Üretici Türkiye’den taşeron Türkiye’ye

TİM başkanı “dolar en az 37 lira olmalı, Türkiye rakiplerinden %40 pahalı hale geldi” dedi. 2023 yılında da %50 pahalıyız diyordu. Dünyada enflasyon %3-4 arasında iken Türkiye nasıl oluyor 2023 Mayıs ile 2024 Haziran arasında parası %50 değersizleşirken rakiplerine göre %40 pahalı kalıyor. Bunu çözmeden dolar 100 lira olsa da bir yıl sonra yine pahalı kalırız. Türkiye üretmiyor, Türkiye taşeronluk yapıyor. Üretmeyi 2008 yılı ile birlikte yavaş yavaş bıraktık.

Dünyadan; Fed başkanı hafta başı faiz indirimi konusunda çok güvercin olmasa da ılımlı konuşmuş ve istihdam konusununda dikkat çekmişti. Ardından ABD Haziran tüfe verileri açıklandı. 2021 yılından bu yana en iyi veriler geldi. İstihdamın beklenti üstü gelmesi kafaları biraz karıştırsa da beklentilerin altında gelen veriler piyasaları yeşertmeye yetmişti ki, Haziran üfe verileri karabasan gibi çöktü.

%0,1 aylık beklentiye karşın gerçekleşme %0,2 oldu. Yıllık %2,3 beklentiye karşı gerçekleşme %2,6 oldu. Perşembe günü “FED, biri Eylül’de olmak üzere iki, belki üç faiz indirimi yapacak” diyenler; Perşembe günü yeniden “Aralık ayında bir faiz indirimi olur” beklentisine geri döndüler.

Olsun! Bir ay önce beklentiler “Fed 2024 yılında faiz artışı yapacak, yapmayacak” olarak ikiye bölünmüşken artık “Kesin indirim olacak. Bir defa mı, iki defa mı” modundayız.

Fransa seçim sonuçlarından “güçlenen sağ” çıkmayınca rahatlayan piyasa, hiçbir partinin tek başına iktidar olamaması üzerine yeniden geriledi. İngiltere yeni, tek başına iktidarı ile ekonomik ve siyasi olarak önümüzdeki dönemlerde giderek güçlenecektir diye tahmin ediyorum. O yüzden Sterlin’e dikkat etmek gerekiyor.

Piyasalar Ukrayna, Gazze, Taywan geriliminleri dışında göreceli olarak sakin Temmuz ve Ağustos geçirecektir ama sonrası ABD seçim kampanyaları ve seçim beklentileri ile yeniden dalgalanmaya başlayabilir.

Türkiye tüm haftayı TÜİK konuşarak heba etti. TÜİK başkanının sözleri ve TÜİK in yayınladığı verilerdeki hesaplama hataları konuyu iyice alevlendirdi. Tek adam ve etkileri. Kurumları ve kişileri boşu boşuna gündem yapıp oyalanıyoruz.

TEK ADAM VE ETKİLERİ

Türkiye’den; Geçen hafta TÜİK verilerinin inandırıcılığı konusuna değinmiştim. Türkiye tüm haftayı TÜİK konuşarak heba etti. TÜİK başkanının sözleri ve TÜİK in yayınladığı verilerdeki hesaplama hataları konuyu iyice alevlendirdi. Tek adam ve etkileri. Kurumları ve kişileri boşu boşuna gündem yapıp oyalanıyoruz.

Hafta içi MB başkanı ve Ekonomi bakanının açıklamaları vardı. Enflasyonla ısrarlı mücadele, sıkı para politikasına devam, MB rezervlerinin artmaya devam etmesi, swaplardan kurtulma, likidite fazlasının emilmesi, tüketici harcamlarında ve kredilerde yavaşlama, cari dengede iyileşme, KKM hesaplarında erime gibi pek çok olumlu finansal veriden bahsettiler. Temmuz ortasında Moodys, Türkiye’nin kredi notunu değerlendirecek. Büyük olasılık bir kademe notumuz yükselir.

Hakikaten rakamlara bakınca güzel işler oluyor. Sorun gerçek mi, kalıcı mı, sürdürebilir mi?! İki hafta önce bir miktar yabancı çıkışı oldu, MB rezervi iki aydır ilk kez düştü. Bir önceki hafta yabancı girişi oldu, rezerv arttı. Geçen hafta, hazine ihalesinden 2 milyar dolara yakın yabancıya satışı var, bu hafta da rezervler artacaktır sanırm. Bu girişler TL’nin değerlenmesine yol açmalı ama MB izin vermiyor çünkü İhracatçılar isyan ediyor.

05 Temmuz MB ve BDDK verilerine göre; Yabancı Portföy; Yabancılar hafiften biraz hisse almış. Tahvide bir önceki haftanın satışının ardından 1,5 milyar dolarlık yüklü alım gerçekleştirmişler. Bir önceki haftaki satış tahmin ettiğim gibi kar satışı olarak kalmış.

MB kasası; MB rezervlerinde bir haftalık aranın ardından yeniden artış var. Brüt rezerv, ilgili hafta 5,5 milyar dolar artarak yeni zirvesi olan 148,5 milyar doları gördü.

DTH; Vatandaşın TL ye dönüşündeki iştah azalmış gözüküyor ama şirketlerdeki iştah aynen devam. Ekonomi bakanı Temmuz ayında TL ye dönüşün hızlanacağını iddia etmişti. Şimdilik böyle durum yok. KKM da ise çözülme devam ediyor. Portföy toplamı 60 milyar dolar altına düştü diye göbek atıyorlar.Sanırsın KKM hesabını Türkiye’nin başına ben bela ettim.Üç aylık ortalama mevduat hesabı KKM yüzünden %59 üstünde. Halbuki normal TL mevduat sahibinin en fazla alabileceği oran %50 altında. KKM halen kan emmeye devam ediyor.

Krediler; Kredilerdeki yavaşlama artık standart hale gelmiş gibi gözüküyor. Bazı haftalar zıplama gözükse bile genelde kredi kullanımı haftalık bazda artmıyor neredeyse. Faiz oranları ise şimdilik dip yapmış gibi duruyor. Ticari de %61, tüketici kredisinde %71 dayanıyor.

Dolar/TL; İhracatçıların tüm baskısına rağmen yılsonunda 35 ile 37 arasında bir yerde kalacağız gibi duruyor. Günlük bazda 33,10 ile 32,75 TL bandında. 32,25 dayanır. MB alımı bıraksın 30 lirayı görebiliriz. MB, bu yüzden müdahaleye devam edecektir. Ama, ihracatçıların istediği 37 liraya da çıkaramaz.

Dolar Endeksi; 103,85 puana gelmek üzere. 103,85 destek, 105 puan direnç.

Bist100 geçen hafta canlandı. 11100 puan üstünde kalabilirse yukarı hareketi yavaş da olsa devam edebilir. 11500 direnç, 10000 puan destek. Aylar önce 5. dalgayı yapıyor demiştim. Bence dalganın sonlanmasına çok az kaldı.

BİST100 CANLANDI

Bist100; S&P her hafta yeni zirve yapmaya devam ediyor. Bu sene 35 yeni zirve gördü. Bu hafta diğer borsaları da yukarı taşıdı. ABD seçim dönemi için dikkatli olmak gerek.

Eur/Usd; 1,0795 destek. Haftalardır Euro dipten dönme çabasında diye yazıyordum. Bu hafta 1,865 üstünde kalabilirse “döndü” demek olasılığımız artacaktır. Hedefi 1,1075.

Bitcoin; 53,200 dolar desteği geçen hafta da dayandı. Burası kırılırsa 42000 dolara kadar inebilir. Yeniden yükselebilmesi için haftalık kapanışın 60350 dolar üstünde olması gerek.

Altın; Nisan başından beri 2330 ile 2420 dolar ana bandında sıkışmış durumdaydı. Geçen haftada 2420 doları kıramadı.Gümüş; 31,50 doların üstünde geçen haftada kalmayı beceremedi.

TR 2 ve 10 Yıllık Tahvil; On yıllık tahvil faizine %27 seviyelerinden alış, %25,5 seviyelerinden satış geliyor.İki yıllık tahvile %36 seviyelerinden satış, %39 seviyelerinden alış geliyor. Henüz piyasa %33 seviyelerine inanmıyor. Al- Satçılar dönemi.

Dolar/Yen; Dolar, Yen karşısında yükselen bir bant içinde değer kazanmaya devam ediyor. Geçen hafta bandın direnç bölgesinden Japon merkez bankasının müdahalesi geldi. Çıkan haberlere göre merkez bankası 3,5 trilyon yen civarında piyasaya müdahale etti. Dolar, 161,85 Yen den 157,40 Yen’e kadar gevşedi ve haftayı burlardan kapadı. 155,30 Yen’ e kadar gevşeme normal olsa da kuvvetli destek 151,80 Yen’de. Buraya kadar gevşeme olasılığı yüksek bence.