Yıkıcı bir yapı hikayesi: Stiletto

KÜLTÜR SANAT

Can Merdan Doğan, aileyi bir evin içine sokup kapıyı kilitliyor. Örtülü siyah çarşafı aralamak şöyle dursun tek bir hamleyle çekip alıyor. Anahtar kendisinde olduğu için tüm gerçekliğiyle ortaya saçılan aileye kaçacak zemin de bırakmıyor. Stiletto: Pembe Bir Aile Trajedisi (2021), BFI London Film Festivali’nde Dünya prömiyerini gerçekleştiriyor.

Aile; gerçeklerin üstünü siyah, ışık geçirmez bir çarşafla örtmek konusunda usta. Bu durum öylesine kanıksanmış ki aile tanımları içerisinde: sağlam bir inkâr mekanizması, yalanlarla avunma, hayal ettiği zemine sahte bir varoluş hikayesi yerleştirme durumları sayılabilir. Bahsini ettiğim durum kol kırılır yen içinde kalır halinden çok farklı. Siyah çarşafın üzerine yerleştirilen yapay çiçekleri izlemek, sulamak, toprakta yetişmiş gibi kokusunu içe çekmek de aynı inkâr mekanizmasının işleri. Üzeri toz tutmuş o siyah çarşafı havalandırmak, şöyle bir aralayıp göz ucuyla bakmak ise cesaret istiyor. Toplumdan, içine doğduğunuz aileden aforoz edilmek gibi sonuçları da beraberinde getiriyor. Haliyle yalanı ya da gerçeği yaşamak gibi iki seçenek kalıyor insana. Can Merdan Doğan, aileyi bir evin içine sokup kapıyı kilitliyor. Örtülü siyah çarşafı aralamak şöyle dursun tek bir hamleyle çekip alıyor. Anahtar kendisinde olduğu için tüm gerçekliğiyle ortaya saçılan aileye kaçacak zemin de bırakmıyor. 

Can Merdan Doğan ailenin içine soktuğu kuir bir nesneyle, stilettoyla o siyah çarşafın üzerinde yürüyor. Butler’ın Cinsiyet Belası’nda söz ettiği gibi inşa zaman içerisinde vuku bulmuyor. Cinsiyet ise bu süreçte üretildiği kadar bozuluyor da. İşte burada stiletto nesnesi yapıyı bozarak ailenin temellerini sarsıyor ama bir yandan da inşa gerçekleştiriyor. 

AİLENİN TEMELLERİNİ SARSIYOR

Stiletto: Pembe Bir Aile Trajedisi (2021), BFI London Film Festivali’nde Dünya prömiyerini gerçekleştiriyor. Filmin merkezinde taksi şoförü Hasan’la bir çift pembe stiletto var. Hasan, taksideyken stiletto giyen bir kadın görüyor ve etkileniyor. Bu etkilenmenin bir erkeğin kadına duyduğu duygu durumu, libidosal bir an olduğunu düşünüyoruz. Hasan’ın eve bir çift pembe stiletto ile gitmesi filmin twisti oluyor. Karısı Aysel, Hasan ve stiletto arasındaki ilişkiye aileye ve topluma yakışan; henüz aile üzerindeki siyah çarşafdan habersiz çocuklar ise içlerinden geldiği gibi, insani tepkiler veriyorlar.  Burçin Tetik’in Annemin Kaburgası kitabındaki Beril de gelip oturuyor o salona, çocukların yanına: "Hangi çocuk istemez annesiyle babasının tek bedende karışmasını? En azından ben isterim. Ama benim içimi ısıtan duygular, onları korkutuyordu belli ki."

Can Merdan Doğan ailenin içine soktuğu kuir bir nesneyle, stilettoyla o siyah çarşafın üzerinde yürüyor. Yürüdükçe çarşaf aşınıp yırtılıyor ve gerçekler gün yüzüne çıkıyor. Butler’ın Cinsiyet Belası’nda söz ettiği gibi inşa zaman içerisinde vuku bulmuyor. Bu filmde, kimi zaman normların yinelenmesiyle işleyen zamansal bir süreç oluyor. Cinsiyet ise bu süreçte üretildiği kadar bozuluyor da. İşte burada stiletto nesnesi yapıyı bozarak ailenin temellerini sarsıyor ama bir yandan da inşa gerçekleştiriyor. 

KÜNYE

Yönetmen - Can Merdan Doğan Senaryo - Can Merdan Doğan Görüntü Yönetmeni - Fırat Lita Sözbir Kurgu - Çisem Baydar Müzik - Uran Apak Sanat Yönetmeni - Elif Taşçıoğlu, Selda Durna Yapımcı - Erkan Taşkıran Oyuncular  Murat Kılıç Nihal Yalçın Yıldız Güngör