Rawest anketi, Kürtlerin gözünde siyaseti ortaya koydu
Rawest Araştırma şirketinin yaptığı araştırmaya göre, Kürtler en itibarlı siyasetçiler olarak Selahattin Demirtaş, Ekrem İmamoğlu ve Leyla Zana’yı görüyor.
Yerel seçim sonuçlarına ihtiyatlı bakan Kürtler, Türkiyelileşme siyasetinin sürmesinden yana. Seçim sonuçlarından memnuniyet batıda daha yüksek.
Rawest Araştırma, Mayıs 2024 tarihli ‘Kürt Meselesi, Kürt Siyaseti ve Demirtaş’ araştırmasını yayınladı. 1406 kişi ile yüz yüze yapılan görüşmelerde, Kürtlerin siyasete olan ilgisi, Kürt sorununa ilişkin düşünce ve talepleri, yerel seçim sonuçları hakkında fikirleri, siyasi liderlerin ne kadar itibarlı olduğu ve Selahattin Demirtaş hakkında düşüncelerini incelendi.
Araştırma örneklemi
Cinsiyet dağılımı
%48.8’i kadın
% 51.2’si erkek
Yaş dağılımı
17-29: % 40.1
30-39: % 42.4
50 ve üzeri: %17.5
Mesleki dağılım
Çalışan: % 46
Ev kadını: % 26.2
Öğrenci: % 13.8
İşsiz: % 9.8
Emekli: % 4.2
Eğitim durumu
Lise altı: % 34.8
Lise: % 33.1
Lise Üstü: % 18.3
Öğrenci:% 13.8
“Kürtler kendilerini başka hangi kimlikle tanımlıyor?”
Türkiye’de ana akım kimlikler Türklük ve milletçilikken Kürtlerde özgürlükçülük öne çıkıyor.
Kürtler, Türklerden farklı olarak: seküler değil, özgürlükçüler ya da sekülerleri kendilerini özgürlükçü olarak görüyor. Muhafazakar, İslamcı değil dindarlar ya da muhafazakarları kendilerini dindar olarak görüyor.
Dolayısıyla her ikisinde de daha yumuşak bir tutumları var. Nitekim Kürtlerdeki sekülerlik- muhafazakarlık gerilimi Türklerdeki gibi aynı sertlikte olmuyor.
“Kürt olmak ne demek?”
Katılımcılara yöneltilen “Kürt olmak ne demek” sorusuna verilen cevaplara göre; Kürt, Kürtlüğü sahiplenen, mazlum ve mücadeleci kişidir. Kürt olma tanımlamalarında Kürt kimliğini benimsemek, mağduriyet ve direnç/mücadele gibi kavram grupları öne çıkıyor.
“Kendinizi ne kadar Kürt olarak görüyorsunuz?”
Katılımcılara sorulan “Kendinizi ne kadar Kürt olarak görüyorsunuz” sorusuna verilen yanıtlara göre alınan sonuçlar söyle:
- Kürt kimliği Türkiye’de artık yüksek sesle ve açıklıkla ifade edilen bir kimlik.
- Kürtlerin yarısı kendini ‘yüksek düzeyde Kürt’ olarak görüyor.
- Bununla birlikte yüzde 15-20 arasında Kürt nüfus da bu alandan geri duruyor: Yüzde 14 kendini düşük düzeyde Kürt görüyor ve yüzde 13 Kürt olmaktan gurur duyma önermesine katılmıyor.
Araştırma sonuçlarına göre: “Kürtler Kürt kimliğini sahipleniyor.”
Kurdish Barometer’in Kürtlükten gurur duyma, kendini Kürt olarak görme düzeyi ve anadilinde eğitim gibi tutumlar gibi değişikliklerle oluşturduğu ‘Kürt kimliğini sahiplenme endeksine göre, Kürtlerin üçte ikisi (% 67.4) Kürt kimliğini güçlü bir şekilde sahipleniyor.
“Kürt sorunu var mı?”
Araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların yarısından fazlası Türkiye’de bir Kürt sorunu olduğunu düşünüyor ve üçte ikisi önemli bir sorun olarak tanımlıyor. Kürt sorunu ile Kürtlerin sorunu ayrımını yapan ise yüzde 17. Sorun yok diyenler yüzde 15’te kalıyor. Katılımcıların yarısı Kürt sorununun kaynağında devletin olduğunu düşünüyor. Kürt sorunu, kimliğin tanınması ve Kürtlere yönelik ayrımcılıklarla ilişkilendiriliyor.
Anadilinde eğitim hakkı ve siyasete ilgi
Katılımcıların yarısına yakını eğitimin iki dilli olması gerektiğini düşünüyor. Yarısına yakını Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde Kürtçenin hizmet dili olması gerektiğini ifade ediyor.
Araştırma sonuçlarına göre, Kürtler eskisi kadar siyasete ilgili değiller. Sadece üçte ikisi siyasetle ilgileniyor. Siyasete ilgi batıda daha yüksek. Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) seçmeni diğer seçmenlere göre siyasetle daha ilgili. Kürtler, Türkiye’nin yeni bir siyasi partiye ihtiyacı olduğunu düşünmüyor. Kürtler yerel seçim sonuçları karşısında ihtiyatlı. Türkiye için sonuçların iyi olduğunu düşünüyorlar. Batıdaki Kürtlerde yerel seçim sonuçlarından memnuniyet daha yüksek.
Kürtlerin gözünde hangi lider ne kadar itibarlı?
Rawest Araştırma sonuçlarına göre Kürtler siyasetçilerden en çok Selahattin Demirtaş’ı itibarlı görüyor. Demirtaş’ın ardından Ekrem İmamoğlu ve Leyla Zana geliyor. Araştırma göre Demirtaş’ın Kürtler için en büyük anlamı kimliklerinin savunucusu olması.
Araştırmayı incelemek için tıklayınız.
