Yıllardır fakirleşiyoruz. İnanılmaz bir şekilde fakirleşiyoruz. Erdoğan seçim öncesi sürekli meydanlarda dillendiriyordu; “Gençler eski Türkiye’yi bilmez. Onlara eski Türkiye’yi anlatın” diye. Ben anlatayım. En fakir evlerde bile domates, biber, zeytin, peynir, yoğurt olurdu. En gariban patates, soğanı yarım çuval alırdı. Savaş ve faiz; Dünyanın gündemini savaşlar ve major merkez bankalarının faiz kararları belirlemeye devam ediyor. Önceki hafta İran’ın İsrail’e yapacağı misillemeyi bekledik, geçen hafta İsrail cevap verecek mi diye bekledik. Hafta sonuna doğru İsrail cevap verdi. Bu hafta da İran cevap verecek mi diye bekleyeceğiz.Dünya kendini Mayıs ayında faiz indirimlerinin başlayacağına hazırlıyordu. Ancak ABD verileri enflasyonun oldukça dirayetli kalmaya devam edeceğini gösteriyor. Mayıs ayında olmasa bile Haziran ayında FED den faiz indirimi bekleyenler bir anda FED’in faizi %6,5 seviyesine çekeceğini dile getirmeye başladılar. İngiltere ve Avrupa merkez bankaları faiz indirimine çok yakın ama, Fed faiz artışı yeniden gündeme gelince onlarda temkinli konuşmaya başladı.
Jeopolitik riskler ve FED ‘in şahince söylemleri küresel risk iştahını oldukça kesmiş durumda. Dünya bir yandan ekonomik durgunluk yaşarken bir yandan da artan emtia fiyatlar kıskacına giriyor gibi.JEOPOLİTİK RİSKLER VE EMTİA FİYAT ARTIŞLARIEmtia fiyat artışları; Jeopolitik riskler ve FED ‘in şahince söylemleri küresel risk iştahını oldukça kesmiş durumda. Dünya bir yandan ekonomik durgunluk yaşarken bir yandan da artan emtia fiyatlar kıskacına giriyor gibi. Petrol, kıymetli maden fiyatları artıyordu. Onlara bakır ve demir cevheri fiyatları eklenmişti. Rusya’ya yeni ABD ve İngiltere yaptırımları sonrasında alüminyum ve nikel fiyatları da artmaya başladı.Fed’in faizleri artıracağına inanmıyorum ama yaz sonuna kadar faizleri sabit tutabilir. Daha önce de defalarca yazdım. Tüm piyasa “Fed faiz indirmeli” demesine rağmen 2019 sonuna kadar faizleri düşürmemiş, sonrasında piyasa, “Fed faizleri artırsın” kampanyasına rağmen 2022 başına kadar faizleri artırmamıştı. 2023 ikinci yarısından beri de piyasa yine “Fed faizleri düşürsün çığlıkları atıyor ama FED oralı değil. Bence en geç sonbaharda indirim gelecektir.
En gariban evlerde divanların altlarında her zaman üç, beş karpuz, kavun olurdu. Kirada oturan normal bir emekli, tek maaşla çocuklarını Florya’ya, Sarıyer’e denize götürebilirdi. Karaköy’de balık ekmek gariban yemeğiydi.
KARAKÖY’DE BALIK EKMEK GARİBAN YEMEĞİYDİ
Fakirleşen Türkiye; Yıllardır fakirleşiyoruz. İnanılmaz bir şekilde fakirleşiyoruz. Dünyanın en yüksek gıda enflasyonuna sahibiz. Dünyada tarımsal olarak kendi kendine yetebilen nadir ülkelerden biri olan Türkiye’nin son 20 yılda gıda enflasyonu şampiyonu olması inanılır gibi değil. Utanılacak, iş bilmezlikle açıklanamayacak bir rezalet.Erdoğan seçim öncesi sürekli meydanlarda dillendiriyordu; “Gençler eski Türkiye’yi bilmez. Onlara eski Türkiye’yi anlatın” diye. Ben anlatayım. En fakir evlerde bile domates, biber, zeytin, peynir, yoğurt olurdu. Menemen gariban yemeğiydi. Et yenmezdi belki ama, kuru köfte ve kızarmış patates yenirdi. En gariban patates, soğanı yarım çuval alırdı.Şimdiki gibi dilim karpuz yoktu. En gariban evlerde divanların altlarında her zaman üç, beş karpuz, kavun olurdu. Kirada oturan normal bir emekli, tek maaşla çocuklarını Florya’ya, Sarıyer’e denize götürebilirdi. Karaköy’de balık ekmek gariban yemeğiydi.Şimdiki gibi, on yedi yaşındaki çocuğunu belediye otobüsleri bayramda bedava olunca balık ekmek yemeğe götürmeyi beklemezdin. Emekli ikramiyesi ile ev alınabilirdi. En kötü bir arabaya gücün yeterdi. Tamam her evde televizyon yoktu, herkesin cep telefonu yoktu, bir ya da iki kıyafetin olurdu ama gıda konusunda sıkıntı yoktu.TCMB ve BDDK verileri; 5 Nisan MB ve 9 Nisan BDDK verilerine göre;
Seçim öncesi tahmin ettiğimiz gibi MB brüt rezervleri 3,7 milyar dolar artmış. Yılbaşından beri ilk kez artış yaşanan hafta oluyor. Artışın devam edeceğini tahmin ediyorum. Şubat ayından beri döviz mevduatını artıran vatandaş, ilgili hafta döviz mevduatından çıkmış. Şirketlerle beraber 3,2 milyar dolar azalış var. 19 Nisan haftası özellikle vatandaşlarda döviz mevduatından çıkışın artacağını düşünüyorum. Yabancılar hisse alımına devam etmiş. Son üç haftadaki alışları bir milyar doları geçti.Kredi kullanımları bayramın da etkisiyle tamamen durmuş gözüküyor. Kredi kart borçları ise ilgili hafta %2 üstünde artmış. Kredi kartlarını durdurmak daha öncede belirtiğim gibi zor olacak. Kredi kartları olmazsa vatandaş kesinlikle çok zorlanır.Geçen hafta faizlerde zirveye yaklaştığımızı tahmin ettiğimi yazmıştım. İlgili hafta üç aylık ortalama mevduat faizleri %67,48 oldu. En kötümser enflasyon tahmini %45. Bu bile ciddi reel faiz kazancı demek. Türkiye yarımcılarının reel faiz kazancını en son ne zaman aldığını hatırlayamıyorum. Enflasyon göreceli olarak düşüyor ve TÜİK verilerine göre tabi. Bu ayrı konu. Sonuçta bir veriyi dikkate almak zorundayız. Bireysel kredilerde faiz %79,09, ticari kredilerde %67,42 oldu. Bence faizlerde zirve görüldü. Yaza kadar bu seviyeler korunabilir ama sonrasında düşüş bekliyorum.Doların yukarı direnci TL ye karşı değil tüm dünya paralarına karşı. Bu hafta da kapanışın 32,70 üstünde olmayacağını tahmin ediyorum.
Yorum Yazın