CHP bu yükü taşıyabilecek mi?

Yarının Türkiye’si için CHP’nin toplumsal çok yönlü uzlaşma için bir içerik üretmesi gerekmektedir. Ne yazık ki CHP’nin entelektüel beslenme alanları da bu içeriğin veya anlayışın üretimi konusunda anlayış ve yetenek açısından henüz hazır gözükmemekteler.

Deniz Ülke Arıboğan’ın seçim sonuçlarına ilişkin ilginç bir sosyal medya paylaşımı vardı. Son dönemlerdeki Kızılcık Şerbeti ve Kızıl Goncalar gibi dizilerin yeni bir Türkiye için kutuplaşma aksına karşı bilinçaltından bir zihniyet altyapısını inşa edebildiğinden bahsediyordu. Bunun da bugünkü seçim sonuçlarına yansımasından bahsetmekteydi. Delil olarak da Ak seçmenden az da olsa CHP’ye geçişleri gösteriyordu. Tabi bunda Kılıçdaroğlu’nun başlattığı ve Özel’inde diskurda yüzeysel ve altyapısız da olsa özen gösterdiği hamlelerin şimdilik etkisi de de vardı.

Anladığım kadarıyla Arıboğan paylaşımında ayrıca 90’lı yılların Kurtlar vadisi türünden dizilerinin de toplumsal bilinçte ürettiği kuralsız bekacılığa dikkati çekmekteydi. Kurtlar vadisi toplumsal zihinde hainler, vatanseverler ve devletin bekası için çalışan mafya gruplarını inşa ederken, Kızıl Goncalar benzerleri toplumda uzlaşma, yüzleşme ve ötekini anlamak üzerine bir psikolojiyi oluşturuyordu.

Ülkemizde iktidar olmanın anahtarı mahalleden geçmekte. Mahalleliye gelin sizi birer Cumhuriyet devrimcisi yapalım yaklaşımının dışına çıkabilen Ecevit, kasketi, güvercini ve hakça bir düzen yaklaşımıyla bariyerleri aşabilmişti. Ayrıca Ecevit kendini mahalleli zihninde siyasal ve psikolojik olarak da malum CHP’den ayrıştırabilmişti. Üretilen “demokratik sol” konsepti içinde sol kelimesi olmasına karşın insanları ürkütmemişti. Sanki bugün CHP başarısı ardında yatan gerçek İmamoğlu’nun dolaylı ve Yavaş’ın doğal olarak Ecevit benzeri bir ayrıştırmayı başarabilmelerinde gözükmekte.

Üstte iki paragrafta belirtilen hususlar bu seçimin psikolojik zeminini hazırladı. CHP’nin önünü açan kaygıları kısmen azaltan uzlaşma, helalleşme ve ötekini içselleştirmek üzerine oluşmaya başlayan toplumsal psikolojiydi. Bir başka nokta da ilk seçimde sırf sağ değil merkez seçmen, Cumhur ittifakını derin devletin bekamız için şimdilik tercihi olduğuna ve Erdoğan’ın karizmatik liderliğinin devletimizle füzyonuna ikna oldu inandırıldı. Muhalefetin durumuna karşı kaygılandı. Muhalefeti düzensizlik veya devlet zafiyetiyle bir tuttu. Ekonomiyi ve demokrasiyi önemsemedi. Bu yerel seçimlerde ise %52 için Devlet veya Erdoğan tehlikede değildi. Mesaj verilmeliydi.

Erdoğan’ın üstündeki ittifak bagajıyla 2002 ayarlarına dönme ihtimali zayıf gözükmekte. Ak partili yeni başkanlık rejimi döneminde ilk defa toplumsal muhalefet CHP önderliğinde her ne olursa olsun bir psikolojik üstünlüğü ele geçirmiş durumda. CHP’nin dikkat etmesi gereken muhafazakâr kentli ve Kürt muhalefetinin de içinde bulunduğu toplumsalın sorumluluğunun kendisine geçici emanetidir.

MUHALEFET CHP ÖNDERLİĞİNDE PSİKOLOJİK ÜSTÜNLÜĞÜ ELE GEÇİRDİ

Sandığa gitmeyen milyonların ve oy kullanma oranı düşüşüne baktığımızda amaç buydu. Ancak tüm bunlar CHP’nin çatısı altında toplanmış muhalefetin tarihi başarısını gölgeleyemiyor. Sadece CHP’nin sorumluluğunun niteliğinin sinyallerini veriyor.

Mahalleli ise ilk defa sanki Erdoğan döneminin artık kapanmakta olduğunun psikolojisini satın almış gözükmekte. Erdoğan’ın üstündeki ittifak bagajıyla 2002 ayarlarına dönme ihtimali zayıf ve başarılması zor gözükmekte. Ak partili yeni başkanlık rejimi döneminde ilk defa toplumsal muhalefet CHP önderliğinde her ne olursa olsun bir psikolojik üstünlüğü ele geçirmiş durumda. Burada CHP’nin dikkat etmesi gereken kendi tabanının ötesinde muhafazakâr kentli ve Kürt muhalefetinin de içinde bulunduğu toplumsalın sorumluluğunun kendisine geçici emanetidir. Ülkenin demokratik bir geçiş dönemine geçebilmesi CHP’nin bu süreci iyi yönetebilmesine bağlıdır.

Gözüken o ki İmamoğlu ve Yavaş çok geçmeden Cumhurbaşkanlığı rekabetine başlamaya karşılıklı adaydırlar. Bu rekabetin makul yönetilmesi veya geciktirebildiği kadar geciktirilmesi CHP için elzem konu.

İMAMOĞLU VE YAVAŞ, CUMHURBAŞKANLIĞI REKABETİNE ADAY

Kılıçdaroğlu sonrası İmamoğlu ve Özel ikilisi doğrusu süreci iyi yönetmekteler. Özellikle geçmiş ile hesaplaşmaktan kaçınarak iktidara sağduyu çağrıları yaparak süreç yönetmeleri önem arz etmekte. İmamoğlu yetiştiği çevre itibariyle de ülkenin temel değerleriyle barışık ve o diskura hâkim gözükmekte. Özel ise temel değerlere barışık bir diskur içtenliğinde. Ancak bu kültüre çok yabancı olduğunun da gaflarını sıkça yapmakta.

Mansur Yavaş için ayrı bir sayfa açmak gerekmekte. Yavaş hiçbir zaman kültürel CHP’li olmadı. Ancak İmamoğlu-Özel yanında belirleyicilikte üçlü troykayı teşkil etmekte. Gözüken o ki İmamoğlu ve Yavaş çok geçmeden Cumhurbaşkanlığı rekabetine başlamaya karşılıklı adaydırlar. Bu rekabetin makul yönetilmesi veya geciktirebildiği kadar geciktirilmesi CHP için elzem konu. CHP’nin toplumu ikna etmesi gereken bir diğer konu hiçbir siyasi hareketin kendini devletle özleştiremeyeceğine dair seçmeni iknasındır. CHP yönetimi topluma devlet aklı ve sağduyusuyla, kendine derin devlet süsü veren çetelerin ayırımını anlatabilmeli bu güveni verebilmelidir.

CHP mahalle ve temel değerlere yabancılığı karşısında tavır olarak mesafe alabildi bu bile kendine bir muhafazakâr tepki akışkanlığı sağladı. İmamoğlu ve Yavaş hamleleri bunların örneği. Ancak buna içerik olarak inanmadı siyasetin sadece pragmatik parçası kabul etti. Yarının Türkiye’si için CHP’nin toplumsal çok yönlü uzlaşma için bir içerik üretmesi gerekmektedir. Ne yazık ki CHP’nin entelektüel beslenme alanları da bu içeriğin veya anlayışın üretimi konusunda anlayış ve yetenek açısından henüz hazır gözükmemekteler. CHP aydınları önce neye ihtiyaçları olduğuna ve bunları nasıl ayırt edeceklerinin kararlarını verebilmelidir. CHP yönetiminin ve çevre aydınlarının bunlara sadece kendileri ve çevreleriyle başarabilmelerine imkân gözükmemektedir.

CHP bu yükü taşıyabilecek psikolojik üstünlüğü ancak üstteki koşullara bağlı bir sürece dönüştürebilecektir.