadar “yeşil” olduğu hakkında net bilgi isteyerek ve özel “yeşil tahvil” türleri için yönergeler belirleyerek yapabilir.

3-Bankalara Çevre Dostu Projelere Yatırım Yapma konusunda Rehberlik yapabilir!

Sonuç olarak Merkez Bankası;

• Bankaların yeşil finans açısından takip edebileceği bir rota çizebilir ve kurallar oluşturabilir.
• Çevre dostu projeleri destekleyen bankalara özel fırsatlar sunabilir veya bankaların bu projelere ne kadar borç vermesi gerektiği konusunda kurallar koyabilirler.
• Bankaları çevreye faydalı projelere yatırım yapmaya teşvik edebilir.
• Finans dünyasının neden çevreye önem vermeleri gerektiği konusunda nüfuzlarını kullanabilirler.

Kısacası Merkez Bankası, bankaların çevresel değişimlere hazırlanmasına yardımcı olmalı, çevreye faydalı yatırımları desteklemelerini sağlamalı ve bankaların çevre dostu seçimler yapmasına rehberlik etmeli.

Avrupa Merkez Bankası’ndan finans ve çevre ilişkisiyle ilgili çok önemli bir adım atıyor. Avrupa Birliği, Avrupa Merkez Bankası’nın, bankaların çevresel değişikliklerle nasıl başa çıkacağı konusunda daha fazla kontrole sahip olmasına izin vermeyi düşünüyor.

AVRUPA MERKEZ BANKASI’NIN ÇEVRE HAMLESİ

Son olarak şu bilgiyi de paylaşmakta yarar var.

Avrupa Merkez Bankası’ndan finans ve çevre ilişkisiyle ilgili çok önemli bir adım atıyor.

Avrupa Birliği, Avrupa Merkez Bankası’nın, bankaların çevresel değişikliklerle nasıl başa çıkacağı konusunda daha fazla kontrole sahip olmasına izin vermeyi düşünüyor.

Bu, bankaların çevreci olduklarından emin olmak için önümüzdeki 10 yıl için ne gibi planlara sahip olduklarını kontrol edip, buna göre değerleme yapacağı anlamına geliyor.

Bir bankanın eylemleri iklim sorunları nedeniyle finansal istikrara zarar verecekse Merkez Bankası devreye giriyor.

Bu plan, bankaların çevre için üzerlerine düşeni yaptığından emin olmayı amaçlıyor.

Bu gelişme, AB’nin iklime odaklanmasının bir parçası.

Söz konusu tasarı ilk Haziran ayında gündeme getirilmişti ve şimdi AB Konseyi ve parlamentosunun onayını bekliyor.

Evrim Rızvanoğlu, Deva Partisi İstanbul Milletvekili