DİSK-AR: Gıda enflasyonu resmi enflasyonu katladı
DİSK-AR, şubat ayı enflasyon verileri ve gıda enflasyonuyla ilgili raporunu paylaştı. Rapora göre, gıda enflasyonu resmi enflasyonu katladı.
DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR)’ın raporuna göre, resmi gıda enflasyonu yüzde 71,1, dar gelirlinin gıda enflasyonu yüzde 111,7 iken, 2005’ten bu yana ortalama fiyatlar 18 kat, gıda fiyatları da 27 kat arttı.
Raporda, TÜİK verilerine göre TÜFE’deki (2003:100) değişim 2024 Şubat’ta bir önceki aya göre yüzde 4,53 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 67,07 olduğu belirtildi. 2024 yılının ilk iki ayında ortalama fiyat artış oranı ise yüzde 11,54 olarak gerçekleşti. Raporda, “2024 Şubat döneminde en yüksek fiyat artışı yıllık yüzde 94,8 ile lokanta ve otellerde oldu. İkinci en yüksek fiyat artışının görüldüğü harcama grubu yıllık yüzde 91,8 artışla eğitim olurken üçüncü harcama grubu ise yüzde 81,3 ile sağlık oldu” denildi.
DİSK-AR’ın TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre, gıda enflasyonu ortalama yüzde 71,2 olarak gerçekleşirken emeklilerde enflasyonu yüzde 87,3 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun enflasyonu yüzde 81,1 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun enflasyonu yüzde 93 ve en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun enflasyonu ise yüzde 111,7 olarak gerçekleşti.
DİSK-AR’ın hesaplamasına göre, dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 68 olurken, en yüksek gelir grubunun enflasyonu ise yüzde 51,8 oldu. Böylece en yoksul gelir grubunu enflasyonu yüzde 112 olurken, en yüksek gelir grubunun enflasyonu yüzde 52 oranında kaldı.
DİSK-AR’ın TÜİK’in mikro veri setlerinden yararlanarak hazırladığı araştırmaya göre, 2023 yılında hissedilen enflasyon, açıklanan (resmi) enflasyonun yaklaşık iki katı oldu. Ortalama hissedilen (algılanan) enflasyon 2023’teki ortalama açıklanan (resmi) enflasyonun 53 puan üzerinde hesaplandı.
GIDA FİYATLARI
2005 yılında 114,5 olan TÜFE endeksi, Şubat 2024’te 2073,9’a yükseldiği belirtilen araştırmada, “2005’te 112,9 olan gıda fiyatları endeksi ise 2024’te 3046,3’e yükseldi. Böylece TÜFE 2005’ten bu yanda 18 kat; gıda fiyatları ise 2005’ten bu yana 27 kat arttı. Şubat 2005’te yüzde 8,69 olan yıllık enflasyon oranı Şubat 2024’te yüzde 67,07 oldu. 2005’te yüzde 6,37 olan yıllık gıda enflasyonu ise Şubat 2023’te yüzde 71,12’ye yükseldi” denildi.
Araştırmaya göre, Aralık 2005’te TÜFE’yle aynı seyreden gıda fiyatları endeksi Ocak 2024’te TÜFE’nin 972 puan (yüzde 46,9) üstüne çıktı.
