Uyku mahmurluğundaki canavar!

EKONOMİ Türkiye’de son 22 yıldır bazı kısa dönemler hariç ülke ekonomisi rezalet yönetildi. Korkunç bir canavar yarattılar. Bu canavar daha önce de birkaç defa olduğu gibi uyku mahmurluğunda, dinleniyor. Tek adam sisteminin bu canavarı kilitlemesine ya da öldürmesine imkan yok. Bunu ancak yeni bir iktidar başarabilir. Dünyada faiz beklentileri; İsviçre Merkez Bankası faizini 25 baz puan düşürerek %3,75 seviyesine indirdi. FED ve ECBnin ardından BOE ise faizini aynı seviyede tuttu. Gözler bir sonraki faiz görüşmelerine çevrildi. ECB nin 6 Haziran, FED in 12 Haziran, BOE nin 20 Haziran tarihlerinde. FED’in şahin söylemleri karşısında güvercin söylemlerine devam eden ECB ve BOE için Haziran ayında faiz indirimi beklentisi %50'yi geçmiş durumda. ABD ekonomik verilerinde aynı alev devam ederse ECB bir toplantı daha nazlanabilir.  ABD ekonomisi soğumuyor; çabuk soğumasını beklemek ne derece gerçekçi emin değilim. ABD, dev bir tüketim toplumu. Varlığını tüketim üzerine kurmuş, on yılların alışkanlığından birden nasıl vazgeçecek. ABD, aynı Türkiye’de olduğu gibi ciddi kredili alışveriş var. Bu durum ekonomik alevi canlı tutarken tüketicilerin borçlanma sınırlarını geçip geçmediğini anlayamıyorlar. Alışveriş bir anda bıçak gibi durabilir mi ABD'de?  Kimse tahmin edemiyor. Avrupa ve İngiltere ekonomik durgunlukla uğraşırken ABD ekonomisinin alev alev olması bence dünyayı üzücü durgunluktan koruyor. En azından dünya ekonomisini küçülmekten koruyor. Zenginler, Fed biraz önce faiz indirsin de, yatırım yaptığımız tahvillerden, kıymetli madenlerden yine deli para kazanalım derdinde. Doğal olarak tüm kamuoyu buna kilitlenmiş durumda.  MB Başkanı, Mayıs ayında en yüksek enflasyonu göreceğimizi, yıl sonu enflasyonunu %38 olarak güncellendiğini söyledi. Mayıs ayında %3 - 4 civarı bir enflasyon göreceğiz demek ki. 

MAYIS AYINDA %3 – 4 BİR ENFLASYON GÖRECEĞİZ DEMEK Kİ

Türkiye enflasyonun da zirveye az kaldı; MB Başkanı geçen hafta yaptığı toplantıda Mayıs ayında en yüksek enflasyonu göreceğimizi, yıl sonu enflasyonunu %38 olarak güncellendiğini söyledi. Bilinmedik bir durum değil. Mayıs ayında %3 - 4 civarı bir enflasyon göreceğiz demek ki. Geçen sene Ali Cengiz oyunlarıyla Mayıs enflasyonunu %0,04 çıkarmanın bedelini ödeyeceğiz kısaca. %0,04 enflasyon verisi çıkıp yerine %4 girecek.  Yıl sonu %38 enflasyon beklentisi tutar mı?! Bence tutabilir. Mayıs %4, Haziran %2, Temmuz, Ağustos, Eylül %1, diğer üç ay %2 aylık enflasyon verileri yıl sonu hedefini tutturur. Dövizde enflasyon yaratacak bir yükseliş görülmüyor. Dünyada emtia fiyatları artmıyor. Türkiye’de üretici ve toptancı enflasyonu var. Bir kere “Seçimden sonra devasa zamlar gelecek” diye kafalara yerleşti ya, o zamlar olacak. Zeytin üreticisi iki ay evvel 100 liraya sattığı zeytinin yeni fiyatını 200 lira yaptı. Sırada çay var mesela. Fiyatına en az %150 artış gelecektir. Onlarda sakinleştikten sonra dövizde beklenmedik süprizler olmazsa yaz rehaveti ile enflasyon hedefinin tutması çok zor değil bence.  Türkiye, aynı Türkiye; Türkiye’de son 22 yıldır bazı kısa dönemler hariç ülke ekonomisi rezalet yönetildi. Hele 2018’den sonra. Yılların birikmiş çöp dağı oluştu. Kısa sürede bu çöp dağının temizlenmesini beklemek ile Kaf dağındaki Anka kuşunun varlığına inanmak aynı şey bence. Korkunç bir canavar yarattılar. Bu canavar daha önce de birkaç defa olduğu gibi uyku mahmurluğunda, dinleniyor. Tek adam sisteminin bu canavarı kilitlemesine ya da öldürmesine imkan yok. Bunu ancak yeni bir iktidar başarabilir. Ancak iyice besleyip uykuya dalmasını sağlarlar. Uyandığında daha aç, daha saldırgan olacaktır.  Yazılarımı takip edenler hatırlayacaktır. Yılbaşından beri yatırımcı için Türkiye’de deli kazanç olduğunu, bu kazanç için risk alacaklarını tahmin ettiğimi yazmıştım. %55 mevduat faizi, %40 enflasyon ciddi reel faiz demek. Almanya on yıllık tahvilleri %2,5 - 3, ABD on yıllık tahvilleri %4,5 - 5 civarında. Türkiye eurobondları, kupon faizleri ile birlikte %9 - 11 faiz getirisi sağlıyor. Yabancı Türkiye’ye gelirse TL ye değer kazandıracağını da biliyor. Belki 20 defa bunu test etti. O yüzden TL’nin değerleneceğini, enflasyonun %40 civarında kalacağını yazıyorum yılbaşından beri. Sıkıntı yabancı deli kazancı yakaladıktan sonra çıkmak isteyince başlayacak. Ve ülke daha da borçlanmış olarak dımdızlak kalacak.

SIKINTI, YABANCI DELİ KAZANCI YAKALADIKTAN SONRA ÇIKMAK İSTEYİNCE BAŞLAYACAK

Ekonominin ve MB’nın başında ABD eğitiminden geçmiş yöneticiler var. ABD şahinleşiyor, bizimkiler de şahinleşiyor. ABD güvercinleşiyor, bizimkiler de güvercinleşiyor. Doğru, yanlış bilemem. Göreve ilk geldiklerinde eleştirilmişlerdi. O zaman aynen şunu yazmıştım; “Bu arkadaşlar neden geldi, daha iyisi yok muydu? Diyebilirsiniz. Ama bu arkadaşlar uzman ve liyakatli. Kavcıoğlu ve Nebati ile kıyas kabul etmezler.” Ellerinden geleni yapıyorlar. Sıkıntı yabancı deli kazancı yakaladıktan sonra çıkmak isteyince başlayacak. Ve ülke daha da borçlanmış olarak dımdızlak kalacak. Sabit gelirli cehennemi; Memur ve emekliler Temmuz ayında %20 ile %25 arasında zam alacak. Et, süt alsınlar. Çocuğa, toruna, eşe, dostta hediye alsınlar. Biraz gezip tozsunlar. 2025 Ocak zamları %10-15 olacak, Temmuz 2025 de zam bile alamayabilirler. Yüksek faiz konut sahibi olanları konutlarını satmaya yöneltiyor. Sürekli etrafımda “evimi satıp faize, tahvile, eurobında yatıracağım” diyen insanları duyuyorum. Türkiye’de konut fiyatları 2022 – 2023 arasında altı kat arttı. Büyük olasılık biraz gevşeyecek ya da uzun süre sabit kalacaktır. İngiltere’de benzer bir durum herkesi korkutuyor. Barlar, kafeler, plajlar, lokantalar yine dolu olacak ve bizler yine “Bu ülkede nasıl fakirlik var ya hu” demeye devam edeceğiz. Bu ülke sığınmacısı, turisti ile 100 milyon nüfus barındırıyor. Yaşayan nüfusun 15 milyonu orta sınıf üstü ve zenginlerden oluşsa, ülkede oturacak sandalye bulamazsın. Yaz sakinliği, memur ve emekli zamları ile yaz pembe geçer yine. Bu arada epeyce esnaf ve müteahhit kepenk kapayabilir. Ehh! O kadar hata kadı kızında da olur. 3 Mayıs MB ve BDDK verilerine göre; Yabancılar ilgili hafta 309 milyon dolar hisse, 761 milyon dolar tahvil alışı gerçekleştirmiş. Nisan ayın başından beri toplam alışları 2,14 milyar dolar oldu. İlk üç ayda toplam alışları sadece 284 milyon dolardı. İlgili hafta MB rezervlerindeki toparlanma devam etti. Mart 2024 sonuna göre brüt rezervler 4 milyar dolar, net rezervler 6 milyar dolar, swap hariç net rezervler ise 27 milyar dolar iyileşmiş. Swap hariç net rezervdeki iyileşmeyi çok önemsiyorum.  DTH hesaplarında çözülme devam ediyor. Nisan ayının ilk iki haftasında vatandaş 3,2 milyar dolar çözmüş. Yılbaşından bu yana halen 5,8 milyar artıdalar. Bunu da kısa zamanda sıfırlayacaklardır.  Kredi artış hızı, sakin devam ediyor. İki hafta önce “mevduat ve kredi faiz oranlarında zirveler görüldü sanki” demiştim. İlgili hafta gevşemeler başlamış görünüyor.  Dolar/TL;  Günlük bazda destekler 32,20, 31,80. Direnç 32,65. Orta vadede yabancı girişi ve vatandaş satışı devam ederse 31,25 liraya kadar gevşeyecek gibi duruyor. Bu hareketler devam eder MB müdahaleyi bırakırsa 29 ile 31 lira arsı bir yeri görebiliriz. Bist100; “Beşinci dalga hedefi 10500 ile 12500 puan arası bir yer olacaktır.” Görüşüm devam ediyor. ABD ve Avrupa borsaları kar realizasyonlarını yapıp yeniden yükselişe geçtiler. Satış için ikinci tur, ikinci şans hareketi değilse BİST100 olumlu etkiler. Kısa vadeli direnci 10650 puanda. 15000 puana kadar çıkabilir ama, çok zor bir olasılık. Bence Temmuz 2024 sonunda yükseliş tamamlanacaktır.  Dolar endeksi; 106,50 den direnci dayanıyor. 105 puanın üstüne çıkamazsa 103,80 puana kadar gevşeme olasılığını yüksek görüyorum. 106,50 – 103,80 bandında oyalanacak gibi duruyor. ABD (10 yıl) Tahvil; Bloomberg in haberine göre yatırımcılar son on yıllık ortalamanın iki katı ABD tahvil alımı ve kazancı yaratmış son bir yılda. Önceki hafta tahvillere alış geldiğini, alışın kuvvetleneceğini yazmıştım. Geçen hafta kar realizasyonu geldi. İnişili çıkışlı olsa bile faizin %4,30 seviyesine kadar gevşeyeceğini düşünüyorum.  Eur/Usd; Hafta başı 1,0810 üstüne kendini atabilirse 1,09 ve 1.0980 dirençleri var. Destek halen 1.0635. Dibi görmüş de oyalanıyor gibi. 1,0810 üstünde kalabilirse 1,1020 hedefte.  Bitcoin; “61850 doların altındaki kapanış alarm zilidir, aman göz ardı etmeyin.” Demiştim. 60778 dolardan kapadı. 57000 dolar altındaki haftalık kapanış uzun süreli düşüşü teyit eder. İlk destek 53175 dolarda. Buradan bir tepki gelse bile haftalık kapanış daha önemli. Altın/ons;  2330 dolar desteğinin desteğinin yeniden üstüne çıktı. Ben yukarı hareketini devam ettireceğini düşünüyorum. Mayıs ayını 2285 dolar altında kapamadığı müddetçe “yukarı” görüşümü koruyacağım. Doğalgaz; “1,94 üstünde bir hafta daha kalırsa 2,64 ve 3,63 dolar hedefte.” Görüşümü koruyorum.  Gümüş; Aynı altında olduğu gibi 27,50 desteğinin üstüne attı kendini. Direnç 30 dolar. Burası kırılırsa altından daha çok para kazandıracaktır.  TR 2 yıllık tahvil;  %45,30 seviyelerinden sürekli alıcı geliyor. %40,30 aşağı kırılırsa kısa zamanda %36 seviyelerini görebilir. Deli kazanç var.  %27 civarından alınacak 10 yıllık tahvillerde de öyle. Bir anda %23 seviyesini görebilir.