Demir Bank, Cıngıllıoğlu Ailesi ve dünya sanat piyasası
New York Times’ın haberinde asıl dikkat çekici unsur ise Cıngıllıoğlu’na dair bir söylentiydi. Buna göre Cıngıllıoğlu’nun bu eserleri Demir Bank’ın parası ile mi yoksa kişisel servetiyle mi aldığına dair şüpheler vardı. Sotheby’s ise buna dair yorum yapmayı reddetmişti.
Uluslararası sanat ortamının prestijli yayınlarından olan Art News’un geçtiğimiz ay yayınladığı dünyanın en güçlü koleksiyonerleri listesinde Halit ve Kemal Has Cıngıllıoğlu da yer alıyor. Halit Cıngıllıoğlu ve oğlu Kemal Has Cıngıllıoğlu geçtiğimiz senelerde birkaç kez daha söz konusu listenin içinde yer almışlardı.
Kasım 2000 tarihinde patlak veren ekonomik kriz ile birlikte Halil Cıngıllıoğlu’na ait, Türkiye’nin en büyük beş bankasından biri olan Demir Bank, Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) tarafından Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu’na (TMSF) devredildi. O günlerde TMSF, birçok bankayı devralması nedeniyle Türkiye’nin gündemine oturmuştu. BDDK Demir Bank’a el koyarken Bankalar Kanunu’nun 14’üncü maddesinin 3’üncü fıkrasını uyguladı. Demir Bank’ın gelir gider dengesindeki bozulma el koyma gerekçesi olarak ileri sürülüyordu. Eti Bank, Yurt Bank, Ege Bank vs. gibi bankalara el koyma nedeni ise farklıydı. Kanun maddesinin 4’üncü fıkrası esas alınarak, bankalarda toplanan mevduatların patronların kişisel çıkarları için kullanıldığına dair bir gerekçe öne sürülüyordu.
Dolayısıyla Demir Bank’a o dönemin moda tabiriyle “hortumlandığı” gerekçesi ile değil, kötü yönetildiği nedeniyle el konulmuştu. O dönemde ekonomistlerin yaptığı yorumlara bakıldığında Demir Bank büyük ölçüde devlet borçlanma kağıtlarına yatırım yaparak, hükümete ve devlete güvenme hatasına düşmüştü. Cıngıllıoğlu Ailesi, Demir Bank’a haksız el konulduğuna dair hukuki mücadele içine girerek en nihayetinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne kadar gitti. Mahkeme Cıngıllıoğlu Ailesi’ni haklı bularak Türkiye’yi yüksek bir tazminata mahkûm etti. Bugün Halit Cıngıllıoğlu’nun Hollanda’da Demir-Halk Bank isimli bir bankası bulunuyor.
Halit Cıngıllıoğlu ve Kemal Has Cıngıllıoğlu’nun dünyanın en önemli koleksiyonerleri listesinde yer almasına yol açan gelişmelerin Demir Bank’a devlet tarafından el konulmasının ardından gerçekleştiği göze çarpıyor.
Halit Cıngıllıoğlu ve Kemal Has Cıngıllıoğlu’nun dünyanın en önemli koleksiyonerleri listesinde yer almasına yol açan gelişmelerin Demir Bank’a devlet tarafından el konulmasının ardından gerçekleştiği göze çarpıyor.
11 Mayıs 2001 tarihli New York Times gazetesinde çıkan bir habere göre Halit Cıngıllıoğlu; içinde Monet, Renoir, Cezanne, Picasso, Manet gibi sanatçıların eserlerinin yer aldığı dokuz resmi satışa çıkardı. Monet’nin “Parlamento Binası, Batan Güneş” isimli eseri 14,5 milyon dolara satılırken, aynı sanatçının nilüferlerinden biri ise 7,1 milyon dolara alıcı buldu. Manet’in “Kahverengi Saçlı Çıplak Kadın” isimli resmi ise beklenenden yüksek bir fiyata çıkarak 3,9 milyon dolara satıldı. New York Times’ın haberinde asıl dikkat çekici unsur ise, Cıngıllıoğlu’na dair bir söylentiydi. Buna göre Cıngıllıoğlu’nun bu eserleri Demir Bank’ın parası ile mi yoksa kişisel servetiyle mi aldığına dair şüpheler vardı. Sotheby’s ise buna dair yorum yapmayı reddetmişti.
Halit Cıngıllıoğlu’nu 2011 yılında Art News’un koleksiyoner listesinde dördüncü sırada yer alıyordu. Cıngıllıoğlu kendisinin dünyanın en önemli dördüncü koleksiyoneri ilan edilmesine yol açan gelişmeleri ise basına verdiği demeçler ile yalanlıyordu. 3 Kasım 2010 Wall Street Journal haberine göre Halit Cıngıllıoğlu Modigliani’nin 1917 tarihli “Kanepede Oturan Çıplak” isimli eserini 68,9 milyon dolara elden çıkarttı. Habere göre Cıngıllıoğlu aynı eseri 11 sene önce 16,8 milyon dolara satın almıştı.
Uluslararası sanat ortamının önemli dergilerinden Art in America’da 2 Kasım 2011 tarihinde yayınlanan bir habere göre, New York Christie’s’de gerçekleşmiş olan bir müzayedede Halit Cıngıllıoğlu’nun Edgar Degas’nın “14 Yaşında Küçük Dansçı” isimli heykelinin bir versiyonunu 35 milyon dolara sattığı iddia edildi. Habere göre Cıngıllıoğlu aynı eseri 2000 yılında 11,6 milyon dolara New York’taki Sotheby’s’de satın almıştı.
Halit Cıngıllıoğlu’nun oğlu 1985 doğumlu Kemal Has Cıngıllıoğlu ise ilk kez 2014 yılında Art News’in koleksiyoner listesine girdi. 5 Kasım 2015’te New York Times’da yayınlanan bir haber Andy Warhol’un 1962 tarihli “Four Marilyns” eseri hakkındaydı. Habere göre resim 2013 yılında Phillips tarafından düzenlenen bir müzayedede Gagosian Gallery aracılığıyla Rus koleksiyoner Mikhail Fridman tarafından 38,3 milyon dolara satın alınmıştı. 2015 yılının başlarında ise Phillips özel bir satış ile Kemal Has Cıngıllıoğlu’na aynı eseri 44 milyon dolara sattı. Kemal Has Cıngıllıoğlu ise New York Christie’s ile anlaşarak eserin 40 ile 60 milyon dolar arasında satılacağına dair bir garanti üzerine anlaştı. Bununla birlikte eser, Kasım 2015 tarihinde Christie’s tarafından ancak 36 milyon dolara satılabildi. Böylece şirket Kemal Has Cıngıllıoğlu’na verdiği garanti nedeniyle en az 9 milyon dolar zarar etti. New York Times’da yayınlanan bir başka habere göre ise aynı ay New York Sotheby’s’de gerçekleşen bir müzayedede Kemal Has Cıngıllıoğlu Andy Warhol’un “Liz #3 (Early Colored Liz)” eserini 31,5 milyon dolara satmıştı. Kemal Has Cıngıllıoğlu Londra merkezli “Cıngıllıoğlu Collection”ın direktörlüğünü yapıyor.
- Almanya’nın Vicdanı: Anselm Kiefer - 21 Nisan 2024
- Erol Aksoy’un cevabı - 6 Nisan 2024
- 1 Nisan 1948 Akademi Yangını - 24 Mart 2024