Medyanın fikir oluşturma süreci

Gündem yaratma etkisinin ikinci aşaması, mesaj konusunun belli noktalarını ön plana çıkarıp, belli noktalarını görmezden gelme suretiyle, konuya dair fikir oluşturma şeklimizi etkiler. 31 Mart Yerel Seçimlerinden sonra, çoğunluk tarafından şaşırtıcı olarak nitelendirilen sonuçlarla karşılaştık.

Günümüzde medya denilince akla sadece televizyon, radyo, basın gibi tek yönlü mesaj iletimine dayanan geleneksel kitle iletişim araçları değil, bireysel birer kitle iletişim mecrası gibi kullanılabilen sosyal medya kanalları da gelmektedir. Sosyal medya, bireylerin oluşturdukları profiller aracılığıyla mesaj iletmesini sağlamasının yanı sıra, geleneksel medya kanallarının da izleyiciyle etkileşime açılmasını sağlamıştır.

Tüm bu yeni iletişim biçimleri mesaj formları kadar içeriklerini de etkilemektedir Medya kanallarındaki artış, her geçen gün rastladığımız mesaj sayısını ve maruz kalma sürelerimizi de yükseltmektedir. Görsel, işitsel ve yazılı mesajların değişik medya ürünü formlarında, düşünsel ve davranışsal etkisi artırabilmenin yolu benzer anlamların tekrar sayısının artmasıdır. Bu yüzdendir ki geniş çapta dolaşıma girmiş, sözel ifadeler, hayat tarzları, özel zevk ve tercihler gitgide daha çok benimsemekte ve onay görmektedir.

Sistematik olmayan bir gözlemle bile en çok konuşulan konunun kötü giden ve artık kontrol edilmesi çok güç olan ekonomi ve özellikle de düşük gelir seviyeleriyle emeklilerin olumsuz yaşam koşulları olduğu görüldüğünde, hükümetin önceden onay görmüş başarılarının geri planda kaldığını söylemek mümkündür.

EN ÇOK KONUŞULAN, KÖTÜ GİDEN EKONOMİ, EMEKLİLERİN YAŞAM KOŞULLARIYDI

Medya içeriklerinin belli hayat tarzlarını genel geçer hale getirmesinin yanı sıra kişi ve olaylar hakkındaki fikirlerimizi de etkilediğine daha önce değinmiştim. Gündem yaratma etkisinin ikinci aşaması, mesaj konusunun belli noktalarını ön plana çıkarıp, belli noktalarını görmezden gelme suretiyle, konuya dair fikir oluşturma şeklimizi etkiler. 31 Mart Yerel Seçimlerinden sonra, çoğunluk tarafından şaşırtıcı olarak nitelendirilen sonuçlarla karşılaştık. Seçim dönemleri, medyanın gündem yaratma, kanı ve tutum oluşturma konusundaki etkisini gözlemlemek için verimli dönemlerdir. Keza yaratılan kanıların izini seçmenin seçim davranışında sürme olasılığı sunar. Adayların yerel ölçekteki imaj ve tutumları, o bölgede yaşayan seçmenlerin davranışını kuşkusuz ulusal ve/veya sosyal medyanın ötesinde etkileyebilmektedir. Lakin medyanın gündem yaratma etkisinin ilk aşamasını oluşturan, ne hakkında düşünülmeli ve konuşulmalı hususunda, gerek geleneksel, gerekse sosyal medyanın etkili olduğunu düşünüyorum.

Sistematik olmayan bir gözlemle bile en çok konuşulan konunun kötü giden ve artık kontrol edilmesi çok güç olan ekonomi ve özellikle de düşük gelir seviyeleriyle emeklilerin olumsuz yaşam koşulları olduğu görüldüğünde, hükümetin önceden onay görmüş başarılarının geri planda kaldığını söylemek mümkündür. Seçim sonuçlarının muhalif parti adaylarının lehine sonuçlanması, isabetli aday ve strateji seçimlerinin olduğu kadar kötü giden ekonomi ve emeklilerin olumsuz yaşam koşullarının, gündemin en önemli maddesi haline gelmesi olduğu iddia edilebilir. Döneme ait medya içeriklerine dair yapılacak sistematik bir içerik çözümlemesi çalışması ile bu gözlem kesinleştirilebilir. 

Medya içeriklerinde belli konuların belli olumlu ya da olumsuz anlamları çağrıştıracak şekilde sunulması kanı oluşturma süreçlerimizi etkiler, kanı ve tutumlarımız da davranışlarımızı…

MEDYA İÇERİKLERİ KANI OLUŞTURMA SÜREÇLERİMİZİ ETKİLER

Medya içeriklerinde belli konuların belli olumlu ya da olumsuz anlamları çağrıştıracak şekilde sunulması kanı oluşturma süreçlerimizi etkiler, kanı ve tutumlarımız da davranışlarımızı…

Medya içeriklerinin etkisini ve/veya belli konular üzerindeki tutumu nasıl tespit edeceğimiz üzerine konuşmak istiyorum. Köşe yazıları, manşetler, televizyon programlarında konunun çerçevelenme biçimi, sosyal medya içerikleri, kısaca yazılı ve görsel metinlerin analizi bu metinlerin hedefi ve etki doğrultusu hakkında fikir verecektir. Yazılı ve görsel metinleri analiz ederken bir araştırma sorusu kılavuzluğunda ilerleyebiliriz, örneğin: Bu metinlerde x konusu, politikaları hakkında olumlu, destekleyen bir tutum mu vardır, eleştirel bir tutum mu vardır, y konusu ile ilgili hangi anahtar kelimeler sıkça kullanılmıştır, ana fikir nedir, konunun hangi kısımları, hangi sözcük veya imajlarla vurgulanmıştır gibi.

Bu soruların kılavuzluğunda araştırma sorusuna göre, nasıl bir tutumun benimsetilmeye çalışıldığını, konunun hangi kısımlarının göz ardı edilerek yanlı bir tutum sergilenip sergilenmediğini ortaya çıkarmaya çalışırız. Araştırmaya konu olacak yazılı ve görsel metinler, belli bir zaman dilimine göre ve dolayısıyla belli tarihsel koşullar hesaba katılarak seçilir. Böylece belli bir dönemin koşullarının metindeki anlamları ne şekilde etkilediği, metni üreten kanal ve yayın organlarının ekonomik statüleri ve önceki tutumlarıyla da birlikte okunarak araştırma sorusuna dair kapsamlı cevaplar verilmeye çalışılır.

Daha açık bir ifadeyle, metinler dilbilimin, söylem analizi yöntemlerinin olanakları yanı sıra kaynağın ekonomik saik ve durumu da hesaba katarak okunur.