Dolar altmış lira olur mu?
Ben aşağı veya yukarı yönlü sert bir hareket beklemiyorum. Hatta Erdoğan faktörü olmasa aralık ayından beri TL’ye geçmenin daha sağlıklı olduğunu söylüyorum. Ama Erdoğan faktörü yüzünden TL’ye geçişin %50 seviyesinin altına gelmesinden korkuyorum. Dolarım olsa Aralık da TL’ ye dönerim. Ama kimseye bunu öneremem.
Dünyadan: Fed tutanakları açıklandı. Geçen hafta yazdığım gibi tutanaklardan da “erken yapılan faiz indirimin, geç yapılan faiz indiriminden daha çok zarar vereceği” bilgisi çıktı. Açıklamalardan çıkan sonuç enflasyonun %2’ye gideceğine dair daha net veriler gerekiyor.
ABD ekonomisi bu yıl reel %1,6 büyüme bekliyor. Euro bölgesinde ise reel büyüme bu yıl için zor görünüyor. Bu fiyatlara yansıyor tabii. ABD borsaları, “muhteşem yedili” önderliğinde, kârlılığı yüksek gelen teknoloji hisseleri ile uçuyor resmen.
Yapay zekâ şirketi Nvidia’nın Nasdaq borsasındaki hisse değeri Ekim 2022 tarihinde 110 dolar, Ekim 2023 ayında 400 dolarken bugün 785 dolar oldu. Altı ayda iki kat, bir buçuk yılda neredeyse yedi kat artmış. Dolar bazında akıl kaçıracak bir kazanç. Türkiye’deki konut değer artışını bile geçmiş. Avrupa durgunlukla boğuştuğundan Avrupa borsaları, ABD borsalarındaki artışa bire bir eşlik edemedi, daha ucuz kaldı.
Diğer yandan Euro bölgesi zorunluluktan dolayı faiz indirimlerine daha hızlı başlamak ve daha çok kez indirim yapmak zorunda. Euro bölgesi tahvilleri alış yönünde daha istekli olacaktır.
Çin hükümeti de sürekli endişelerin dikkate alınacağı ve süratle çözüleceği konusunda teminatlar vermeye devam ediyor. Çin borsalarını destekliyor bu durum. Dolayısıyla dünya da hisse işlemleri pek bir keyifli.
Türkiye’de gündem: MB, beklenildiği gibi faizi sabit tuttu. Seçim sonrası sıkı para politikasının ipuçlarını verdi. Enflasyon dikkate alınınca hâlen reel faiz kazancı ekside. Her şey MB’nin dediği gibi gelişirse yılın üçüncü çeyreğinde reel kazançlar görülmeye başlayabilir.
Mevduatta reel kazanç var mı? Aralık ayı başında üç aylık %45 faizle mevduata para yatıranın üç ay sonunda stopaj sonrası net kazancı %10,75. Beklenen şubat ayı enflasyonu %4,75. Aralık 2023 ile şubat 2024 ayı bileşik enflasyonu %15 oluyor. Reel olarak mevduat kazancı net ekside. Bir milyon lirası olan birisi üç aylık mevduat yapsa vade sonunda 107,750 lira faiz kazancı elde ediyor. Rakam olarak bakınca iyi para ama tüfeyi işin içine sokunca zarardasın.
Mevduat sahibi bir yıl boyunca dört defa üçer aylık %45’den mevduat yaparsa yılın sonunda stopaj kesilmiş hâliyle %51 faiz kazancı elde eder. Kasım 2024 sonunda TÜFE yıllık olarak MB tahmini gibi %40 civarında olursa reel faiz kazancı elde edilebilir. Ama TÜİK e göre.
Şubat ayı Tüketici Güven Endeksi açıklandı. 80,42 puandan 79,34 puana düşmüş. Geçen ay bir akademisyen tüketici güven endeksi ile seçim sonuçları arasındaki ilişkiyi paylaşmıştı. Kimdi hatırlayamıyorum. O zamandan beri ben de inceliyorum. 2018 Mayıs ayında endeks 90,95 puandaymış. İktidar rahat seçim kazandı. 2019 Şubat ayında endeks 78,79 puana düşmüş, muhalefet kazanmış. Mayıs 2023 ayında endeks 91,06 puandaymış yine iktidar kazanmış. Kısaca endeks 90 puan civarındayken iktidar, 80 puan altındayken muhalefet kazanıyor. Bu seçime Mart ayında büyük bir değişim olmazsa 80 puan altında gireceğiz. Seçim ve tüketici güven endeksi ilişkisini test etme şansımız olacak.
Bence oransal olarak iktidar oy kaybedebilir ama muhalefet o kadar dağınık ki, iktidar oy kaybettiği bir seçimden elindeki belediye sayısını artırarak çıkabilir.
TCMB ve BDDK: 16 Şubat 2024 verileri açıklandı. Bu verilere göre ilgili hafta:
Yabancı Portföy: Hisse senedinde 22 milyon dolar satış, tahvilde 60 milyon dolar alış var. Yabancılar yine piyasadan çekildiler gibi. İhaleden alıyorlar diyorlar ama dağılım incelenince öyle olmadığı anlaşılıyor. Döviz gelmezse enflasyon hedefinin tutması zor.
Merkez bankası rezervi: ilgili hafta brüt rezerv 700 milyon dolar azalıp 134,2 milyar dolar oldu. DT Hesaplarında hafiften de olsa bir gevşeme var iki haftadır.
Seçim sonuçları tahmin ettiğim gibi iktidarın belediye sayısını artırması ve biraz oy kaybı ile biterse bu görüşümü korumaya devam ederim. Seçmen iktidarın kararlarını onaylamış olur, mevcut politikalar sıkılaşarak devam eder. Ama iktidar hem oy kaybı hem belediye kaybı yaşarsa ben Erdoğan’ın bir gece “Faiz haramdır, faizler düşecek” demeyeceğinin garantisini veremem.
Mevduat: İlgili hafta üç aylık mevduat faizleri ortalaması %52,03 seviyesine yükseldi.
Krediler: İlgili hafta kredi kart harcamaları dahil tüm kredi grupları oldukça sakinleşmiş gözüküyor. Hatta kredi kartı harcamaları binde beş daralmış. Toplam kredilerde binde dört artmış. Diğer yandan ticari ve tüketici kredi faizleri bir puana yakın düşmüş.
Dolar/TL: Dolar fiyatı hakkında inanılmaz geniş bir bantta fiyat tahminleri var. 2024 yılında çok düşecek diyen de var, 60 lira olacak diyen de var.
Ağustos 2023 ayından beri dolar enflasyonun biraz altında değerleniyor. Daha önceki iki seferde olduğu gibi aşırı bir baskılama yok. Sadece Ocak 2024 ayında biraz baskılandı sanki. Seçimlere iki ay kalmışken bu durum da normal.
Evet, MB swap hariç döviz rezervi ekside. Kendi paramızı bitirmiş milletin ödünç parasını bile harcamışız. Evet, dış borcumuz 490 milyar dolara, kısa vadeli dış borcumuz 227 milyara dayandı.
Ama geçen sene seçim öncesi MB brüt rezervlerini 42 milyar dolar tüketip 128 milyar dolardan 98 milyar dolara düşürmüştük. Bugün son haftalarda düşmesine rağmen 134 milyar dolar brüt rezervimiz var. Brüt rezervimiz seçimden bu yana 35 milyar dolar iyileşmiş. Aynı sürede MB döviz pozisyonumuz KKM dahil 70 milyar dolar düzelmiş diyor Hakan Kara.
Geçen sene ile kıyas kabul etmez daha nitelikli ekonomi bakanımız ve MB başkanımız var. Geçen seneye göre ABD ve AB ile ilişkilerimiz daha iyi. Gazze katliamına tepkimiz iki kahve basmada kalıp unutuldu. Boşuna mı?
Bir de doların dünya paraları karşısında değerli olduğunu, zirveleri gördüğünü veya görmek üzere olduğunu düşünüyorum. Dolar yavaş yavaş diğer paralar karşısında değer kaybetmeye başlayabilir.
2021 yılı başından itibaren “dolara baskı yapmayın. Bırakın gitsin. 10 lira ile 12 lira arasında bir yerde rayına girer” diye yazıyordum. Baskıladılar, baskıladılar en sonunda patlattılar bir günde 18 lirayı gördü. 2022 yılı ortasından itibaren de “Doları bırakın 20 lira 22 lira arasında bir yerde rayına oturacaktır” diye yazdım, 27 lirayı gördü.
Kısaca ben aşağı veya yukarı yönlü sert bir hareket beklemiyorum. Hatta Erdoğan faktörü olmasa aralık ayından beri TL’ye geçmenin daha sağlıklı olduğunu söylüyorum. Ama Erdoğan faktörü yüzünden TL’ye geçişin %50 seviyesinin altına gelmesinden korkuyorum. Dolarım olsa Aralık da TL’ye dönerim. Ama kimseye bunu öneremem.
Seçim sonuçları tahmin ettiğim gibi iktidarın belediye sayısını artırması ve biraz oy kaybı ile biterse bu görüşümü korumaya devam ederim. Seçmen iktidarın kararlarını onaylamış olur, mevcut politikalar sıkılaşarak devam eder. Ama iktidar hem oy kaybı hem belediye kaybı yaşarsa ben Erdoğan’ın bir gece “Faiz haramdır, faizler düşecek” demeyeceğinin garantisini veremem. İşte o zaman dolar eninde sonunda 50 lira ile 60 lira arasını görebilir.
Teknik olarak son haftalardaki hareketlerini dikkate alırsak bu hafta desteği; 30,67 ve 30,35; dirençleri 31,17 ve 31,40.
Bist100: Yukarıda saydığım sebeplerden dolayı dünya hisse senedi piyasalarına boğalar hakim. Borsalar coşku içinde. Bizim borsamız henüz bu coşkuya eşlik etmiyor. Bu hafta, 9300 puan destek, direnç 10.250 ama 10.000 puanın psikolojik özelliğini unutmamak gerek. Dünya borsalarına uyarsa hedefi 11.400 ile 13.000 puan arası bir yer olur.
Dolar endeksi ve ABD (10 yıl) Tahvil: Geçen hafta, 104 puanın üstünde kalamayacağını, gevşeyip 104 puan altına gelmesinin daha olası olduğunu belirtmiştim. 103,94 puanda kaldı. Buranın altında haftalık kapama yapmadan gevşemenin devam edeceğini söylemek zor.
Eur/USD: 1,0818 ile kritik bir kapanış yaptı. Bu hafta 1,0830 üstünde kalabilirse Euro’nun güçlenme olasılığı artar. 1.10 seviyelerine doğru yolu açılabilir.
Bitcoin: Geçen hafta “50.500 dolar altına gelmez ve 53.200 dolar üstüne çıkarsa yukarı hareket devam eder.” tahmininde bulunmuştum. Aynen devam. 53.200 doların üstünde kapanış 64.000 doları hedefe sokar.
Altın/ons: Haftayı 2035 dolardan kapadı. Aylardır yazdığım gibi 2075 doların üstünde kapanışı yine gerçekleştiremedi. 2075 dolar altında kaldıkça 1800 dolar hedefte kalır. 1800 dolara gelirse alınır, 2075 doların üstünde kalırsa da risk alınır. Sıkışmanın sona ermesine en fazla yedi hafta kaldı sanki. Bu süre içinde yönüne karar verecektir sanırım.
Kuyumculuk, ayakkabıcılık, pazarcılık, iplik fabrikasında işçilik, fotoğrafçılık, bakkal çıraklığı, otobüs muavinliği, muhasebecilik, pazarlamacılık, İzmir Devlet tiyatrosunda figüranlık, yatırım uzmanlığı, bankacılık dahil birçok alanda çalıştı.
Profesyonel iş yaşantısına 1990 yılında Halkbank’ta başladı. Ata Yatırım, Esbank, Bakioğlu Holding, Turkishbank, HSBC Bank ile süren profesyonel iş hayatı, çok kısa süre çalıştığı TEB ile sona erdi.
Profesyonel iş yaşamında muhasebe, kredi, yatırım uzmanlığı, bireysel pazarlama departmanlarında 26 yıl çalıştı. Memur olarak başladığı mesleğini, Bireysel Bölge Müdürlüğü de yaparak en son şube yöneticiliğinde sonlandırdı.
SPK’nın “SP Faaliyetleri Düzey 3 Lisansı, Türev Araçlar Lisansı, Kredi Derecelendirme Lisansı ve Kurumsal Yönetim Derecelendirme Lisansı” sertifikalarına sahip.
- Üstü forma, altını sorma! - 20 Mayıs 2024
- Uyku mahmurluğundaki canavar! - 13 Mayıs 2024
- Dünyada faiz beklentileri ve Türkiye’de güven sorunu - 7 Mayıs 2024