Yahya Sinvar’ın öldürülmesi ve muhtemel sonuçları

Hamas'ın askeri lideri Yahya Sinvar’ın ölümü, Gazze'den İran'a kadar uzanan geniş bir coğrafyada güç dengelerini yeniden şekillendirebilir. İsrail'in bölgedeki üstünlüğünü pekiştirebilecek bu gelişme, İran-Hamas ilişkilerini zayıflatırken, Ortadoğu'da yeni çatışma dinamiklerinin ortaya çıkmasına yol açabilir. Arif Keskin Yahya Sinvar’ın ölümüne ilişkin olası sonuçları yazdı. 

Ortadoğu’nun karmaşık jeopolitik yapısı, bölgesel ve uluslararası aktörlerin sürekli olarak değişen dinamikleriyle şekilleniyor. Son dönemde yaşanan Yahya Sinvar’ın ölümü, bu güç dengelerinin tekrar gözden geçirilmesini gerektiriyor. Sinvar’ın ölümü yeni bir milat sayılabilir. Filistin ve bölgedeki çatışmaların mahiyeti, seyri, aktörleri ve coğrafi genişliğini değiştirebilir.

Sinvar’ın ölümünün sadece Gazze-İsrail hattında değil, aynı zamanda İran, ABD, Direniş Cephesi ve tüm Ortadoğu’daki politik/ideolojik ve jeopolitik süreçleri etkileme potansiyeli var. Sinvar’ın yokluğu, Gazze üzerindeki liderlik boşluğunu derinleştirirken, İsrail’in zaferi olarak görülecektir.

İsrail’in bölgedeki gerilimi tırmandırma yoluna gitme ihtimali yüksek. Çünkü sonuç alabildiğini gösteren gelişmeler var. Hasan Nasrallah ve Yahya Sinvar’ın ölümü Netanyahu’nun sonuç alabildiğini gösteren gelişmelerdir. Bunlar önemlidir. Sinvar’ın ölümü, Hamas’ın askeri ve siyasi kanadı arasındaki güç dengesini siyasiler lehine değiştirebilir. Bu liderlik değişikliği, Hamas’ın izlediği strateji ve politikaların yönüyle birlikte İsrail-Hamas çatışmasının düzeyini de şekillendirecek.

Sinvar, Hamas-İran ilişkisinin en şahin savunucularından biriydi. Hamas üzerinde bölgesel güç rekabeti yeni liderlik seçimi sürecinde güç kazanabilir. 

Sinvar'ın ölümü İran açısından felaket

Sinvar’ın ölümü İran açısından bir felaket. Bölgesel sonuçları olmakla birlikte İran-Hamas ilişkisini doğrudan etkileme potansiyeli var. Hamas’ın seçeceği lidere bağlı olarak İran’ın Hamas üzerindeki etkinliği de değişebilir. Sinvar, Hamas-İran ilişkisinin en şahin savunucularından biriydi. Hamas üzerinde bölgesel güç rekabeti yeni liderlik seçimi sürecinde güç kazanabilir. 

İran, bu gelişmeyi İsrail’e karşı Direniş Cephesi'ni güçlendiren bir fırsat olarak göstermek isteyebilir. Ancak İran'ın bu ölümü politik/ideolojik seferberlik için kullanma isteğinin bölgeye nasıl yansıyacağı belirsiz. Yahya Sinvar’ın ölüm şekli, destekçileri nezdinde konumunu yükseltebilir. "Kaçmadığı, mücadele ederek öldüğü" görüntüsü önemli psikolojik ve duygusal bir etki bırakabilir. İran ve Hamas destekçilerinin bu durumdan yararlanma ihtimali var. 

Yahya Sinvar’ın ölümünden sonra, ABD’nin bölgedeki askeri ve diplomatik stratejilerinin İsrail lehine daha belirgin biçimde değişme ihtimali var. Yahya Sinvar’ın ölümü ABD’deki tereddütleri ortadan kaldırmaya itebilir. Netanyahu’nun başarısı ABD’yi de harekete geçirebilir. ABD’nin “İsrail’e istihbarat desteği verdik” açıklamasıyla Sinvar’ın ölümünden pay kapmaya çalışması bunu gösteriyor. 

ABD'nin yalnızca İsrail-Filistin sorununda değil, Yemen, Lübnan ve Suriye gibi cephelerde de etkinliğini artırma yoluna gidebilir. 

Sinvar’ın ölümü, İsrail ile Hamas arasındaki arabuluculuk girişimlerinin kaderini de etkileyecek. Gazze’deki Hamaslılar silah mı bırakacak? Çatışmaya devam mı edecekler? Esirlerin durumu ne olacak? Arabuluculuk faaliyetlerinin mahiyeti ve seyri değişebilir.

Gazze'de durum değişebilir

Sinvar’ın ölümü Gazze’de durumu değiştirebilir. İsrail üzerindeki baskıları da artırabilir. Özellikle insani yardım konusu ciddi biçimde gündeme gelebilir. Sinvar’ın ölümü Mısır ve Katar gibi ülkeler tarafından yürütülen görüşmelerin mahiyeti ve seyrini de etkileyebilir. Sinvar’ın ölümü, İsrail ile Hamas arasındaki arabuluculuk girişimlerinin kaderini de etkileyecek. Gazze’deki Hamaslılar silah mı bırakacak? Çatışmaya devam mı edecekler? Esirlerin durumu ne olacak? Arabuluculuk faaliyetlerinin mahiyeti ve seyri değişebilir.

Sinvar’ın yokluğu, geçici olarak bir muhatap boşluğu doğuracaktır. Bu da arabuluculuk girişimlerini etkileyecek. İsrail’in elde ettiği bu başarısının ardından HAMAS ile masaya oturma isteği de azalabilir. Müzekkere yerine tek taraflı talimat verme stratejisine geçebilir.İsrail’in askeri ve siyasi üstünlük iddiaları Arap ülkelerini de etkileyecektir. Sinvar’ın ölümü Nasrullah’ın ölümüyle birlikte düşünüldüğünde Ortadoğu açısından yeni bir eşiğin aşılması demektir. 

İsrail, Sinvar’ın ölümünü bir zafer olarak ilan etme eğiliminde olabilir. Bu zafer, çatışmaların yerini değiştirmekle birlikte genişletebilir. İsrail, Hizbullah’a yaptığı gibi Hamas’a da kendini toparlama fırsatı vermeyebilir. Hamas liderliğinde yaşanan boşluk, İsrail’in daha agresif bir tutum sergilemesine neden olacak gibi görünüyor. 

Sinvar’ın ölümü, İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonlarını genişletmesiyle birlikte Gazze üzerindeki askeri hakimiyetini daha da etkin hale getirebilir. İsrail iç siyaseti de bu süreçten etkilenebilir. Netanyahu hükümetinin, Sinvar’ın ölümünü iç politika malzemesi haline getireceği açık. Netanyahu’nun ülke içindeki konumunun olumlu etkileneceği söylenebilir. Netanyahu, bu olayı bir siyasi fırsat olarak görüp iç politikada elini güçlendirebilir. 

 Yahya Sinvar’ın ölümü, İsrail’i İran’a saldırma konusunda daha da cesaretlendirebilir. Ancak kısa vadede muhtemel saldırıyı erteleyebilir. Sinvar’ın ölümünün yarattığı psikolojik etkinin dağılmasını bekleyebilirler.

Yahya Sinvar’ın ölümü İsrail için bir zafer olarak görülebilir

Yahya Sinvar’ın ölümünden sonra, İran ve Direniş Cephesi'nin İsrail’e karşı mücadele imkanlarını azaltacağı açık. Sinvar’ın ölümü, İran’ın bölgesel güç ve imkanını azaltacağı açıktır. Sinvar’ın ölümü en fazla Lübnan cephesini etkileyecektir. Sinvar’ın ölümü sonrası Lübnan cephesi daha da önemli hale gelebilir ve çatışmalar Lübnan’da yoğunlaşabilir. 

Yahya Sinvar’ın ölümü, bölgedeki güç dengelerinde önemli bir kırılma noktası olarak görülmektedir. İsrail’in bu durumu nasıl yöneteceği esas mesele. Bu denklem önümüzdeki dönemin çatışma dinamiklerini belirleyecektir. Yahya Sinvar’ın ölümü İsrail için bir zafer olarak görülebilir, bu da bölgedeki çatışmaları tetikleyebilir. Ancak mevcut koşullar, çatışmanın kısa vadede durulmayacağını, aksine daha geniş bir bölgeye yayılma ihtimalinin yüksek olduğunu göstermektedir. 

Ortadoğu, yeni bir belirsizlik dönemine doğru ilerliyor. Bu süreç özellikle İsrail-İran çatışmalarını kaçınılmaz hale getiriyor. Yahya Sinvar’ın ölümü, İsrail’i İran’a saldırma konusunda daha da cesaretlendirebilir. Ancak kısa vadede muhtemel saldırıyı erteleyebilir. Sinvar’ın ölümünün yarattığı psikolojik etkinin dağılmasını bekleyebilirler.

İsrail’in İran’a vereceği muhtemel yanıtın boyutu, şekli ve etkinliği, Yahya Sinvar’ın ölümünün nedenlerini ve sürecin gidişatını etkileyecektir. Önümüzdeki süreçte esirlerin durumu kritik bir tartışma konusu olacak. Sinvar sonrası esirlerin durumu, Netanyahu ve Gazze cephesindeki savaşın geleceği için kritik bir süreç olacaktır. 

İran’ın başını çektiği Direniş ekseninin ciddi darbe aldığı açık. Yahya Sinvar’ın ölümü, günümüz şartlarında Hasan Nasrallah’ın ölümünden bile daha etkili olabilir. İran zayıfladı. ABD, AB ve bölge devletlerinin İran’a karşı daha agresif bir tutum takınmaları olası. 

İran etkinliği zayıfladı

Sinvar sonrası Hamas lideri kim olacak sorusu büyük önem taşıyor. Yeni lider Gazze’den mi yoksa Gazze dışındaki Hamas’ın siyasi kanadından mı seçilecek, bu çok belirleyici olacak. Ancak önemli olan şu ki, lider kim olursa olsun, Sinvar’ın etki ve gücüne sahip olması zor gözüküyor. 

İran’ın başını çektiği Direniş ekseninin ciddi darbe aldığı açık. Yahya Sinvar’ın ölümü, günümüz şartlarında Hasan Nasrallah’ın ölümünden bile daha etkili olabilir. İran zayıfladı. ABD, AB ve bölge devletlerinin İran’a karşı daha agresif bir tutum takınmaları olası. 

Yemen cephesi daha etkin gündeme gelebilir. Sinvar’ın ölümü, Husileri korkutabilir. Ayrıca ABD ve İsrail’in Husilere karşı daha etkin bir süreç başlatmalarına zemin hazırlayabilir. Gazze’deki çatışmaların seyri köklü olarak değişebilir. İsrail, Gazze’de fiili olarak en etkin pozisyonuna geldiği bir döneme girmiş olabilir.