Pembe bulutlar gören, seçim vurgunu Türkiye

EKONOMİ Geçen hafta seçim sonrası için yazdığım iki yazıda da, “Türkiye’nin yerli ve yabancı kısa vadeli yatırımcı için cazip olduğunu, AKP’nin çok sert tokat yese bile piyasa oyuncularının bunu olumlu değerlendireceğini” yazmıştım. Seçim sonrası bir, iki gün yalpaladıktan sonra tahmin ettiğim gelişmeler oluşmaya başladı.  Yerel seçimler iktidara çok kötü 1 Nisan şakası yaptı. Doğrusu ben iktidarın kulağının çekileceğini düşünüyordum ama böyle sert bir tokat yiyeceğini tahmin etmiyordum. 2023 ve 2024 seçimleri, tüm dünya enflasyon belası ile uğraşırken Türkiye’de iktidarın enflasyona destek olmasına yol açtı. İktidar oy için sosyal desteğini artırdı. Yandaşları gürbüzleştirdi. Emekli ve sabit gelirlere yüksek oranda zam yaptı. İş adamlarına ihale yağdırdı ya da borçlarını öteledi. Bütçe açığını büyüttü. Düşük faiz tuhaflığı ile kredi ve kredi kartı harcamalarını çoşturdu. Kredi ve kredi kartı harcamaları para basmak demektir. Para basmak enflasyonist etkilerden biridir. Diğer yandan dövizi tutmak için TCMB kasasını boşalttı. Daha doğrusu olmayan dövizi sattı. Yurt dışından ve yurt içinden yüksek faizle döviz borçlandı. Dövizin ucuz kalması ithalatı artırdı. Dış ticaret açığı devasa büyüdü. Zaten yıllardır sanayi ve tarımda üreticiliği bırakıp komisyoncu olmuştuk. Dövizdeki en ufak artış enflasyonu tetikledi. Yirmi yıl önce kendi kendine yeten nadir tarım ülkelerinden biri olan Türkiye’de gıda enflasyonu patladı. Son bir yılda dünyada gıda fiyatları %8 düşerken Türkiye’de %70 arttı. Böyle bir iş bilmezlik olabilir mi vatanseverler? Mahfi hoca açıkladı. Türkiye’nin dövizli borç stoku 727 milyar dolara ulaştı. Swap hariç rezerv açığı 66 milyar dolarda. Cari açık 38 milyar dolarda. Bu rakamlar seçim kazanma aşkı, iş bilmezlik filan gibi kavramlarla açıklanamaz. Açıklayacak kavrama da benim dilim varmıyor. Bu kadar doları nereden, nasıl bulacağız bakalım. Seçim sonrası piyasalar; Geçen hafta seçim sonrası için yazdığım iki yazıda da, “Türkiye’nin yerli ve yabancı kısa vadeli yatırımcı için cazip olduğunu, AKP’nin çok sert tokat yese bile piyasa oyuncularının bunu olumlu değerlendireceğini” yazmıştım. Seçim sonrası bir, iki gün yalpaladıktan sonra tahmin ettiğim gelişmeler oluşmaya başladı. Döviz gevşemeye başladı. Ancak bu gevşemenin bir haftalık mı, birkaç aylık mı olduğunu görmek için bayram sonrasını beklemeliyiz. Türkiye’de her bayram öncesi döviz genelde gevşer çünkü. Döviz yerinde mi sayar, çok sert gevşer mi, hafif artar mı, çok kesin konuşamıyorum. Yılbaşından beri söylediğimi söyleyebilirim. “Bu yıl TL daha çok kazandıracak, en azından yılın dördüncü çeyreğine kadar.”

YILIN DÖRDÜNCÜ ÇEYREĞİNE KADAR TL DAHA ÇOK KAZANDIRACAK

Dövizde çok sert gevşeme olur mu? Yerinde mi sayar, çok sert gevşer mi, hafif artar mı, çok kesin konuşamıyorum. Yılbaşından beri söylediğimi söyleyebilirim. “Bu yıl TL daha çok kazandıracak, en azından yılın dördüncü çeyreğine kadar.” Seçim öncesi vatandaşımız TCMB verilerine göre yine dövize boğmuş kendini. Döviz düşecek beklentisi yayılırsa bu arkadaşlar TL ye döner. Özellikle yabancı kurumların TL’nin değerleneceğine dair raporları medyayı süslemeye başladı. Bu yayınlar artacak, artıkça TL ye dönüş artabilir. Artık Erdoğan’ın anayasa değişikliğine kalkacağını sanmam, bu durum siyasi tansiyonun yükselmesini engeller. Erdoğan, Şimşek ile devam eder. Tek kurtuluşu Şimşek politikaları. En azından iki yıl. MB kasası biraz dolarsa 2028 seçimlerine kadar saçacak parası olur. İki yıldan önce erken seçimde olmaz, çünkü milletvekilleri daha yeni seçildi. İçlerinde milletvekili emekliliği kazanamayacak adaylar çoktur. Şimşek sıkılaştırma politikalarına devam eder. Bu hafta kredi kartı aylık faiz oranını %3,66 dan %4,25 yükseltti. Ancak, kamusal tasarruf olmadan tek bacaklı kalmaya devam eder bu program. Mart ayı enflasyonu beklenti altında geldi, İyimser tahminler %4, kötümser tahminler %5 bekliyordu tüfeyi, %3,16 geldi. 2023 Mart tüfe %2,29 çıktı, yerine %3,16 girdi. Dolayısıyla yıllık enflasyon göreceli olarak %68,50 yükseldi. Geçen seneler nasıl enflasyon göreceli düşüyor diyorsak şimdi de göreceli yükseliyor. En sert yükseliş Mayıs ayında olacak çünkü Mayıs 2023 tüfesi %0,04 gelmişti. Neden ? Zehir kafalı ikitdarımız doğalgazı bedava yaptı. Tüfe, Nisan ve Mayıs ayları %4, diğer aylar %2 bile gelse yılsonu tüfesi %42 olur. %55 mevduat faizi reel kazanç demek. Sonuçta enflasyonun düşüş eğiliminde olduğu görülüyor. Bu eğilim dövizden çözülmeyi artıracaktır. MB kasası sefalet durumda. O yüzden döviz fazlasını kasasına atmak isteyecektir. MB alışının çok üstünde dövizden kaçış olursa döviz ciddi gevşeyebilir. Ben büyük olasılık enflasyonun birkaç puan altında artmaya devam edecektir diye tahmin ediyorum.

DÖVİZDE ÇÖZÜLME ARTABİLİR

Sonuçta enflasyonun düşüş eğiliminde olduğu görülüyor. Bu eğilim dövizden çözülmeyi artıracaktır. MB kasası sefalet durumda. O yüzden döviz fazlasını kasasına atmak isteyecektir. MB alışının çok üstünde dövizden kaçış olursa döviz ciddi gevşeyebilir. Ben büyük olasılık enflasyonun birkaç puan altında artmaya devam edecektir diye tahmin ediyorum. TCMB ve BDDK;  29 Mart 2024 verileri açıklandı. Bu verilere göre ilgili hafta; Yabancı Portföy; Hissede ve  tahvilde  378  milyon dolar alış var. Seçimi bile beklemeyip beni şaşırtılar. Merkez bankası rezervi; Brüt rezerv 700 milyon dolar azalmış. Toplam rezerv 123,2 milyar dolar. Ben seçim sonraki hafta verilerinde artış görmeyi bekliyorum. Mevduat;  İlgili hafta üç aylık ortalama mevduat faizleri ortalaması 5 puana yakın artıp  %64,30 seviyesine yükseldi. Bence en yükseği görmüş olabilir. Artık gevşemesini bekliyorum. DTH hesaplarında TL ye dönüş başlıyor. Seçim öncesi vatandaşımız yine 800 milyon dolarlık dövize dönüş yapmış ama kurumlar 3 milyar dolar satmış. Krediler;  İlgili hafta bireysel kredi faizi %78,70 ye, ticari kredi faizi de %66,30 puana yükseldi. Kredi faiz oranlarında da en yükseği gördüğümüzü düşünüyorum. Bir hafta daha kredi kart faizleri yukarı itebilir, o kadar.  İlgili hafta hacimsel olarak ticari ve tüketici kredileri normal seyrinde artarken kredi kart harcamaları %4,1 rekor artış göstermiş. Bayram sebebiyle iki hafta daha kredi kart harcamaları yüksek gelmeye devam edebilir. Sonra sakinleşecek, sakinleşmek zorunda kalacak. Dolar/TL;  32,20  kısa vadeli direnç haline geldi. Hafta ortasına kadar bu seviyenin üstüne çıkamazsa iyice sakinleşecek demektir. 31,75 destek, 30,50 ise kuvvetli destek. 30,50 seviyesi 21 günlük ağırlıklı ortalama ve Mart 2021 ayından bu yana hiç buranın altında kalmadı. Bist100;  10250 teknik direnci ama 10000 daha önemli psikolojik direnç. Burasını aşarsa 12500 puanı görmesi çok uzun zaman almayabilir. Dolar bazında 3,30 dolara gitme olasılığı yüksek. Haftayı 3 dolardan kapadı. Dolar endeksi;  ABD’nin  makro, mikro ekonomik olumlu verileri ve Orta Doğu’da artan jeopolitik riskler, Powell’ın faiz indirimine gidileceği konusundaki verdiği güvenceye rağmen doları güçlü tutmaya devam ediyor. 103,85 ile 105,90  puan arasında oyalanacak biraz daha sanki. ABD (10 yıl) Tahvil;  Dolar endeksini etkiyen faktörler tahvil faizlerini de etkiledi. %4,30 direnci kırıldı ve haftalık kapanış %4,40 oldu. Bu hafta %4,30 altına inmezse ilginç gelişmeler yaşayabiliriz. Eur/Usd;  Doları güçlü tutan etkilere rağmen, ECB nin bu hafta Perşembe günü yapacağı faiz toplantısından “faiz indirimine” dair  güçlü sinyaller vereceğine inanıldığından euro, dolar karşısında tutundu. Destek 1.0720, direnç 1.0975. Eğer 1.0880 üstüne atmayı beceremezse sıkınıtısı devam eder. Bitcoin;   Dört hafta önce; “Balon olabilir. Eğer öyle ise üç, dört hafta  67000 dolar ile 75000 dolar arasında oyalanıp mal çıkmaları gerekir.” tahmininde bulunmuştum. Geçen  63800 dolara  gevşeseydi, balon patladı diyecektim ancak 64559 doları gördü, beni muallakta bıraktı. Halen patlama olasılığı daha kuvvetli. Balon patlarsa duracağı yer 37000 dolar olabilir. Altın/ons;  2165 dolar destek, 2365 ve 2530 dolar direnç. Hedef 2900 dolar. Gümüş;  Önceki hafta, “Sanki 26,30 doları geçmek için dinleniyor. Geçerse 30 dolara kadar önünde bir engel yok gibi” tahmininde bulunmuştum. Geçen hafta 26,30 doları çok sert kırıp 30 dolara yöneldi. 26,20 doların altında kapanış yapmadığı müddetçe  dirençleri 30 dolar, 35,35 dolar. Hedefi ise 49 dolar. Petrol;  İsrail, İran gerginliği Orta Doğu’daki jeopolitik riskleri artırdı. Bu gelişmeye Meksika’nın üretimde azaltıma gitmesi eklenince petrol fiyatları sert yükseldi. Brent petrolde  91,90 dolar çok kritik bir direnç. Bu hafta 87 doların altına gelmezse fiyat yükselişi devam edebilir. Ham petrol de, bu hafta  85,50 dolar altına gelmezse 94 dolar direncini zorlayabilir. Petrol fiyatlarının artması dünya enflasyonu ama özellikle Türkiye enflasyonu için hiç hoş bir gelişme olmaz. Doğal Gaz; Bir ay kadar önce doğal gaza dikkatinizi çekmiştim aynı gümüş de olduğu gibi. 1,94 dolar direncini zorluyor. Kırıp üstünde kalabilirse hedefi 3,63 dolar.