Kahvaltının okul çağı çocuklarındaki önemi

GENEL

Kahvaltı bireyler arasında en fazla atlanan öğün olarak bilinmektedir. Özellikle gençlerde diğer öğünlere oranla kahvaltı en fazla atlanan öğündür. Kahvaltının atlanması okul çağı çocuklarında obezite ve akademik başarıda düşüş ile ilişkilendirilebilmektedir. 

Çoğu kez kahvaltının günün en önemli öğünü olduğu söylenir. Gün içinde gereken enerjinin bir kısmı kahvaltı tarafından karşılandığından uzmanlar tarafından da kahvaltı tüketimi sıkça önerilmektedir. Son akşam yemeğinden sabah uyanana kadar geçen zaman yaklaşık 10-12 saattir ve bu zaman diliminde vücuda herhangi bir enerji sağlanmaz. Bu süre içerisinde vücut her ne kadar uykuda olsa da metabolizma çalışmaya ve enerji harcamaya devam etmektedir.Uzun saatler aç kalmış olan vücudun fizyolojik fonksiyonlarını tam olarak yerine getirebilmesi için yeterli gıdayı enerji olarak kullanmaya ihtiyacı vardır. Kahvaltı bireyler arasında en fazla atlanan öğün olarak bilinmektedir. Özellikle gençlerde diğer öğünlere oranla kahvaltı en fazla atlanan öğündür. Kahvaltının atlanması okul çağı çocuklarında obezite ve akademik başarıda düşüş ile ilişkilendirilebilmektedir.

OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA KAHVALTININ FAYDALARI

Kahvaltıyı atlamak yerine kahvaltı yapmak, daha az iştah ve enerji alımı kontrolü, daha iyi bir beslenme kalitesi ve çocuklarda daha iyi kilo kontrolü ile ilişkilendirilmiştir. Düzenli olarak kahvaltı yapan çocukların, kahvaltıyı atlayan çocuklara göre günlük toplam enerji alımı daha düşük olduğu gösterilmiştir. Günlük alınan fazla enerji ilerleyen yıllarda obezite ve kalp hastalıklarına yol açabilmektedir. Kahvaltı tüketimi, açlığı hafifleterek bilişsel performansı olumlu etkileyebilmektedir. Araştırmalara göre kahvaltı etmenin, çocuklarda problem çözmeyi, kısa süreli belleği, dikkat ve epizodik hafızayı olumlu yönde etkilediği düşünülmektedir. Kahvaltı tüketen çocuklarda, aritmetik dikkat, problem çözme yetenekleri ve mantıksal akıl yürütme ölçümleri üzerinde gelişmeler kaydedilmiştir.

Protein açısından zengin gıdalar, tahıl, sebze ve meyve gibi karbonhidrattan zengin gıdalarla birlikte tüketilmelidir. Bu gıdalar gereken enerjiyi vermek ve gece boyu uzun süren açlıktan sonra glikojen depolarını doldurmak için gerekli karbonhidratı sağlıklı bir şekilde sağlamaktadır.

İYİ BİR KAHVALTI NASIL OLMALI? 

Önerilen kahvaltının; günlük besin ihtiyacı açığını kapatmak ve yeme düzenini iyileştirebilmek için 3 veya daha fazla besin grubundan yiyeceklere sahip olması gerekmektedir. Kahvaltıda tüketilecek yiyecek miktarı ergenlerdeki bireysel enerji ihtiyacı ve büyüme gelişme faktörü göz önünde bulundurularak bireyselleştirilmelidir.

Protein açısından zengin gıdalar, tahıl, sebze ve meyve gibi karbonhidrattan zengin gıdalarla birlikte tüketilmelidir. Bu gıdalar gereken enerjiyi vermek ve gece boyu uzun süren açlıktan sonra glikojen depolarını doldurmak için gerekli karbonhidratı sağlıklı bir şekilde sağlamaktadır.Kahvaltıların makrobesin bileşimi de aynı zamanda tokluğu farklı şekilde etkileyebilmektedir. Protein, en doyurucu makrobesin olarak bilinmektedir. Yumurta A, B-12 vitaminleri, demir ve potasyum için zengin bir kaynaktır. Süt ürünleri karbonhidratların, A ve D vitamininin dışında riboflavin, kalsiyum, potasyum ve proteinin de önemli birer kaynağıdır. Protein açısından zengin gıdalar çocuklarda kahvaltıya dahil edilmezse gün içinde diğer öğünlerde protein ihtiyacının tamamını karşılamak zorlaşmaktadır. Bunun yanı sıra proteinden zengin besinler, tokluk hissini ve diyetin kalitesini de arttırmaktadır.

Meyveler ve sebzeler çocuk ve gençlerde kahvaltıda teşvik edilmesi gereken bir diğer yiyecek grubudur. Kahvaltı, bu gıda grubunun öğün içine dahil edilmesine olanak sağlar. Çocuklarda kahvaltıda şekersiz taze meyve suları ve mevsimsel meyvelerin tüketimi teşvik edilmelidir. Vitamin ve mineral açısından da zengin olan bu beslenme grubu büyüme-gelişme dönemindeki okul çocuklarında fiziksel ve zihinsel gelişime katkıda bulunmaktadır.

Özet olarak;Okul çağı çocuklarına kahvaltı tüketim alışkanlığı kazandırılarak son zamanlarda bu yaş grubunda sıkça karşılaşılan obezite önlenebilir. Aynı zamanda kahvaltı etme alışkanlığı kazandırılarak, çocuklarda okuldaki akademik başarı, derse odaklanma gibi bilişsel başarı oranı da arttırılabilir.

Referanslar

Spence C. July 2017, Breakfast: The most important meal of the day?: International Journal of Gastronomy and Food Science. Volume 8, Pages 1-6.R.E. Kleinman, S. Hall, H. Green, D. Korzec-Ramirez, K. Patton, M.E. Pagano, Diet, breakfast, and academic performance in children Ann Nutr Metab, 46 (Suppl. 1) (2002), pp. 24-30. Pollitt, R. Mathews Breakfast and cognition: an integrative summary American Journal of Clinical Nutrition,67 (Suppl) (1998), pp. 804S-813S.K. Alaimo, C. Olson,Frongillo Food insufficiency and American school-aged children’s cognitive, academic, and psychosocial development Pediatrics, 108 (2001), pp. 44-53. Caroline R. Mahoney, Holly A. Taylor, Robin B. Kanarek, Priscilla Samuel Effect of breakfast composition on cognitive processes in elementary school children Physiol. Behav., 85 (2005), pp. 635-645.Magarey, J. Boulton The Adelaide nutrition study. 4. Meal habits and distribution of energy and nutrients throughout the day at ages 11, 13, and 15 years Aust J Nutr Diet,52 (1995), pp. 132-138.