İran ve Pakistan kimi vurdu?

DIŞ POLİTİKA Dünya İran – Pakistan savaşı çıkartmaya çalıştı ancak İran da Pakistan da birbirleri ile savaşa girmeyecek kadar akıllı. Muhtemelen karşılıklı istihbarat paylaşımı da sürüyor. Böylece İran Pakistan’da, Pakistan da İran’da kendilerine karşı mücadele eden örgütlere kolayca ulaşabiliyor. İki taraf için de “kazançlı” bir süreç. Türkiye ve Batı basını “İran ve Pakistan birbirlerine saldırı düzenledi” başlığı ile haber verdiler. Ancak yapılan İran’ın Pakistan’da belli hedefleri, Pakistan’ın da İran'da belli hedefleri vurmasından ibaretti. Yani iki ülkenin birbirini vurması gibi bir durum söz konusu değildi. Batı basını savaş çıkartmak istercesine “iki ülke birbirini vurdu” diye yazdı, Türkiye basınında dış haberler genellikle kopyala – yapıştır olduğu için haberler bizde de aynı şekilde yer aldı. Peki olan ne? Önce İran, 16 Ocak’ta Pakistan’da Ceyşul-Adl örgütüne ait mekanları vurdu. Saldırı Pakistan’da Sabh Koz bölgesinde bir hedefe yönelik yapıldı. Saldırıda kaç kişinin öldüğü, mekanda kimlerin bulunduğu meçhul ancak Pakistan devletine göre saldırıda iki çocuk öldü. Pakistan iki gün sonra “karşı saldırıda” bulundu. İran’dan yapılan açıklamalara göre İran - Saravan kenti civarında birkaç patlama sesi duyuldu. Pakistan Dışişleri Bakanlığı "teröristlerin saklandığı yerlere yönelik saldırı yapıldığı ve çok sayıda teröristin öldürüldüğünü" açıkladı. ASIL HEDEF BALUÇLAR Her iki ülkenin saldırılarında hedef alınan bölge aslında aynı. Belucilerin yaşadığı coğrafya. Belucilerin yaşadığı bu coğrafyanın İran’daki adı Sistan – Belucistan, Pakistan’daki adı ise Belucistan. Beluciler iki ülkeye yayılmış durumda. Beluciler uzun yıllardır bağımsızlık için savaşıyorlar. Ancak iki devlet de Baluçları “ayrılıkçı – terörist” olarak tanımlıyor ve bu nedenle Pakistan’da yaşayan Beluciler İran’ın, İran’da yaşayan Beluciler ise Pakistan’ın hedefinde. Pakistan’da İran’ın doğrudan hedefi Ceyşul Adl (Adalet Ordusu). Ceyşul Adl kendisini İran’ın Sistan – Belucistan eyaletindeki “Sünni haklarının savunucusu” olarak görüyor. Örgüt genellikle Sistan - Belucistan eyaletinde eylemler yapıyor. Daha önce birçok eylem gerçekleştirilen örgüt İran ordusuna kayıplar verdirmişti. Buna karşılık Pakistan ama özellikle İran tarafında bulunan Belucistan Kurtuluş Ordusu ise Pakistan’ın hedefinde. Belucistan Kurtuluş Ordusu doğrudan bağımsızlık hedefi ile hareket eden bir örgüt. Belucilerin dili Kürt diline çok benziyor. Bazı araştırmacılar iki dil arasındaki benzerliğin yaklaşık % 70-80 olduğunu belirtiyor. Beluciler tarihte Suriye’nin Halep şehrinden yola çıkmışlar ve önce Irak’a ardından İran’ın Kirmanşah ve Sistan bölgelerine yerleşmişler. İran’da bulunan Beluciler coğrafya gibi sebepler nedeniyle yoksulluk ile boğuşuyor. Hem İran tarafında hem de Pakistan tarafında temel ihtiyaçların giderilmesi problemi diğer eyaletlere göre daha fazla. Bu bölgelerde işsizlik oranı çok yüksek, Pakistan ve İran karşılıklı saldırılardan önce ortak deniz tatbikatı yapmışlardı. Saldırılar sonrasında iki taraf arasında gerginlik yaşandı “egemenlik haklarının ihlal edildiği” cümleleri sarfedildi. Ancak gerginliğin çok da derin olmadığı kısa sürede görüldü. İki taraf da diplomatik ilişkilerin tekrar normalleştirilmesi için adımlar attı. Karşılıklı saldırılarla yaşandığı ifade edilen gerilimin suni olduğu böylece anlaşıldı. Dünya İran – Pakistan savaşı çıkartmaya çalıştı ancak İran da Pakistan da birbirleri ile savaşa girmeyecek kadar akıllı. Muhtemelen karşılıklı istihbarat paylaşımı da sürüyor. Böylece İran Pakistan’da, Pakistan da İran’da kendilerine karşı mücadele eden örgütlere kolayca ulaşabiliyor. İki taraf için de “kazançlı” bir süreç.