Darwin, felsefe ve bilimi biraraya getiren evrim paradigmasını ortaya koymakla varlığımızı, hayatımızı ve doğayı daha iyi anlamak için ufuklar açmıştır. İnsana ve doğaya dair bilimsel ve felsefi anlayışımızı genişleten, derinleştiren ve çeşitlendiren Darwin’in 216. doğum yıldönümü kutlu olsun.
Darwin, insana ve hayata bakışımızı radikal bir şekilde değiştiren devrimci bir bilim ve felsefe insanıdır. Darwin (12 Şubat 1809- 19 Nisan 1882), bir teoriyi değil, bir paradigmayı ortaya koymuştur. Darwin’in ortaya koyduğu evrim paradigması sayesinde insanın toplumla ve doğayla ilişkisi yeniden tanımlanmış, düşünülmüş ve tartışılmıştır. Darwin’in evrim paradigması, iki yüz yıldır insanın önüne ufuklar açan tartışmalara ve araştırmalara neden olmaktadır. Copernicus ve Galileo’dan sonra Darwin, Türlerin Kökeni isimli eserinde doğal seleksiyon yoluyla evrim paradigmasını ortaya koymuştur. Evrim paradigmasına bakmadan insan hayatında ve doğada olup biten hiçbir şeyi anlamlandırmak ve açıklamak imkansızlık derecesinde zordur. Darwin, 12 Şubat 1809 tarihinde doğmuştur. Darwin’i anlamak, konuşmak ve tartışmak için onun doğum günü olan 12 Şubat, dünyada Dünya Darwin günü olarak kutlanmaktadır. Bu sene Darwin’in 216. doğum gününü kutluyoruz. Bilimde ve felsefede açtığı evrim paradigmasıyla Darwin, her zaman yeni sözler söylememize ve yeni düşüncelere doğru yol almamıza kaynaklık eden öncü bir bilim ve felsefe insanıdır.
Evrim paradigması, elimizde canlı ve dinamik bir kuram olarak durmaktadır. Evrim paradigması, insan ve doğa bilimlerinin her alanında uygulaması genişleyen bir yaklaşım olarak kullanılmaktadır. Evrimsel ahlak, evrimsel psikoloji, evrimsel epistemoloji gibi birçok alan ortaya çıkmıştır. Evrim paradigması, türlerin kökenini ve gelişimini elle tutulur, gözle görülür süreçlerle açıklamaya çalışan bilimsel metodolojisi olan bilimsel ve felsefi bir paradigmadır. Evrim paradigması, insanüstü veya doğaüstü bir hipotezden hareketle insana ve doğaya yaklaşmamaktadır. Evrim paradigması, sadece biyolojiyle ilgili ve sınırlı değildir. Evrim paradigması, insanla ve doğayla ile ilgili nerdeyse her şeye uygulanabilen ufuk açıcı bir perspektiftir.
Kilise gibi dini kurumlar, yıllardır evrim paradigmasıyla ve yaratılışçılık hipotezini yarıştırmakta, Darwin’i ve evrim paradigmasını çürütmek, değersizleştirmek ve geçersizleştirmek için her türlü propagandayı yapmaktadırlar. Darwin, bilimi doğmayla, gerçeği fantaziyle karıştırmamıştır ve yarıştırmamıştır.
DARWİN, BİLİMİ DOĞMAYLA YARIŞTIRMAMIŞTIR
Evrim paradigması bir doğma değildir. Evrim paradigmasını, dini doğmalarla yarıştırmaya gerek yoktur. Darwin’in Tanrı’ya meydan okumak gibi bir amacı olmadığı gibi, evrim paradigmasının da dini yıkmak gibi bir amacı bulunmamaktadır. Kilise gibi dini kurumlar, yıllardır evrim paradigmasıyla ve yaratılışçılık hipotezini yarıştırmakta, Darwin’i ve evrim paradigmasını çürütmek, değersizleştirmek ve geçersizleştirmek için her türlü propagandayı yapmaktadırlar. Darwin, bilimi doğmayla, gerçeği fantaziyle karıştırmamıştır ve yarıştırmamıştır. Evrim, hakikat ve hurafeyi birbirinden ayırdetmemize yarayan verimli bir paradigmadır. Evrim paradigmasını dini doğmalarla yarıştırmak yerine, bu yaklaşımın insan ve doğa bilimlerinin gelişimine yaptığı katkıları anlamak daha yapıcı ve verimli bir yaklaşımdır. Evrim paradigması olmasaydı, insan ve doğa bilimleri çok yoksul, cılız ve sönük olacaklardı.
Darwin, evrim paradigmasıyla insana dair bilimsel ve felsefi bakışımızda büyük yenilikler meydana getirmiştir. Doğada varolan bütün canlılar, sürekli olarak değişim ve gelişim içindedirler. Canlılar dünyasındaki değişimi ve gelişimi, sadece bir kişinin hayat süreci içinde olup bitenle anlamak yerine nesiller boyunca devam eden evrimleşmeyi ve değişmeyi ampirilk verilerle anlamanın gerekliliğine evrim paradigması önem vermektedir. Doğada olan bitene dair ampirik bulguların ve kanıtların peşinde olmak, evrim paradigmasının olmazsa olmazıdır.
Evrim paradigması, kendisini, hiçbir amacı doğma haline getirmekle sorumlu görmemektedir. Evrim paradigmasında, nihai amaç veya doğal kader gibi kavramlar yoktur. Ezelden beri belirlenen veya alınyazısı olarak yazılan hiçbir şey yoktur. Evrim paradigması, canlıların kendilerini dış dünyaya nasıl adabte ettikleriyle ilgilenmektedir. Canlıların varlık olarak varolma mücadelesini anlamak, evrim paradigmasının başını, ortasını ve sonunu oluşturmaktadır.
Doğadaki hiçbir tür olmuş bitmiş varlıklar değildir. Doğadaki her varlık, bütün varlıklarıyla değişime tabidirler. İnsanların, hayvanların, bitkilerin ve diğer canlıların değişmez olarak nitelenebilecek bir organları veya özleri bulunmamaktadır. Bütün türler, kendi içlerinde sınırsız farklılıklar taşımaktadırlar. Değişmez öz diye bir şey yoktur. Doğada varolan bütün türler, fiziksel, zihinsel ve ruhsal varlığımızla, sürekli olarak bir değişim ve dönüşüm içindedir.
Doğada hiçbir şey belirlenmiş ve programlanmış değildir. Kaderciliğin, cebriyeciliğin ve determinizmin evrim paradigmasında yeri yoktur. Evrim paradigmasına göre doğa, sınırsız olasılıklar ve imkanlar dünyasıdır. Doğada ve hayatta kesinlikler değil, ihtimaller ve seçenekler vardır.
Evrim paradigması, bizim kendimize olan bakış açımızı da değiştirmektedir. İnsan, doğanın ve hayatın merkezi değildir. Bizlerin doğada varoluş nedenimiz, doğaya ve canlılara efendilik yapmak ve üstünlük taslamak değildir. Evrim paradigması, insanın bütün canlılara saygı duymasını gerektirmektedir. Darwin şöyle demektedir: “Tüm canlı varlıklara duyulan sevgi, insanın en asil niteliğidir.” Bizler, diğer canlılarla birlikte doğada varolan bir türüz. Bütün canlılar, birlikte birbirini etkilemekte ve birbirini var etmektedir. İnsan, kendi türüyle diğer canlı türleri arasındaki ilişkiyi, bağlantıyıı ve bağlılığı keşfetme sorumluluğuna sahiptir.
Darwin, felsefe ve bilimi biraraya getiren evrim paradigmasını ortaya koymakla varlığımızı, hayatımızı ve doğayı daha iyi anlamak için ufuklar açmıştır. İnsana ve doğaya dair bilimsel ve felsefi anlayışımızı genişleten, derinleştiren ve çeşitlendiren Darwin’in 216. doğum yıldönümü kutlu olsun. Happy birthday Darwin!
Yorum Yazın