Trump’ın en sevdiği şarkı bu. “Çırpınsın piyasalar”. Geçen hafta başı Washington Post, Trump’ın gümrük vergilerini çok kapsamlı tutmayacağı haberi üzerine piyasalar biraz rahatlamıştı ki, iki gün sonra Trump bu haberi yalanlayınca piyasalar yine alev aldı.
Dünyada gündem; Trump’ın varlığı piyasaları tedirgin etmeye devam edecek. Her hafta bir Trump hareketi veya söylemi ile piyasalar çırpınacak, dalgalanacak. Trump seçildiğinden beri bunu yazıyorum. Trump’ın en sevdiği şarkı bu. “Çırpınsın piyasalar”
Geçen hafta başı Washington Post, Trump’ın gümrük vergilerini çok kapsamlı tutmayacağı haberi üzerine piyasalar biraz rahatlamıştı ki, iki gün sonra Trump bu haberi yalanlayınca piyasalar yine alev aldı.
Trump yönetiminin geniş kapsamlı gümrük vergileri ve harcamaları artırarak bütçe açığını artıracağı dolayısyla enflasyonu coşturucak eylemleri olacağını düşünen piyasalar oldukça tedirgin. Bu durum 2025 yılında ihtiyatlı olsa da faiz indirimine devam etmek niyetinde olan merkez bankalarını rahatsız ediyor. Aralık ayı ABD tarım dşı istihdam 164 bin beklenirken 256 bin gelince rahatszılıklar tavan yaptı. Yetmezmiş gibi Almanya öncü tüfesi Aralık ayında %0,3 beklentiye karşı %0,4 geldi.
2025 yılında faizler yüksek kalabilir. Bu durumda borçlular ve yeni borçlanma içine girecekler dikkatli olmak; nereden, nasıl borçlanacaklarını dikkatli seçmek zorunda kalacaklardır. “Faizler düşük, hadi borçlanıp yatırım yapalım” algısına geçmek için biraz daha zamana gereksinim duyacaklar sanki.
Çin sıkıntılı; Çin’in büyümeye ilişkin tüm çabaları sonuçsuz kalmaya devam ediyor. Çin tüketici enflasyonu dördüncü ay üst üste yavaşladı. Ağustos 2024 ayından beri ya eksi oluyor ya sıfır gerçekleşiyor. 2025 yılı için %5 büyüme öngören Çin hükümeti için hoş olmayan veriler. Son üç ayda Yuan gayri resmi devalüe oldu aslında. Dolar karşısında 2007 fiyatlarına geldi. Dolar karşında %4 üstünde değer kaybetti. Bu durum Türkiye gibi gelişmekte olan ülke para birimlerini de zorluyor aslında.
Tüm dünya faiz indirimlerine ara verirken Türkiye devam eder mi, göreceğiz. Daha önce yazdığım gibi bence TCMB dünyadaki örneklerine göre erken faiz indirime gitti.
Pembe düşler ülkesi Türkiye; Türkiye ise global piyasalardan olumlu anlamda ayrışıyor. Faizlerin gevşeyeceği beklentisi rantiyecileri acaip mutlu edip deli para kazanmasına yol açıyor. Bu durum reel sektöre ne kadar etki edecek göreceğiz. FED faiz indirimine uzun süreli ara verirse, diğer major merkez bankaları da ara verecektir. Tüm dünya faiz indirimlerine ara verirken Türkiye devam eder mi, göreceğiz. Daha önce yazdığım gibi bence TCMB dünyadaki örneklerine göre erken faiz indirime gitti. Hiç olmazsa enflasyonun %35 seviyelerine inmesini beklemeliydi.
İşsizlik; Vatandaşta hatta iş insanlarında faiz düşecek, Suriye’yi yeniden yapılandıracağız diye acaip olumlu duygularla beklentiler var. Verilerde umutları artırıyor. Enflasyon TÜİK’e göre düşüyor. İşsizlik oranı düşüyor. Aralık ayı işsizlik oranı %8,6 ya gevşemiş. Geniş işsizlik oranı %28,2 ye yükselmiş, Kasım ayında çalışan işçi sayısı 168 bin azalmış; ne gam! İşçi sayısı azalırken işsizlik oranı düşen başka ülke var mıdır acaba dünyada?
Dış borç; Vadesi bir yıldan az süresi kalan dış borcumuz 236 milyar dolara ulaşmış. 200 milyar dolara yaklaştığı zaman yaşanan gerginlikten eser yok. Dış borç çevrilir mi, çevrilir. Yıllardır çevriliyor. Her çevrildiğinde borcumuz ve ödeyeceğimiz faiz artıyor. ABD faizi yükseldikçe bizim borçlanma maliyetimizde artıyor. Dolar bazında %7,5 üstü. Amannn! Biz %10 üstünü gördük yahu. Çalsın sazlar. 2024 yılında KKM dahil dolarizasyon %60 dan %40 seviyelerine gevşedi. İş insanlarımız dolar kredisi alıp TL ye dönüyor. Bunun önünü kesmek için MB, döviz kredileri artış sınırını %1,5 dan %1 e çekti. Yahu 2001 krizinde yaşanılanları ne çabuk unuttunuz. Vallahi pes!
03.01.2025 TCMB ve BDDK verilerine göre;
Portföy; Yabancılar hisse senedinde 42 milyon dolar, tahvillerde ise 187 milyon dolarlık alış yaptı.
Rezervler; MB 2025 yılına brüt, net, swapsız tüm rezervlerini artırarak başladı. 2021 yılı sonunda 111 milyar dolar olan brüt rezervler artık 158 milyar dolar oldu.
DTH; 2021 yılı sonunda bankalardaki döviz hesapları toplamı 237 milyar dolarken artık 163 milyar dolar. 2024 yılı başından itibaren kurumsallar dövizden sürekli TL ye döndü. Vatandaş ise seçim zamanı 9,5 milyar dolar dövizini artırmıştı. Yıl sonu ciddi zararla sıfırladılar aldıkları dövizi. Dolarizasyon %40 seviyelerine gevşedi.
Krediler; Bireysel kredi kartları dışında ilgili hafta kayda değer bir artış yok. Yeni yılın ilk haftasında üç aylık ortalama mevduat faizleri düşerken bireysel ve ticari kredi faizleri yükselmiş.
Dünya emtia endeksi; Ekim 2024 ayından beri emtia fiyatlarının diplerde olduğunu ve artık yukarı gitmesini beklediğimi; Aralık ayından beri de sıkışma olacağını ve Şubat ayının ikinci haftasına kadar devam edebileceğini yazdım. Geçen hafta sıkışma yukarı doğru kırılmış gibi duruyor. Haftayı 102 puanın üstünde kapadı. 103 puandaki direnci hemen geçilemese de bu hafta 100 puanın altına gelmezse hedefi artık 107 puan.
Emtia fiyatlarının yükselişine Çin etkisiyle bir tek demir, çelik fiyatları eşlik edemiyor. Emtia fiyatları Kasım 2024 başından bu yana %7 yükselirken demir, çelik fiyatları %21 değer kaybederek 2021 yılı başına döndü.
10400 puan direnci olanca ihtişamı ile duruyor. 3 Ocak Cuma günü işlem hacminde ciddi artış olmuştu. “Bir müddet yukarı gider ama soluğu kısa kalır” diye yazmıştım. Geçen hafta aldıklarını fazlasıyla sattılar. Geçmiş olsun.
Dolar/TL; Dolarda kısa vadede bir değerlenme beklemiyorum ama bir kez daha dikkatli olunması konusunda uyarıyorum. TL, dolar karşısında değerli kaldı. Dolar tüm dünya paraları karşısında değer kazanırken TL karşısında çaresiz. Dolarizasyon %60 seviyelerinden %40 seviyelerine gevşedi. Hiç unutmam, 2003 yılında dolar, 1,77 lira iken dolarizasyon %60 civarındaydı. 2008 yılına geldiğimizde dolar, 1,15 liraya düştüğünde dolarizasyon %35 seviyelerine gelmişti. Herkes 1 dolar, 1 lira beklentisine girmişti. 2009 başında gözlerini açtıklarında doların 1,70 lira olduğunu gördüler. Üstelik Çin gibi ülkelerin paralarının devalüe olması TL üstündeki baskıyı artırıyor. Valör bilemem ama dikkatli olmanızı öneriyorum.
ABD 10 yr tahvil; %4,74 üstünde kalmayı becerirse %5,10 yeniden hedefe girdi. Son yıllarda beni en çok yanıltan ürün oldu.
Eur/Usd; 1.04 üstüne atma çabası başarısız oldu. En geç 2025 Mart sonunda 1.00 görebiliriz.
Bist100; 10400 puan direnci olanca ihtişamı ile duruyor. 3 Ocak Cuma günü işlem hacminde ciddi artış olmuştu. “Bir müddet yukarı gider ama soluğu kısa kalır” diye yazmıştım. Geçen hafta aldıklarını fazlasıyla sattılar. Geçmiş olsun.
TR 10 yr ve 2 yr tahvil; İki yıllıklarda %37 altında; on yıllıklarda %27,35 altına inemiyor. Buralardan hemen satış geliyor.
Altın; Kasım 2024 başından beri altının 2600 ile 2800 dolar arasında uzun süre kalacağını 3000 doların kolay olmayacağını yazıyorum. Piyasa yorumcuları 3000 dolar için 2026 ikinci yarısını hedef göstermeye başladı.
Gümüş; Altın değil gümüşcüyüm ben. 29,85 doların üstünde kaldıkça 35 dolar hedefte. Altının gitmeyeceğini düşünenler çoğaldıkça gözler gümüşe dönebilir. O zaman 43 dolar olmadı, 37 dolar hedefe girer.
Yorum Yazın