Üstü forma, altını sorma!

Üretmediğimiz, tüketmediğimiz için ithal girdilerimiz azalmış olabilir mi? Yoksa dünyanın vazgeçemediği tekel mal ve hizmet mi bulduk son altı ayda. Doğalgaz veya petrol üreticisi ülkelerde ilk on arasına mı girdik? Eğer böyle ise tüm dünyada petrol ve doğalgaz fiyatları düşerken Türkiye’de nasıl sürekli zam geliyor?! Üstü forma, altını sorma.

Dünyadan; ABD’de bir hafta boyunca gelen veriler “faiz indirimi” beklentisini güçlendiriyordu. Geçen haftanın son günü beklentilerin altında gelen tarım dışı istihdam ve işsizlik verileri faiz indirimini kesin hale getirdi. Eylül ayında başlayarak iki faiz indirimine kesin gözüyle bakıyorlar, hatta üç defa indirim bekleyenler de çoğaldı. Hafta sonu İran- İsrail gerilimi bu beklentileri etkiler mi, göreceğiz. 

Japonya beklenildiği gibi faiz artırımına gidip faizini %0,25 seviyesine çıkardı. %0,25 ne olacak demeyin, Japonya için büyük artış. Japonya’da 2015 yılından beri negatif faiz vardı. 2008 ile 2015 arasında ise faiz %0,10 du. Son 16 yılın en yüksek faizi. Cary trade geri dönebilir. Zaten bu yüzden Türkiye gibi ülkelerin paraları dolar karşısında değer kaybetti.

TCMB faiz indirir mi? İngiltere’de faizini düşürdü. %5 seviyesine çekti. Eylül ayında hem FED in hem ECB'nin faiz indirimine gitmesine kesin gözüyle bakılıyor. Gelişmekte olan ülkelerin faiz indirimine gideceği aşikar. Türkiye faizini düşürebilir mi? Bence 2025 yılının ilk çeyreği sonunda düşürmesi gerek ama, ABDli abileri faiz indirir indirmez TCMB yetkilileri faiz indirimine gidecektir. 

İngiltere’de enflasyon %2 , faiz %5; Amerika’da enflasyon %2,5, faiz %5,50, Avrupa Birliğinde enflasyon %2,6, faiz %4,25. Hepsinde reel faiz var. Türkiye’de enflasyon %70üstünde, faiz %50 seviyesinde. Bu açıdan bakarsak %30 seviyeleri görülmeden faiz indirimi yapılmaması gerek ama, bence Eylül’de ABD faiz indirimi yaparsa TCMB da yıl bitmeden mutlaka faiz indirimi yapar. Zaten yabancıların elinde ciddi tahvil portföyü var. Onların karlarını katlaması gerek. Ayrıca Türkiye kredi ile üreten, tüketen bir ülke; bu faizlerle kredi kullanılamıyor. 

Türkiye’de pembe veriler; MB rezervleri doluyor. Nasıl dolduğunu geçen hafta anlatmaya çalıştım. Temmuz ayı dış ticaret dengesi de çok iyi geldi. Geçen yılın aynı dönemine göre yıllıkta 39 milyar dolar iyileşme var. Tamam da bu iyileşme nasıl gerçekleşiyor?Üretmediğimiz, tüketmediğimiz için ithal girdilerimiz azalmış olabilir mi? Yoksa dünyanın vazgeçemediği tekel mal ve hizmet mi bulduk son altı ayda. Doğalgaz veya petrol üreticisi ülkelerde ilk on arasına mı girdik? Eğer böyle ise tüm dünyada petrol ve doğalgaz fiyatları düşerken Türkiye’de nasıl sürekli zam geliyor?! Üstü forma, altını sorma.

TÜİK Temmuz enflasyonu; Temmuz ayı enflasyon verisi siz bu yazıyı okurken açıklanmış olacak. Beklenti aylık %3,3. Ben %3 ün üstünü beklemiyorum doğrusu. %2 ile %3 arasında gelecektir. Tamam kamu vergi ve zamları oldu ama petrol fiyatları artmadı, büyük kuruluşların hemen hepsi indirim yapıyor. Üstelik enflasyonu açıklayacak kurum TÜİK.

26 Temmuz 2024 MB ve BDDK verilerine göre;

Yabancılar, İlgili hafta 1,4 milyar dolar tahvil almışlar. Bir önceki hafta 700 milyon dolarlık tahvil satmışlardı. Haftayı tahvil alarak başlarlarsa tahvil satarak bitiriyor; haftaya tahvil satarak başlarlarsa tahvil alarak haftayı bitiriyorlar. Al-Sat-Kazan devam ediyor. Ama toplamda tahvil portföylerini sürekli artırıyorlar. Son dört ayda portföylerini 11 milyar dolar artırdılar. MB'nin faiz indirimi gündeme gelene kadar bu tatlı kazanca devam edeceklerdir. MB faiz indirimi söylemleri başlayınca satışı durduracaklardır bence.
Hisse senedine ilgisizlikleri devam ediyor. Faizde böyle güzel kazanç var iken 3 dolardan niye Türkiye hissesi riski alsınlar ki?!

MB rezervleri, uzun zamandan sonra ilk kez azalış gösterdi. Haftalık brüt rezerv 5,9 milyar gevşedi. İlgili hafta altın fiyatlarındaki sert gerileminin bunda etkisi vardır.

Net rezerv gevşedi.  Swapsız net rezerv ise yine artarak 24,5 milyar dolara ulaştı. Son dört ayda eksi 65,5 milyar dolardan artı 24,5 milyar dolara çıktı. 90 milyar dolarlık toparlama. Eğer bu alımı MB yapmasaydı Dolar/TL çoktan 30 lira altını görmüştü. 

Kredi ve mevduat faizlerinde bebek adımı gevşeme devam ediyor. KKM hesaplarındaki avantajlar kaldırıldıkça, MB üç aylık ortalaması ile bankaların normal müşterilere uyguladığı mevduat faizleri arasındaki uçurum kapanmaya başladı.

KREDİ VE MEVDUAT FAİZLERİNDE BEBEK ADIMI GEVŞEME SÜRÜYOR

Krediler ve faizler, iki haftalık durgunluğun ardından ilgili hafta kredilerde biraz kıpırdanma yaşanmış. Kredi ve mevduat faizlerinde bebek adımı gevşeme devam ediyor. KKM hesaplarındaki avantajlar kaldırıldıkça, MB üç aylık ortalaması ile bankaların normal müşterilere uyguladığı mevduat faizleri arasındaki uçurum kapanmaya başladı.

Ticari kredilerde, TL krediler azalırken döviz kredileri artıyor. Ocak ayında TL krediler %1,6, döviz kredileri %0,8 artarken; Temmuz ayında TL krediler %0,8 artarken döviz kredileri %2,6 artmış. Haftalar önce şirketlerin gereksiz bir döviz riskine girdiklerini yazmıştım. DTH larını boşaltıyorlar buna karşı döviz kredisi kullanıyorlardı. TCMB tarafından açıklanan “reel sektör net pozisyon açığı” 115,2 milyar dolara yükseldi. Tamam bende 2025 ilk çeyreğine kadar dövizde bir hareketlenme beklemiyorum ama, ben böyle bir risk alamazdım. 

Dolar/TL; Yılbaşından beri TL de kalmanın daha çok gelir sağlayacağını yazıyorum. Temmuz ayında, dolar binde altı kazandırırken TL faiz %4 kazandırdı. Yıl sonuna kadar TL nin daha çok kazandıracağına dair inancım sürüyor. Türk tahvilleri cazibesini koruyor mesela.
Günlük bazda 33,40 ile 33,10 TL bandında. Geçen hafta 33,30 üstüne atıp yeni bir dar band oluşturabileceğini düşünmüştüm ama olmadı. İran- İsrail gerginliği bunu sağlayabilir. Yeni band  33,80 ile 33,40 arası olabilir. Haftalık olarak 32,50 liranın altını çok zor görüyorum artık. 

Dolar Endeksi;  103,85 desteğini kırdı. Bu hafta üstüne çıkmazsa 101 puan yolculuğu başlar ama İsrail-İran gerginliği 103,85 üstüne yeniden geçici olarak atmasına yol açabilir. 

ABD 10 YR tahvil ; Aylar önce %3,90 seviyesini hedeflediğini yazmıştım. Geçen Cumagünü %3,78 seviyesini gördü. Portföyümde olsaydı %3,80 civarından pozisyonumu kapatırdım. %3,90 üstüne atamazsa hedefi %3,25 artık, ama bir süre takipte kalmak daha iyi.

Bist100 de, pozisyonum olsa bir önceki hafta kapatacağımı yazmıştım. Bence bir müddet uzak durmak daha sağlıklı. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de talep eksikliği şirketleri olumsuz etkileyecektir. Dünya borsaları düşmeye başlarsa Türkiye direnemez.

DÜNYA BORSALARI DÜŞMEYE BAŞLARSA TÜRKİYE DİRENEMEZ

Bist100 ; Teknoloji şirketlerinin zayıf gelen karlılıklarının ardından talep yetersizliği sebebiyle şirket karlılıklarının düşeceği beklentisi hisseleri olumsuz etkiliyor. Bazı kaynaklar hisse senedi rallisinin tersine dönebileceğini belirtiyor. Londra dayansa da S&P, D&J, DAX geçen haftayı sert düşüşlerle bitirdi. 

Bist100 de, pozisyonum olsa bir önceki hafta kapatacağımı yazmıştım. Bence bir müddet uzak durmak daha sağlıklı. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de talep eksikliği şirketleri olumsuz etkileyecektir. Dünya borsaları düşmeye başlarsa Türkiye direnemez. Üstelik Türkiye’de deli faiz kazancı varken yabancıların üç dolardan hisse senedi riski alması bana mantıklı gelmiyor.

Eur/Usd; Haftalar önce Euro lehine pozisyon alınmalı diye yazmıştım. Haftalıkta 1,0840 üstünde  kaldığı müddetçe  1.0950 de direnci olsa da hedefi  1,1075.

Altın; Nisan başından beri 2330 ile 2420 dolar ana bandında sıkışmış durumda. Geçen hafta 2420 üstünde kalmayı becerdi. Artık altına gelmeyip 2600 dolara yönelmeli diye düşünüyorum. Aslında halen babalar yeterli altın depolamayı yapmamış anlaşılan. Bu kadar savaş ve ekonomik durgunluğa karşı şimdiye kadar 2600 doları görmesi gerekiyordu. Babalar altını depolasın “Trump kazanabilir” diye ortamı yangın yerine çevirip altını hızla yukarı taşıyabilirler. 

Gümüş; Geçen hafta 27,50 dolardan yeniden pozisyon alınabileceğini belirtmiştim. 29,80 dolarda direnç, hedef 31,50 dolar olsa da, ben çok daha yukarılara gideceğini tahmin ediyorum. Hedefim 35 dolar.

Ham petrolde 75 dolar civarından, brent petrolde 77 dolar bazından pozisyon alınabilir. Ham petrol hedefi 94 dolar, brent petrol hedefi 98 dolar. Petrol fiyatlarındaki artış Türkiye için hoş değil. Hedeflere gidip oralarda oyalansa hadi neyse. Daha da yukarı çıkarsa canımızı yakabilir. 

PETROL FİYATLARINDAKİ ARTIŞ TÜRKİYE İÇİN HOŞ DEĞİL

Dolar/Yen;  Geçen hafta 152 den pozisyon kapatılmasını önermiştim. Görünen biraz acele etmişim. Geçen hafta sonunda 146,50 Yen’i gördü. 140,60 Yen’ kadar gevşeme sürebilir. 

Bitcoin; 60350 dolar altındaki haftalık kapanış “SAT” sinyali olabilir. Dikkatli olun.

Brent ve Ham petrol; 2022 yılı sonundan beri ham petrol 74 ile 85 dolar arasında, Brent petrol ise 77 ve 89 arasında kaldı. Başta Çin, tüm dünya ekonomileri durgunluk içindeydi. Faizlerin inmesiyle beraber dünya ekonomisinin yeniden canlanmaya başlayabileceğini düşünüyorum. Hamas liderinin ölümüyle jeopolitik riskler iyice artacaktır, bu durum petrolde ilk tetikleyici görevini üstlenebilir.

Ham petrolde 75 dolar civarından, brent petrolde 77 dolar bazından pozisyon alınabilir. Ham petrol hedefi 94 dolar, brent petrol hedefi 98 dolar. 

Petrol fiyatlarındaki artış Türkiye için hoş değil. Hedeflere gidip oralarda oyalansa hadi neyse. Daha da yukarı çıkarsa canımızı yakabilir.