‘Becerikli Abdullah’tan’ orman yangınına uzanan bir AKP dönemi portresi
Gerçek bir AKP dönemi iş insanı portresine sahip Abdullah Tivnikli’nin yaşamı boyunca attığı her adım, aldığı her karar, bulunduğu her pozisyon bize geride bıraktığımız 23 yıllık AKP Türkiye’sinin hızlandırılmış filmi gibi. Ahbap çavuş ilişkilerinin, yandaş kayırmalarının, özelleştirmeyle sermaye transferlerinin, usulsüz kredi dağıtmaların sebep, yanan ormanlar, yok olan ekosistem, gözümüzün önünden kayıp giden geleceğimiz sonuç…
Diyarbakır’ın Çınar ve Mardin’in Mazıdağı ilçelerinde 15 bin dönüm alanda çıkan ve 15 yurttaşın hayatını kaybettiği içimizi yakan yangınlar, tüm yalanlamalara ve çarpıtmalara rağmen açık biçimde baş şüphelinin Dicle Elektrik Dağıtım AŞ olduğunu gösteriyor.
DEDAŞ’ın, yıllardır yapması gereken bakım ve onarımları ihmal ederek yapmadığı için yangınların çıktığı ihtimali giderek güçleniyor.
Kısaca hatırlayacak olursak, görgü tanığı köylüler, yangının elektrik telleri nedeniyle çıktığını söylerken, DEDAŞ yangının ilk tanıklarından olan ve “yangın elektrik tellerinden çıktı” diyen İbrahim Eren hakkında suç duyurusunda bulunmayı tercih etti.
Elektrik Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, yangın bölgesinin ekili alan olduğunu, burada anız olmadığını ve elektrik iletim hatlarının geçtiği güzergahlarda yangına karşı bir önlem alınmadığını açıkladı.
Raporda, “Nakil hatlarının ve trafoların bulunduğu bölgelerde herhangi bir atlama olmaması için gerekli olan bakımların yapılmadığı, atlama durumunda ise yangın meydana gelmemesi için yapılması gereken düzenli bakım ve temizlik çalışmalarının ihmal edildiği anlaşılmaktadır” denildi.
Bölgenin afet bölgesi ilan edilmesi gerektiği bildirilen ön raporda, yangın sonrası soğutma çalışmalarının yetersiz olduğu, bu durumun yeni yangınların çıkması açısından risk teşkil ettiği ve endişe yarattığı kaydedildi.
Başsavcılık, 15 kişinin öldüğü, çok sayıda kişinin yaralandığı olayla ilgili etkin soruşturma yapılabilmesi için daha detaylı bir ara raporun hazırlanmasını istedi. Hazırlanacak yeni rapora göre, soruşturma genişletilecek. Yeni raporda yangına ilişkin havadan çekilen fotoğrafların incelenmesi talep edildi. Yangın öncesi, yangın esnası ve sonrasına ait fotoğraflarla uydu görüntülerinin detaylı incelenmesi istendi.
Maalesef, her yaz döneminde ciğerimizi yakan yangınlara karşı ne doğru dürüst hazırlık yapılıyor, ne anında verilmesi gereken reaksiyonlar veriliyor…
Gelişmeleri yakından izleyeceğiz elbette ancak burada AKP dönemi özelleştirme politikalarına ve yandaşlık yoluyla devşirilen sermaye transferlerinin nelere mal olduğuna dair geniş bir parantez açmamız gerekiyor.
Kim bu DEDAŞ, kim bu bağlı bulunduğu Eksim Holding?
Failleri doğru işaret etmek, bu tür can yakan facialara yol açanları doğru tespit etmek çok önemli.
İngilizce’de buna dair önemli bir tanım var: Name it and shame it.
Kamusal anlamda yanlış bir faaliyette bulunan kişi, kurum ya da şirketin isminin işaret edilerek utanç verici faaliyetini ifşa etmek…
Türkiye’de ekonomi politikaları alanında atılan tartışmalı her adım, eninde sonunda bir yandaş besleme operasyonunun parçası olarak karşımıza çıkıyor.
Elektrik üretim piyasasının böylesine özel şirketlerin insafına bırakılmasının olumsuz sonuçlarını geçmişte gördük, maalesef acı tecrübelerle görmeye devam ediyoruz.
Elektrik dağıtımı kamusal bir haktır, tekelleşmeye açılmamalı, sermayenin insafına bırakılmamalıdır, bu hizmet devlet tarafından yurttaşa sunulmalıdır.
Özelleştirme yoluyla Haziran 2013’te Tivnikli ailesine ait Eksim Holding’e devrolan DEDAŞ, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak illerini kapsayan bölgede özel elektrik tekeli haline geldi. Eksim Holding’in kurucularından Abdullah Tivnikli, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yakınında olan isimlerden biriydi ve “becerikli Abdullah” ismiyle tanınıyordu.
DEDAŞ, 2013’TE ÖZELLEŞTİRMEYLE EKSİM HOLDİNG’E GEÇTİ
Özelleştirme yoluyla Haziran 2013 tarihinde Tivnikli ailesine ait Eksim Holding’e devrolan DEDAŞ, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak illerini kapsayan bölgede özel elektrik tekeli haline geldi.
Şöyle kısa bir haber taraması yaparak bile özelleştirmeyle bölgenin elektrik tekeli konumuna yükseltilen DEDAŞ’ın hem yurttaşlar hem de doğal alanlar için ne tür yıkımlara yol açtığını görmek mümkün.
Eksim Holding’in sahibi ise AKP’ye yakınlığıyla bilinen Tivnikli ailesi. Eksim Holding’in kurucularından Abdullah Tivnikli, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yakınında olan isimlerden biriydi ve “becerikli Abdullah” ismiyle tanınıyordu. Bu ismi AKP iktidarları döneminde farklı biçimlerde sık sık duyduk aslında.
Abdullah Tivnikli, Kasım 2018’te vefat etti.
Türk Telekom’un özelleştirilmesi döneminde aktif rol oynayan Abdullah Tivnikli, Türk Telekom’da Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Üyeliği görevlerinde bulundu.
2008’de Türk Telekom’un Hariri ailesine ve bu aileye ait Öger Telekom’a satışı sırasında da dönemin CHP Grup Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu, “Satışta büyük katkıları olduğu ileri sürülen Abdullah Tivnikli’nin, AKP Hükümeti üzerinde büyük bir etkiye sahibi olduğunu” söylemişti.
Kılıçdaroğlu, Oger Telekom’un yüzde 35’inin Saudi Telecom Company’e satılmasında Tivnikli’nin ön planda olduğuna ilişkin Suudi Arabistan medyasında yer alan haberi gündeme getirmişti.
Malum, Türk Telekom’u satın alan Oger Telekom hem satın aldığı şirketi, hem Türk bankalarını oyuna getirerek milyarlarca dolar batık krediyi de geride bırakarak Türkiye’yi terk etmişti.
Vefatının ardından işlerin başında Abdullah Tivnikli’nin oğlu Ebubekir Tivnikli var.
Ebubekir Tivnikli, verdiği bir röportajda (https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/20-yilda-ulkemize-2-milyar-dolar-yatirdik-5-yilda-3-milyar-dolarlik-planimiz-var/726117) DEDAŞ’ınTürkiye’de elektrik dağıtım hizmeti veren 21 elektrik şirketi arasında Ar-Ge Merkezi açma izni alan ilk kurum olduğunu ve sadece 2023’te 8,5 milyar liralık yatırım gerçekleştirdikleri belirtti. Belli ki, esas iyileştirilmesi gereken alanlar pas geçilmiş…
Ayrıca röportajda, elektrik dağıtım ve üretim faaliyetlerinin Eksim Holding’i ciroda 100 milyarliralık lige çıkardığını da öğreniyoruz.
Abdullah Tivnikli, elektrik dağıtım şirketinin kaçak elektrik bedellerinin devlet tarafından karşılanması için o dönem Erdoğan’ın danışmanı olan şimdiki MİT Başkanı İbrahim Kalın’ın kızının okul taksitlerini karşıladığını kabul etmişti.
İBRAHİM KALIN’IN KIZININ OKUL TAKSİTLERİNİ ÖDEDİ
Eksim Holding’i tam olarak anlayabilmek için filmi yine biraz daha geriye sarmak gerekiyor.
Çünkü, 17-25 Aralık operasyonlarında adı geçen Abdullah Tivnikli, ilk olarak Türkiye’deki en tartışmalı satış hikayelerinden biri olan Türk Telekom’un satışı sürecindeki rolüyle gündeme gelmişti.
17-25 Aralık operasyonunun ikinci dalgasında Mustafa Latif Topbaş, Cemal Kalyoncu, Ömer Faruk Kalyoncu, Mehmet Cengiz, Üsame Kutub ve Cengiz Aktürk’le birlikte mallarına el konma kararı çıkarılan isimlerden biri olan Tivnikli hakkında o dönemde yakalama kararı da verilmişti.
Operasyon kapsamında Abdullah Tivnikli, elektrik dağıtım şirketinin kaçak elektrik bedellerinin devlet tarafından karşılanması için o dönem Erdoğan’ın danışmanı olan şimdiki Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın’ın kızının (https://www.aljazeera.com.tr/haber/kalinin-cocugunun-okul-taksidini-odedim) okul taksitlerini karşıladığını kabul etmişti.
Tivnikli, Meclis’te rüzgar santrallarının kapasite artırımına sınırlama getiren tasarı görüşülürken, zarara uğramamak için AKP’lileri devreye sokarak yasa değiştirten patron olarak da biliniyor.
MAHİR ÜNAL’I DEVREYE SOKTU, YASA DEĞİŞTİRTTİ
Yine geçmiş dönemde Tivnikli, Meclis’te rüzgar santrallarının kapasite artırımına sınırlama getiren tasarı görüşülürken, zarara uğramamak için AKP’lileri devreye sokarak yasa değiştirten patron olarak da biliniyor.
Yasa Meclis’te görüşülürken o dönem AKP Grup Başkanvekili olan Mahir Ünal’ı arayan Tivnikli, “30-40 milyon avrom yanar” diyerek düzenlemede değişiklik yaptırmıştı.
KUVEYT TÜRK’TEN DEDAŞ’A TARTIŞMALI BİR YÖNTEMLE KREDİ VERİLDİ
Yani anlayacağınız “Becerikli Abdullah” ismi boşuna değil.
Biz tekrar meselenin DEDAŞ boyutuna dönelim.
2013’te Tivnikli’nin sahibi olduğu Eksim Holding’in DEDAŞ’ı özelleştirme yoluyla satınalmasının ardından yine o dönem Abdullah Tivnikli’nin Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıs ıolduğu Kuveyt Türk Bankası’nın DEDAŞ’a kredi verdiği ortaya çıkmıştı.
Yasayla yasaklanmasına rağmen Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) “dolaylı ortaklık” kisvesi altında bu krediye onay vermesi de o dönem büyük tartışma yaratmıştı. O dönem CHP İzmir Milletvekili olan Aytun Çıray, konuyla ilgili bir soru önergesi verdi.
Tivnikli’nin yönetici olduğu Kuveyt Türk’ün yine Tivnikli’nin birkaç şirket üzerinden dolaylı olarak yüzde 30’dan fazla paya sahip olduğu DEDAŞ’a kredi açtığı haberleriyle ilgili Çıray, “Tivnikli hakkında savcılıklarca bankacılık faaliyetleri nedeni ile soruşturma açılmış mıdır?” diye sordu.
Çıray’ın sorularına sltı ay sonra verilen cevapta (https://cdn.tbmm.gov.tr/KKBSPublicFile/D24/Y4/T7/WebOnergeMetni/12aa632c-6985-4466-b3eb-4b815eb3c8b8.pdf) işlemin prosedüre uygun olduğu ve bankacılık sektörünün sıkı şekilde denetlendiği ifade edildi.
Gerçek bir AKP dönemi iş insanı portresine sahip Abdullah Tivnikli’nin yaşamı boyunca attığı her adım, aldığı her karar, bulunduğu her pozisyon bize geride bıraktığımız 23 yıllık AKP Türkiye’sinin hızlandırılmış filmi gibi. Ahbap çavuş ilişkilerinin, yandaş kayırmalarının, özelleştirmeyle sermaye transferlerinin, usulsüz kredi dağıtmaların sebep, yanan ormanlar, yok olan ekosistem, gözümüzün önünden kayıp giden geleceğimiz sonuç…
