“Tartışmak” her zaman kötü müdür?

KÖŞE YAZILARI Kimileri şiddetli tartışmaların olumsuz etkiler bırakmasından ve ilişkiyi yok etmesinden çok çekinirler. Bu yüzden her türlü sürtüşmeden kaçınır ve hayatlarında yüzleşmeleri gereken pek çok gerçeklikle yüzleşemez hale gelirler. Kimileri ise, tam tersi, tartışmayı her derde deva olarak görür. Aslında bakılırsa, her iki düşünce ve davranış biçimi de, ilişkiler için de, kişiler için de sağlıksız bir durum ortaya koyacaktır. Bazı kelimelerin kötü bir ünü var. “Tartışmak” da bunlardan bir tanesi bana kalırsa. Tartışmanın olduğu yerde mutlaka çatışma, ayrışma, ayrılma, mutsuzluk olacağına dair inançlar taşıyor olabiliriz. Ya da tartışma biçimimiz yalnızca bu şekilde evrilmiş olabilir. Aslında tartışma, belirli sınırlar içinde kalırsa, her ilişkiye yararlı olabilir. Neden mi? Tartışmalar, duyguları ifade etmeye ve karşındakinin duygularını dinleme imkan sağlayabilir. Tartışma sayesinde önemli problemler ortaya konur. Kişiler bu problemler hakkında konuşur, çözümler bulabilir. Yani tartışmaktan kaçınan tarafımız aslında kısa vadede ilişki için iyi ve sağlıklı bir şeymiş gibi görünürken uzun vadede küçük problemlerin dahi büyümesine, dallanıp budaklanmasına sebebiyet veriyor olabilir. Tartışma, yüzleşme yoksa çözüm de yoktur. İlişkilerde devamlı olarak bir sükunet içerisinde olmak, illa ki uyumlu bir hali temsil etmez. Bir şeylerin örtbas edildiği anlamına da gelebilir. Kimileri şiddetli tartışmaların olumsuz etkiler bırakmasından ve ilişkiyi yok etmesinden çok çekinirler. Bu yüzden her türlü sürtüşmeden kaçınır ve hayatlarında yüzleşmeleri gereken pek çok gerçeklikle yüzleşemez hale gelirler. Kimileri ise, tam tersi, tartışmayı her derde deva olarak görür. Tartışmaya o kadar alışmışlardır ki, aralarında başka bir iletişim kurma şekli ya da kanalı kalmamıştır. Yani bu kişiler, ancak çatışma yoluyla ilişkide kalabilirler ve ancak çatışarak/kavga ederek birbirleriyle iletişim kurabilirler. Aslında bakılırsa, her iki düşünce ve davranış biçimi de, ilişkiler için de, kişiler için de sağlıksız bir durum ortaya koyacaktır. Ne var olan sorunları yok saymak ve susmak, ne de neredeyse her konuşmanın bir anda tartışmaya dönmesi ilişkiyi daha iyi bir yere taşımaz. İlişkide daha sağlıklı bir iletişim şeklini benimsemek için “yapıcı tartışma”yı öğrenmek çok önemlidir. Yapıcı tartışmalarda, çift birbirini anlamak için çaba gösterir; suçlamak için değil. Tartışmanın amacı haklı çıkmak değil, durumu iyileştirmektir. Tartışma sürtüşme ve ağız dalaşına evrilmez. Birbirinin kişiliğini, duygularını, değerlerini zedeleme, yaralama söz konusu değildir. Tartışma, iki tarafın da ortak kararıyla nihayete erer. Tartışma sonlandığında gerilimin boşalmasıyla birlikte yatışma sağlanır.

YAPICI TARTIŞMALARDA AMAÇ, DURUMU İYİLEŞTİRMEKTİR

Peki tartışmalar, ne zaman yapıcı, ne zaman yıkıcı olur? Yıkıcı tartışmalarda; taraflardan en az biri ciddi düzeyde manipülatif olabilir. Bir taraf (bazen her iki taraf) kendi iktidarını karşısındakine kabul ettirmeye çalışır. Tartışma kısa sürede ağız dalaşına ve sürtüşmeye evrilir. Tartışma sonunda bir çözüme varılamaz, zaten amaç çözüm bulmak değil; haklı çıkmaktır. Bu tarz tartışmalarda yerici, aşağılayıcı sözler sarf edilir. Tartışma konusundan uzaklaşılıp başka konularla ilgili genellemeler yapılmaya başlanır. İlişkide -varsa- manipülatör olan taraf, kendi isteği ya da keyfine göre tartışmayı sonlandırır.  Bu sebeple diğer taraf, işittiği yıkıcı ifadelerle (bazen hakaret, küfür, itham) baş başa kalır. Yapıcı tartışmalarda ise, çift birbirini anlamak için çaba gösterir; suçlamak için değil. Tartışmanın amacı haklı çıkmak değil, durumu iyileştirmektir. Tartışma sürtüşme ve ağız dalaşına evrilmez. Birbirinin kişiliğini, duygularını, değerlerini zedeleme, yaralama söz konusu değildir. Tartışma, iki tarafın da ortak kararıyla nihayete erer. Tartışma sonlandığında gerilimin boşalmasıyla birlikte yatışma sağlanır. Sonuç olarak, tartışma her zaman kötü bir şey olmak zorunda değildir. Tartışmanın yapıcı ya da yıkıcı olup olmaması, tarafların niyetlerine ve tartışma sırasında sergiledikleri davranışlara bağlıdır. Yapıcı tartışmalar, ilişkilerdeki sorunların çözülmesine ve karşılıklı anlayışın artmasına katkı sağlar. Taraflar birbirlerinin duygularını ve düşüncelerini dinleyerek empati kurar, böylece ilişkileri daha sağlam temeller üzerine inşa edebilirler. Önemli olan, tartışmaların amacının haklı çıkmak değil, çözüm bulmak ve durumu iyileştirmek olduğunu unutmamaktır. Sağlıklı bir iletişim kurmak için yapıcı tartışma yöntemlerini benimsemek, uzun vadede ilişkilerin daha sağlam ve mutlu olmasını sağlar. Kaynak: İkili İlişkilerde Duygusal Manipülasyon – Pascale Chapaux-Morelli, Pascal Couderc