Kissinger 100 yaşında öldü

ABD tarihinin en tartışmalı dışişleri bakanı ve bir diplomasi dehası olarak bilinen Henry Kissinger, 100 yaşında hayatını kaybetti.

Siyasi danışmanlık şirketi Kissinger Associates’ten yapılan açıklamada, Henry Kissenger’ın Connecticut’taki evinde öldüğü belirtildi. Ancak ölüm nedeni açıklanmadı.

Kissinger uzun süren siyasi kariyerinde ABD dış politikasında bazıları tartışmalı, kilit roller oynamıştı. Eski diplomat, Joe Biden’ın da aralarında bulunduğu çok sayıda başkana danışmanlık yaptı,

Kissenger, Eylül 1973-Ocak 1977 arasında, Richard Nixon ve Gerald Ford’un başkanlıkları döneminde ABD Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Türkiye’nin 1974’deki Kıbrıs Harekatı sırasında bakanlık yapmaktaydı.

Harekat nedeniyle Türkiye’ye uygulanmak istenen silah ambargosuna Başkan Gerald Ford ile birlikte karşı çıktı ancak Amerika Birleşik Devletleri Kongresi’nin kararını engelleyemedi.

 

NAZİ ALMANYASI’NDAN KAÇIŞ

Heinz Alfred Kissinger, 27 Mayıs 1923’te Almanya’da Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.

Nürnberg’in bitişiğindeki küçük bir Bavyera şehri olan Fürth’te Ortodoks bir Yahudi olarak büyüdü.

15 yaşında ailesiyle birlikte Nazi Almanyası’ndan kaçarak 1938’de ABD’ye yerleşti.

20 yaşında ABD vatandaşı olan Kissinger üç yıl ABD ordusunda görev yaptıktan sonra ordunun istihbarat servisinde çalışmıştı.

Doktorasını da yaptıktan sonra Harvard Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler dersleri verdi.

1969’da Harvard’da akademisyenken dönemin ABD Başkanı Richard Nixon, Kissinger’ı Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak atadı. Bu pozisyon, ABD dış politikasını belirlemede onun eline büyük bir güç verdi.

Nixon’ın 1972’de Çin’e ve Sovyetler Birliği’ne tarihi ziyaretlerini organize eden isimdi. Bu ziyaretler ABD’nin komünist güçlerle gerilimi azaltmayı öngören yumuşama politikasının ilk adımlarıydı.

Daha sonra Dışişleri Bakanlığı görevine getirilen Kissinger, Çin ile diplomatik ilişkileri yürüttü, 1973 Arap-İsrail Savaşı’nı (Yom Kippur) bitiren müzakerelere ve Vietnam Savaşı’nı sonlandıran Paris Barış Anlaşması’na yardım etti.

 

TARTIŞMALI NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ

Kissinger, Vietnam Savaşı’nda ateşkes anlaşmasının imzalanmasındaki rolü nedeniyle 1973’te Nobel Barış Ödülü’nü kazandı ancak bu ödül Nobel tarihindeki en tartışmalı ödüller arasında yerini aldı.

Kissinger ödüle, Kuzey Vietnamlı lider Le Duc Tho ile birlikte layık görülmüştü.

Vietnamlı lider ödülü reddederken Nobel Ödül Komitesi’nden iki kişi de Kissinger’a ödül verilmesini protesto etmek için istifa etti.

New York Times ise ödüle Nobel Savaş Ödülü adını verdi.

Mekik diplomasisiyöntemiyle 1979 yılında  İsrail ve Mısır arasında da diplomatik ilişki kurulmasına katkıda bulunmuştur.

 

“BASKICI REJİMLERE DESTEK” ELEŞTİRİLERİ

Kissinger’a kariyeri boyunca insan hakları konusunda eleştiriler gelmeye devam etti.

Dünyanın Soğuk Savaş’ta olduğu bu dönemde Kissinger, Sovyetler Birliği ile rekabeti insan haklarının önüne koymakla ve Şili’deki Augusto Pinochet rejimi gibi, dünyadaki baskıcı rejimleri desteklemekle eleştirildi.

Kissinger 1977’de ABD hükümetindeki görevlerinden ayrılsa da, toplumsal ve siyasi konularda önde gelen yorumculardan olmayı sürdürdü.

Kurduğu Kissinger Associates adlı danışmanlık şirketi, ABD yönetimleriyle yakın çalıştı.

Kissinger ayrıca birçok şirketin yönetim kurulunda görev aldı ve 22 kitap yazdı.

Kissinger geçen Mayıs ayında 100 yaşına basmıştı ancak aktif yaşamıyla dikkat çekiyordu. Temmuz ayında Pekin’e giderek Çin Devlet Başkanı Şi Jinping’le görüştü.

Kissinger’ın eski özel asistanı ve ABD’nin eski Çin Büyükelçisi Winston Lord Kissinger’ın ölümünü “Amerika ulusal çıkarları için çok önemli bir şahsiyeti kaybetti” diyerek duyurdu.

 

SON GÜNLERİ

Kissinger’ın biyografisini yazan Niall Ferguson, iki kitaptan oluşan ve ilki 986 sayfa olan bu devasa çalışmasını “İdealist’’ olarak adlandırmıştı. İkinci kitap ise 2023 sonbaharında yayınlanacak ve merakla bekleniyordu.

Ünlü haberci kıdemli Ted Koppel geçtiğimiz günlerde Kissinger ile görüşmesinin ardından, işitme güçlüğüne, bir gözü iyi görmemesine  ve bir dizi kalp ameliyatı geçirmesine rağmen, Kissinger’ın günde 15 saat çalıştığını ve dünya meseleleri hakkında çok güncel olduğunu belirtti