Suriye yeni Yugoslavya, Colani yeni Tito mu?

Colani, Suriye’nin yeni Tito’su olmayı istemektedir. Yugoslavya’yı tek başına idare eden Mareşal Tito gibi Colani’de Suriye’yi tek başına idare etmeyi planlamaktadır. Komünist olmasına rağmen Tito, Batıyla ilişkiler kurmuş, Batıdan ekonomik ve mali yardımlar almıştı. Cihadist olmasına rağmen Colani’de, Tito gibi, Batıdan ve Körfez ülkelerinden alacağı diplomatik, askeri ve ekonomik desteklerle cihadist ve şeriatçı ideolojiyle idare edilen tekleştirilmiş bir Suriye’yi kurmayı amaçlamaktadır.

On üç yıldır Suriye’de süren kirli savaş, ülkeyi tam bir enkaz haline getirmiştir. On milyon insanın yerinden edildiği ve yarım milyondan fazla insanın hayatını kaybettiği Suriye’de hiçbir şey artık eskisi gibi değildir. Ortada aslında Suriye olarak konuşabileceğimiz bir ülke kalmamıştır. Esad rejiminin devrilmesinden sonra Şam’da iktidarı ele geçiren el-Kaide’nin devamı olan HTŞ liderliğindeki cihadist güçler, kendi kontrollerinde yeni bir Suriye    kuracaklarına dünyayı inandırmaya çalışmaktadırlar.

El-Kaide’nin devamı olan HTŞ, Birleşmiş Milletler’in terörist listesinde bulunmaktadır. Amerika, HTŞ lideri konumundaki Colani’nin başına on milyon dolar ödül koymuştur. Suriye halkının ve dünyanın desteğini almak ve kendilerini dünyaya meşru güç olarak kabul etmek için yoğun bir imaj çalışması yapan HTŞ ve Colani, pragmatizmde sınır tanımamaktadır. El-Kaide’nin devamı olan HTŞ ve Colani liderliğinde Suriye’de bir liberalleşme ve demokrasi dalgasının meydana geleceğini, Cihadistlerin yönetiminde yeni bir Şam baharının gerçekleşeceğini ummak büyük bir yanılsamadır. Demokrasiyi ve laikliği küfür sayan, şiddeti kutsal görev bilen, kendileri dışındaki bütün farklılıkları tekfir eden HTŞ ve Colani liderliğindeki cihadistler, Suriye’yi çok uzun sürecek bir kara kışa hazırlamaktadırlar. Suriye’nin önünde bahar değil, kara bayrağın altında karanlık bir kış vardır.

Hakimiyet ve ganimet uğruna HTŞ ve cihadistler, İsrail’in Golan tepelerini ve Hermon dağını ele geçirmesine, askeri altyapısını ortadan kaldırmasına ve Şam’ın 20 kilometre kadar önlerine kadar gelmesine hiçbir tepkide bulunmamışlardır. HTŞ’nin, Colani’nin ve cihadistlerin gündeminde Filistin ve Gazze bulunmamaktadır. Türkiye ve Katar’dan gelecek ekonomik, askeri, siyasal ve diplomatik yardımlara bel bağlayan HTŞ ve Colani, İsrail’i karşısına alacak   adımlar atmama konusunda çok dikkatli davranmaktadır.

 Colani ve cihadistler, Taliban’ın Afganistan’da kurduğu otoriter ve totaliter nitelikteki Şeriat emirliği modelini Suriye’de   daha pragmatik adımlarla kurmayı istemektedirler. Batı’ya karşı cihadist koalisyon, düşmanı gördüğü Amerika, İngiltere, Fransa ve İsrail’in desteğiyle Suriye’ye hakim olmayı hedeflemektedir. Suriye’nin bütününe hakim olmayı amaçlayan HTŞ, katı merkeziyetçi bir yapı kurarak Esad tiranlığının   cihadist versiyonu olma yolunda ilerlemektedir. HTŞ ve cihadist güçlerin kapısı, federal, özerklik ve yerinden yönetim gibi bütün  alternatiflere kapalıdır. Kürtlerin, Dürzilerin, Alevilerin ve Şiilerin tamamen Şam’a bağlandığı, cihadizmin demir yumruğu altında olan, bütün iplerin Colani ve HTŞ’nin elinde olduğu yeni bir Yugoslavya tasarlanmaktadır. Colani, Suriye’nin yeni Tito’su olmayı istemektedir. Yugoslavya’yı tek başına idare eden Mareşal Tito gibi Colani’de Suriye’yi tek başına idare etmeyi planlamaktadır. Komünist olmasına rağmen Tito, Batıyla ilişkiler kurmuş, Batıdan ekonomik ve mali yardımlar almıştı. Cihadist olmasına rağmen Colani’de, Tito gibi, Batıdan ve Körfez ülkelerinden alacağı diplomatik, askeri ve ekonomik desteklerle cihadist ve şeriatçı ideolojiyle idare edilen tekleştirilmiş bir Suriye’yi kurmayı amaçlamaktadır. Colani ve Cihadistlerin önünde bütün Suriye halklarını içine alan tek devlet kurmak gibi çetin bir meydan okuma bulunmaktadır. Suriye’nin Tito’su olma rüyasının gerçekleşmesi için  uzun yıllardır  hazırlandığı anlaşılan  Colani, Haleb’in, Hama’nın, Humus’un ve Şam’ın kendisine teslim edilmesinden sonra   hedefine çok yakın olduğunu düşünmektedir.

Başarısız ve yıkılmış bir devlet olarak dünyanın gözünde duran Suriye’nin yeniden yapılandırılması ve inşa edilmesi, imkansızlık düzeyinde zor gözükmektedir. Altyapısı yıkılmış, ekonomi diye  bir şeyin kalmadığı, uyuşturucu ticaretinin yaygınlaştığı, etnik, mezhepsel ve dini farklılıkların tamamen birbirinden koptuğu, silahlı  cihadist grupların  kol gezdiği, ülkenin  stratejik noktalarının  İsrail kontrolüne girdiği, ülkenin önemli bölgelerinde  yabancı askeri güçlerin egemen olduğu bir coğrafyada  Colani’yi, Tito tarzı  muktedir bir lider haline getirerek  Suriye’yi inşa etmeye kalkmak fikri çok gerçekçi gözükmemektedir.HTŞ ve Colani,  dünyaya  güven vermemektedirler. Dünya, Colani’nin, HTŞ’nin ve cihatcıların   yapacaklarını güvensizlikle ve korkuyla takip etmektedir.

Suriye, kendisine bir gelişme yönü belirleme gücünden ve kapasitesinden yoksundur. Yıkılmış bir ekonomiye sahip olan Suriye’nin sınırlı petrol alanları, Amerikalıların kontrolündedir. Suriye’nin bütün askeri gücü askeri kaynakları, İsrail tarafından tahrip edilmiştir. Yoksul, eğitimsiz ve çaresiz halk yığınları,  sefalet sınırları içinde yaşamaktadır.Suriye için planlanan şey, yoksul, zayıf, etkisiz, bağımlı ve parçalanmış bir yapıdır.

Körfez ve Batı, Suriye’ye hemen para musluklarını akıtmaya ve milyarlarca doları Suriye’de harcamaya şimdiden hazır değildirler. Suriye, petrol ve doğalgaz gibi  zenginlik kaynaklarına sahip değildir. Suriye, acil olarak dış yardımlara ve yatırımlara ihtiyaç duymaktadır. Ekonomik yatırımlar için Şam’da güvenilir ve meşru bir yönetimin kurulmasına, güç mimarisinin dengeli ve adil bir şekilde oluşturulmasına ve dünyanın yeni yönetimle işbirliği yapmaya ikna edilmesine ihtiyaç vardır. Amerika, İngiltere ve Almanya gibi devletler, HTŞ ve Colani’yle birtakım diplomatik ilişkiler kurmuşlardır. Körfez ve Avrupa ülkelerinin hiçbiri, şimdiye kadar HTŞ ve Colani’ye kapsamlı ekonomik yatırım sözü vermemiştir.

HTŞ liderliğindeki cihadist koalisyon, savaş ağalarından, yabancı teröristlerden, aşiret liderlerinden, etnik grupların liderlerinden, Sünni kesimlerden oluşmaktadır. Savaş ağaları, yabancı teröristler ve şiddet yapıları, ganimete, yağmaya ve talana susamış durumdadırlar. Şam’da ülke ekonomisini ve siyasetini uluslararası ölçülerde düzenleyecek politikaları uygulamaya koyacak teknokratlar ve siyasetçiler bulunmamaktadır. Cihadist militanlardan ve kadrolardan oluşan geçiş hükümeti, nitelikli insan sermayesinden yoksundur. Cihadist savaş ağalarının Suriye’yi yönetme kapasitesi bulunmamaktadır.

Suriye’de oluşturulan bu yeni yapının arkasında, Suriye halkı yoktur, Amerika, İngiltere ve İsrail gibi büyük aktörler vardır. Şam’da olup biteni bundan sonra büyük güçlerin menfaat ve hakimiyet hesapları belirleyecektir.

ŞAM’DA OLAN BİTENİ BÜYÜK GÜÇLERİN HESAPLARI BELİRLEYECEK

Colani’nin ve cihadistlerin kurmak istediği Suriye, demokratik, çoğulcu, modern, laik ve serbest piyasa ekonomisine dayanan bir Suriye değildir. HTŞ ve Colani, kendileriyle birlikte Suriye’yi de Ortadoğu’nun ölümcül geopolitik oyununun mahkumları haline getirmişlerdir. Suriye’nin de, HTŞ’nin de ve Colani’nin de kaderi, büyük güçlerin verecekleri kararlara bağlıdır. Amerika’nın, İngiltere’nin, Fransa’nın, İsrail’in ve Körfez ülkelerinin çıkarlarına ve dayatmalarına mahkum bir Şam yapısı meydana getirilmiştir. Suriye’de oluşturulan bu yeni yapının arkasında, Suriye halkı yoktur, Amerika, İngiltere ve İsrail gibi büyük aktörler vardır. Şam’da olup biteni bundan sonra büyük güçlerin menfaat ve hakimiyet hesapları belirleyecektir.

Suriye’nin önünde belirsizliklerle, krizlerle, çatışmalarla ve risklerle dolu uzun ve tehlikeli bir yol vardır. Suriye’nin sonu, her an Yugoslayva gibi olabilir. Tito’nun ölümünden sonra Yugoslavya birliğini korumakta zorlandı ve bir süre sonra dağıldı. Suriye’de   Dürziler, Araplar, Kürtler, Aleviler, Sünniler, artık bir arada yaşamak için bir iradeye sahip değildirler.  On üç yıllık kirli savaş, Suriye’yi Balkanlaştırmıştır. HTŞ’nin ve Colani’nin demir yumruğu,  farklı halkları bir arada tutmaya yetmeyebilir. Balkanlaşan Suriye’nin eski Yugoslavya gibi her an dağılması güçlü bir ihtimal dahilindedir.