Yaşam tarzı müdahalesinin ispat külfeti

KÖŞE YAZILARI AK Partili bir belediye başkan adayı, İzmir’de bir barda bira içen, meyhanede rakı sofrası kuran seçmenden oy istiyor. Kulağa fıkra gibi gelen bu seçim kampanyası, aslında Türkiye’de yaşam tarzına ilişkin son derece hayati bazı değerlendirmelere kapı aralıyor. AK Parti İzmir Milletvekili Mehmet Ali Çelebi, geçtiğimiz günlerde X hesabında AK Parti İzmir Adayı Hamza Dağ’ın kampanyasına dair özellikle muhalif seçmen nezdinde oldukça dikkat çeken bir video paylaştı. “Zalım geceler” başlığıyla paylaşılan videoda Hamza Dağ, İzmir’in en önemli merkezlerinden biri olan Göztepe sahilinde kafe ve barlarda eğlenen hemşehrileri ziyaret ediyor, onlarla seçim ve oy tercihleri hakkında ayak üstü sohbet ediyordu. Tabii görselin neden ilgi çektiğini anlamak zor değil, Ramazan ayında bir gece, AK Partili bir belediye başkan adayı, İzmir’de bir barda bira içen, meyhanede rakı sofrası kuran seçmenden oy istiyor. Kulağa fıkra gibi gelen bu seçim kampanyası, aslında Türkiye’de yaşam tarzına ilişkin son derece hayati bazı değerlendirmelere kapı aralıyor. Okumakta olduğunuz yazı, Yeni Arayış’ta Hamza Dağ’ın seçim kampanyasına ilişkin yazdığım üçüncü yazı olacak. Özellikle seçmen ontolojisine değindiğim ilk iki yazıda, Dağ’ın bu görünmez bariyeri aşmak için gerçekten ciddi bir çaba sarf ettiğinin altını çizmiş, ancak başarılı olabileceğine dair şüphelerin de baki olduğunu ifade etmiştim. Bu yazıda, biraz da farklı bir değerlendirmeye giderek Sezar’ın hakkını Sezar’a vermek niyetindeyim. Bir İzmirli ve Göztepeli olarak Dağ’ın seçim kampayasını zekice detaylandırdığı kanaatindeyim. Dağ, İzmir özelinde klasikleşmiş “ideolojiye karşı proje” odaklı kampanyadan zaman zaman sapıyor. İzmirlinin en önemli kaygılarından yaşam tarzını, belki de kilit büyükşehir belediye adayları arasında bir tek o kampanyasının ana merkezine yerleştiriyor.

HAMZA DAĞ, SEÇİM KAMPANYASINI ZEKİCE DETAYLANDIRMIŞ

Bir İzmirli ve Göztepeli olarak Dağ’ın seçim kampayasını zekice detaylandırdığı kanaatindeyim. Dağ, en azından İzmir özelinde klasikleşmiş “ideolojiye karşı proje” odaklı kampanyadan zaman zaman sapıyor. Kampanyasını yalnızca “CHP’nin projesi yok, bizim var; ama yine de bize oy vermiyorlar” çerçevesiyle sınırlı tutmuyor. İzmirlinin en önemli kaygılarından biri olan yaşam tarzını, belki de kilit büyükşehir belediye adayları arasında bir tek o kampanyasının ana merkezine yerleştiriyor. Bu, Dağ’ın İzmir’i tanımaktan uzak olmadığının işareti. Muhalif ontolojideki pek çok belediye gibi, İzmirlilerin de yaşam tarzı kaygısı oy tercihini ciddi derecede etkiliyor. Olası bir AK Parti yönetiminde temel yaşam tarzı pratiklerinin kısıtlanabileceğine dair inanç, en azından çevremde oldukça kuvvetli. Bu da elbette karşı tarafa, yani bu bağlam AK Parti adayına bir ispat külfeti yüklüyor. “Hayır, ben kazanırsam sizin yaşam tarzınıza karışmayacağım.” deme külfeti, bu anlamda İzmir adayı Dağ’a düşüyor. Dağ’ın kampanyasının zekice detaylandırıldığını düşünme nedenim de, tam olarak bu külfeti kabul etmesinden ileri geliyor. Diğer taraftan, İzmir’de eli daha kuvvetli olan CHP adayının böyle bir külfeti olmadığı da bir gerçek. Seçmen, AK Parti’nin aksine CHP adayının, her ne kadar büyükşehir için yeni bir isim de olsa, yaşam tarzına karışmayacağını kabul ediyor. Bu nedenle de CHP adayları, neredeyse hiçbir zaman kampanyasına yalnızca yaşam tarzı özelinde bir nüans eklemiyorlar.  Hamza Dağ sırf bu ispat külfetinden dolayı bar ve meyhane gezip seçmenle birebir iletişim kurmaya çalışırken Cemil Tugay, en azından açıktan böyle bir kampanya sürdürmüyor.

HAMZA DAĞ VE İSPAT KÜLFETİ

Başka bir değişle, Hamza Dağ sırf bu ispat külfetinden dolayı bar ve meyhane gezip seçmenle birebir iletişim kurmaya çalışırken Cemil Tugay, en azından açıktan böyle bir kampanya sürdürmüyor. Tugay’ın yerel basına yansıyan bazı demeçleri, zaten konuyu kendinden anlaşılır bir hâle getiriyor. Örneğin alkollü içki tüketiminin İçişleri Bakanlığı genelgeleriyle ciddi sarsıntıya ve müdahaleye uğradığı pandemi döneminde, Karşıyaka’da bir işletmenin “içkili yer bölgesi” uygulamasından ileri gelerek ruhsatlandırılmasına yönelik gerçekleştirilen Belediye Meclisi oturumunda Tugay, Karşıyaklı’nın aşırıya kaçmayan, ancak içmeyi bilen ve bunu bir kültür olarak gören bir toplum olduğunu ifade etmiş, bu neden ruhsatlandırılma lehine görüş bildirmiş. Buradan varmak istediğim sonuç, Tugay’ın siyasi pozisyonunun zaten kampanyasını böyle bir eksene taşımasına gerek kalmadan seçmene istediği mesajı iletmesine izin vermesi. Zaten seçmen ontolojisinin taban değeri de benzer ideolojik kabullerden oluşuyor. CHP gelirse hayatımıza karışmaz, ama ya AK Parti..? İşte bu soru işareti, Hamza Dağ’ın kampanyasının dizaynında önemli bir yer kaplıyor. Neticede AK Parti’nin Türkiye’yi yönettiği 20 yılı aşkın sürede alkollü içki tüketiminin maruz kaldığı kısıtlamalar apaçık ortada. Astronomik vergi yükü, kamusal alana sınırlama, kaçak içkide artış, reklam yasakları derken bugün alkollü içki tüketimi inanılmaz derecede dar bir fanusa sıkışmış durumda. Genel olarak İzmir, bu fanusun korunabildiği nadir büyükşehirlerden biri Türkiye’de. Hâl böyle olunca AK Parti adayının birkaç adım daha ileri atmaya çalışmasını anlamak mümkün oluyor. Ancak yine de, bir AK Parti adayının, bir Ramazan gününde, alkollü içki tüketen bireylerle bir araya gelebilme cesareti göstermesi Türkiye’de demokrasi ve hoşgorü kültürü bakımından ümit verici nitelikte. Neticede, kamusal alana en çok zarar veren olgulardan biri, farklı ideolojik pozisyon ve kültürel değerler arasındaki geçişlerin kapalı olması. Herkes kendi mahallesinde mutlu diyerek kutuplaşmak, birbirine yabancılaşmak Türkiye için olumlu bir durum sinyallemekten uzak olurdu. Farklı yaşam tarzları ve kültürel değerler arasındaki hoşgörünün yüceltilmesi, bugünün Türkiye’si için en önemli temennilerimden biri. Türkiye’de hiçbir siyasetçi, siyaset yapabilmek için yaşam tarzını ve kültürünü saklamak zorunda kalmamalı. Hiçbir siyasetçi, belirli bir yaşam tarzını benimseyen seçmenle bir araya geldiğinde “Evet, ben de sizin gibi düşünüyorum, ancak şimdi kameralar çekiyor.” şeklinde bir kaçınma yoluna girmemeli. Söz konusu kültürel dönüşümün müsebbibi olarak gösterilen siyaset, eğer bir nebze de olsa buna çözüm getirmeyi ajandasına koyabiliyorsa, bunu olumlu bir geliştirme olarak değerlendirmek istiyorum. https://yeniarayis.com/cagintaneroglu/hamza-dagin-biyigi-ve-secmen-ontolojisi/