Seçim sonrası piyasa beklentilerim
Seçim sonrası portföylerden giden yabancının fazlası ile geleceğini düşünüyorum. Bunlara ek yabancı ve yabancı fon alışları gelecek diye bekliyorum. Yurtdışı hisse ve tahvil piyasalarında ilk çeyrek sonu kar realizasyonları olur.
Yıllardır AKP’nin %35 kemik oyu olduğunu ve bunun altına gelmeyeceğini iddia ediyordum. 2023 genel seçimlerinde %36 oy aldılar yine. Bu seçimlerde bu kemik oyun kırılacağını hatta %30 civarına inebileceğini düşünüyorum. Yine de mevcut belediyelerinin çoğunu koruyacağından bir seçim yenilgisi olmayacaktır. Ankara, İstanbul, İzmir zaten Akp iktidarında değil. Kaybedecekleri bir şey yok. Bu üç ili kazanamamaları çok önemli olmayacaktır.
2019 seçimlerinde 30 büyükşehir belediyesinin %50 sini, toplam 1444 belediyenin %54 ünü AKP kazanmıştı. Toplam oyların %43 ünü Akp almıştı. Bu oran 2023 seçimlerinde %36 ya düştü. Eğer muhalif seçmen 2023 küskünlüğü ile seçime gitmezse AKP, yine bu orana yaklaşabilir. Ama ben muhalif küskün seçmenin çoğunun yerel seçime gideceğini düşünüyorum.
AKP, yerel seçimlerde %36 altında oy alsa ve belediye başkanlığı sayısı 600 ile 700 arasında kalsa bile, seçim sonrası piyasalar için bir şey değiştirmeyeceğini düşünüyorum. “Böyle bir durum olursa, erken seçim kaçınılmaz olur” söylemine katılmıyorum. Erdoğan’ı iktidardan indirecek hiçbir güç yok.
Erken seçim ne zaman gündeme gelir? Eğer 2028 seçimlerine kadar iktidar mevcut anayasayı değiştirip Erdoğan’ın önündeki üç dönem kuralını aşamazsa 2027 yılında erken seçim olabilir ki, Erdoğan görev süresi dolmadığı için bir dönem daha seçime girebilsin diye.
AKP yerel seçimlerden düşündüğüm gibi değilde zaferle çıkarsa zaten kamuoyu Erdoğan iktidarının ne yaparsa yapsın bir kez daha arkasında olduğunu gösterir. Burada zaten sorun yok. AKP, belirli oranda oy ve belediye kaybı yaşasa bile piyasalar çok etkilenmeyecektir.
Eğer AKP büyükşehirlerin yirmi ve fazlasını kaybeder, oy oranı %30 ların çok altına gelir, sahip olduğu toplam belediyeler %30 civarına gelirse beklentilerim boşa gidebilir. Ben AKP nin böyle bir kayba uğramasını olasılıksız görüyorum ama hiçbir şey imkansız değildir.
Yerel seçim öncesi piyasa oyuncuları 2023 seçim öncesindeki benzer hareketleri gösteriyorlar. 2023 Mayıs ayında yabancılar hisse senedi ve tahvilde 700 milyon dolarlık satış yapmıştı. Dolar 14,60 liradan 17,30 liraya çıktı. MB brüt rezervleri ilgili ayda 16 milyar dolar eridi. İçinde bulunduğumuz Mart ayında benzer hareketler yaşandı.
2023 SEÇİM ÖNCESİYLE BENZER HAREKETLER YAŞANDI
AKP, 2019 seçim sonuçlarına yakın veya bir miktar altında seçim sonucu elde ederse piyasalara etkisi ne olur?
Yerel seçim öncesi piyasa oyuncuları 2023 seçim öncesindeki benzer hareketleri gösteriyorlar. 2023 Mayıs ayında yabancılar hisse senedi ve tahvilde 700 milyon dolarlık satış yapmıştı. İki yıllık tahvillerimiz %11,40 seviyesinden %20,70 seviyesine tırmandı. Bist100, 5500 puandan 4300 puana düştü. Dolar 14,60 liradan 17,30 liraya çıktı. MB brüt rezervleri ilgili ayda 16 milyar dolar eridi.
İçinde bulunduğumuz Mart ayında hemen hemen benzer hareketler yaşandı. Yabancılar Şubat ayı ve Mart ayının ilk iki haftası 900 milyon dolarlık satış yaptı. İki yıllık tahvil faizlerimiz %40 seviyesinden %48,50 seviyesine çıktı. BİST100 9500 puandan 8750 puana gevşedi. Dolar, 31 liradan 32,50 liraya yükseldi. MB brüt rezervi bir buçuk ayda 17 milyar dolar eridi. 2023 seçiminde, 2003 dolar kurunun üstüne Mayıs 2023 yılına kadar tüfe eklesek 22 liranın üstünde olması gereken dolar 19 liraydı. Aynı yöntemle bugün 35 lira olması gereken dolar 32 lira. Göreceğiniz üzere buraya kadar iki seçimin piyasalara etkisi aynı.
İki seçim arasındaki farklar ise; 2023 seçimlerinde muhalefetin iktidarı değiştirme olasılığı %50 ye %50 idi. Seçimi iktidar da kazansa muhalefette kazansa ekonominin yönü ve yöneticileri belli değildi. MB faizi %8,50 iken 2023 yılı enflasyon beklentisi %60 civarındaydı. Bugün enflasyonun Haziran ayında %70-%80 olması beklense bile yılsonu en kötümser tahmin %50. Faizde Reel anlamda kazanç sağlama olasılığı var. 2023 yılında kredi muslukları sonuna kadar açılmıştı. Tüketici kredileri, kredi kartları, ticari krediler dolu dizgin artıyordu. Bugün ise krediler mecburiyetten kullanılıyor. Mart ayının ilk iki haftası tüketici kredilerinde ve kredi kartları borçlanmalarında daralma oluştu. Bayram sebebiyle biraz artsa bile bayram sonrası iyice daralacak gibi gözüküyor.
ABD ve Avrupa Birliği ile ilişkiler yeniden normale dönüyor. “Eyyy!” diye ABD’ye, Avrupa’ya parmak sallamalar yaşanmıyor. Önce Mit müsteşarı, sonra Dışişleri bakanımız Amerika’ya gitti. Mayıs ayında Erdoğan gidiyor. 2023 seçimlerinde uluslararası kredi kuruluşları notumuzu çöpe çevirmeyi konuşurken şimdi artırmaya başladılar. Fitch notumuzu artırdı. Temmuz ayında Moody’s de artıracak büyük olasılık.
MB faizi %50 seviyesine çekene kadar yabancı kurum ve kuruluşlar, “Aferin ama yetersiz” diyorlardı. %50 seviyesine gelince aynı aktörler. “Bravo, burası zirve. Yılın son çeyreği 250 baz indirim gelebilir” demeye başladılar.
Seçim öncesi döviz alanlar da %50 üstü faiz için yeniden dövizden TL’ye dönecektir. Temmuz’a doğru Moody’s not artırımı kokusunu alanlar TL ürünlere daha istekli olacaktır. Haziran’dan sonra klasik yaz rehaveti de gelince ortalık haddinden fazla pembeleşebilir hatta.
HAZİRAN’DAN SONRA ORTALIK PEMBELEŞEBİLİR
Seçim sonrası beklentim;
Son bir buçuk ayda vatandaşlarımız bankalardaki döviz mevduatını 6 milyar dolar artırdı. 2023 yılıyla kıyaslama yapamıyorum çünkü o dönem KKM hesabına giriş, iktidar tarafından silah zoruyla sağlanıyordu.
Seçim sonrası portföylerden giden yabancının fazlası ile geleceğini düşünüyorum. Bunlara ek yabancı ve yabancı fon alışları gelecek diye bekliyorum. Yurtdışı hisse ve tahvil piyasalarında ilk çeyrek sonu kar realizasyonları olur. Bunların küçük bir kısmı büyük bir risk ama büyük bir kazanç için Türkiye’ye yönelebilir. Yabancılar, büyük olasılık nitelikli değil, benim sırtlan dediğim yabancılar olacaktır. 2018’den beri gelip üç ile altı ay arasında ucuzdan alıp yüksekten satıp gidenler yani. Bu arada seçim öncesi döviz alanlar da %50 üstü faiz için yeniden dövizden TL ye dönecektir. Temmuz’a doğru Moody’s not artırımı kokusunu alanlar TL ürünlere daha istekli olacaktır. Haziran’dan sonra klasik yaz rehaveti de gelince ortalık haddinden fazla pembeleşebilir hatta.
Bu durumu ne bozabilir? Dediğim gibi AKP’nin seçimden hezimetle çıkması ya da durduk yere Erdoğan’ın aklına yeniden NAS gelmesi. Nas konusunun yeniden gündem olmasını pek olası görmüyorum. Yerel seçimden ufak bir tokat yemekle çıkan iktidar, 2027 yılına kadar Şimşek’in ortodoks ekonomi politikalarına izin verecektir.
Sanki ortodoks politikaları övüyormuşum gibi olmasın. 2023 seçimleri öncesi ekonomi politikamız yoktu. Ya Erdoğan gece kötü bir rüya görüp sabaha tuhaf bir ekonomik karar alıyordu ya aklı evvel ekonomi yöneticileri bir program uyduruyordu. Akademisyenler de “ortodoks politika mı, heterodoks politika mı iyidir” diye tartışıyordu. Bugün en azından tartışılacak bir ekonomi politikamız var. Hazine Bakanı ve MB başkanının bilgi ve uzmanlığı tartışılmıyor.. Daha iyisi olabilir miydi diye tartışıyoruz. Erdoğan tek adam rejimi olduğu müddetçe sağlıklı yorum yapmak zor ama ben Erdoğan’ın bu sefer sessiz kalma olasılığını yüksek görüyorum.
Beklentileri bozacak bir diğer unsur Mart, Nisan ve Mayıs enflasyonları. En kötü tahminler Mart ayında %5, Nisan ayında %6, Mayıs ayında %4 olarak görülüyor. Böyle bile gelse Haziran ile birlikte düşüş bekleniyor. En kötü yıl sonu tahmini %50. Bunların altında gerçekleşecek enflasyon rakamları piyasaları çoşturacağı gibi, üstünde gelecek veriler tahminleri çöpe çevirebilir.
USD/TL ; 31,40 destek. Herşey tahminimden iyi bile gitse 30 liranın altında kalabileceğini düşünmüyorum. Ekonomi yönetimi enflasyonun biraz altında, kurun yukarı gitmesini isteyecektir. Yıl sonu enflasyonu %40 olursa, 2023 sonu kuru 29,50 liraydı; 2024 yıl sonu kurunun 41 lira altında olmasını bekliyorum.
MB FAİZİ; Herşey yolunda giderse yıl sonuna doğru bir veya iki defa 250 baz faiz indirimi bekliyorum. Yıllardır dünya faiz konusunda ne yaptıysa biz tersini yaptık. Bu sefer onlara ayak uyduracağımızı düşünüyorum. Dünya üç, dört defa indirim yaparsa MB da bir veya iki indirim yapacaktır.
TR İKİ YILLIK TAHVİL ; Faizlerin %40 altına gelebileceğini tahmin ediyorum.
BİST100 ; 8600 puan altında haftalık kapanış yapmadığı müddetçe 10250 puanı hedeflediğini düşünüyorum. 10000 puan psikolojik direnç. Burası güçlü kırılır ve bir iki hafta üstünde kalırsa 12500 puana doğru hareket olursa şaşırmam. Bu durumu, çok yükselen ABD ve Avrupa borsalarına kar satışlarının gelmesi engelleyebilir.
Kuyumculuk, ayakkabıcılık, pazarcılık, iplik fabrikasında işçilik, fotoğrafçılık, bakkal çıraklığı, otobüs muavinliği, muhasebecilik, pazarlamacılık, İzmir Devlet tiyatrosunda figüranlık, yatırım uzmanlığı, bankacılık dahil birçok alanda çalıştı.
Profesyonel iş yaşantısına 1990 yılında Halkbank’ta başladı. Ata Yatırım, Esbank, Bakioğlu Holding, Turkishbank, HSBC Bank ile süren profesyonel iş hayatı, çok kısa süre çalıştığı TEB ile sona erdi.
Profesyonel iş yaşamında muhasebe, kredi, yatırım uzmanlığı, bireysel pazarlama departmanlarında 26 yıl çalıştı. Memur olarak başladığı mesleğini, Bireysel Bölge Müdürlüğü de yaparak en son şube yöneticiliğinde sonlandırdı.
SPK’nın “SP Faaliyetleri Düzey 3 Lisansı, Türev Araçlar Lisansı, Kredi Derecelendirme Lisansı ve Kurumsal Yönetim Derecelendirme Lisansı” sertifikalarına sahip.
- Dünyada faiz beklentileri ve Türkiye’de güven sorunu - 7 Mayıs 2024
- Kendini yakıp küle döndüren İyi Parti - 30 Nisan 2024
- Türkiye dikiş tutmaz! - 29 Nisan 2024