Hesap Uzmanları: Geçmişin ışığında geleceğe bir yolculuk

Daron Acemoğlu'nun "Ulusların Düşüşü" adlı eserinde belirttiği gibi, uluslar arasındaki refah farklarının temel nedeni coğrafi, tarihi veya kültürel faktörler değil, ulusların sahip olduğu ekonomik ve siyasi kurumların niteliğidir. Bu bağlamda, Türkiye’de 2011 yılına kadar faaliyet gösteren ve bir parçası olmaktan gurur duyduğum Hesap Uzmanları Kurulu, nitelikli ve liyakatli kişileri yetiştiren çok önemli bir kurumdu.

Hesap Uzmanları Kurulu’nun kuruluşunun 79. Yıldönümü 29 Mayıs’ta kutlandı. 1 Haziran 2022 tarihinde, benimde içinde yetiştiğim Hesap Uzmanları Kurulu için bir yazı kaleme almıştım. Bugün o yazıyı çok az değiştirerek sizlerle yeniden paylaşıyorum. Türkiye’nin kurumsallaşma sorununu ele alırken, bu sorunun sadece kamu sektöründe değil, özel sektörde de yaygın olduğunu görüyoruz.

Kurumsallaşma, kişilere bağlı olmadan kuralların açık olduğu, yetki ve sorumlulukların doğru kişilere verildiği bir yapıyı gerektirir. Başarılı bir neslin ardından gelenlerin bu yapıları sürdürememesi, ülkemizin en büyük sorunlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Daron Acemoğlu'nun "Ulusların Düşüşü" adlı eserinde belirttiği gibi, uluslar arasındaki refah farklarının temel nedeni coğrafi, tarihi veya kültürel faktörler değil, ulusların sahip olduğu ekonomik ve siyasi kurumların niteliğidir. Bu bağlamda, Türkiye’de 2011 yılına kadar faaliyet gösteren ve bir parçası olmaktan gurur duyduğum Hesap Uzmanları Kurulu, nitelikli ve liyakatli kişileri yetiştiren çok önemli bir kurumdu.

Hesap Uzmanları Kurulu, İkinci Dünya Savaşı’nın yıkıcı etkilerinin ülkemizde de hissedildiği yıllarda, karmaşık hale gelen Türk Vergi Sistemi’nin reformu amacıyla kurulmuştu. Bu kurumun en büyük amacı, vergileme ve denetim tekniklerini bilen, siyasi ve mali etkilerden uzak, tarafsız, dürüst ve vizyon sahibi uzmanlar yetiştirmekti. Ve bu misyonu başarıyla yerine getirdi. 

EN BÜYÜK AMACI, SİYASİ ETKİLERDEN UZAK, TARAFSIZ UZMANLAR YETİŞTİRMEKTİ

29 Mayıs 1945’te kurulan Hesap Uzmanları Kurulu, modern Türkiye’nin ekonomik temellerinin atılmasında büyük rol oynamıştı. Kurucumuz Ali Alaybek ve Alman iktisatçı Fritz Neumark'ın öncülüğünde, İkinci Dünya Savaşı’nın yıkıcı etkilerinin ülkemizde de hissedildiği yıllarda, karmaşık hale gelen Türk Vergi Sistemi’nin reformu amacıyla kurulmuştu. Bu kurumun en büyük amacı, vergileme ve denetim tekniklerini bilen, siyasi ve mali etkilerden uzak, tarafsız, dürüst ve vizyon sahibi uzmanlar yetiştirmekti. Ve bu misyonu başarıyla yerine getirdi.

1981 yılında Mülkiye'de kaymakam olma hayaliyle başladığım üniversite hayatım, ekonomi bilimine duyduğum ilgi ve arkadaşlarımın yönlendirmesiyle Hesap Uzmanları Kurulu’na katılma hayaline dönüştü. Okul bittikten sonra bu seçkin kurumun sınavlarını kazandım ve eğitimin hiç bitmediğini gördüm. Çok sıkı bir çalışma disiplini içinde, insanüstü bir yetişme sürecinden geçtik. Bu zorlu süreç, hayatımın her alanında bana büyük avantaj sağladı. Biriktirdiğim acı tatlı anılar ve üstatlarımızdan edindiğimiz bilgiler, meslek hayatımız boyunca bize rehber oldu.Göreve başladığım ilk gün, Maliye Bakanlığı’nda idari görevlerde de birlikte çalışma onuruna eriştiğim rahmetli Metin Özşahin üstat, bize şu sözlerle hitap etmişti: "Beyler, gerek vatandaş, gerek beraber çalıştığınız memur arkadaşlar size korkudan değil, bilgiden saygı göstersin. Bilgi her zaman en büyük silahınız olacaktır." Bu sözler, meslek hayatımızın geri kalanını belirledi. Sürekli öğrenme çabası ve edindiğimiz vizyon, hesap uzmanlarına kamuda ayrıcalıklı bir alan yarattı. 

Bugün Türkiye’nin önde gelen birçok özel sektör kuruluşunun başında hesap uzmanı kökenli yöneticiler var. Bunun dışında, akademisyen, yazar, işadamı ve siyasetçi olarak çok sayıda kişi bu kuruldan çıkmış, önemli görevler üstlenmiş.

TÜRKİYE’NİN ÖNDE GELEN ÖZEL SEKTÖR KURULUŞLARININ BAŞINDA HESAP UZMANI KÖKENLİLER VAR

Hesap Uzmanları Kurulu, zaman içinde sadece devlete değil, özel sektöre de yönetici yetiştirdi. Bugün Türkiye’nin önde gelen birçok özel sektör kuruluşunun başında hesap uzmanı kökenli yöneticiler var. Bunun dışında, akademisyen, yazar, işadamı ve siyasetçi olarak çok sayıda kişi bu kuruldan çıkmış, önemli görevler üstlenmiş. Maalesef, denetimde çok başlılık olduğu gerekçesiyle bu seçkin kurum kapatıldı. Kapatmak her zaman en kolay yol olsa da, ülkemize bu değer kaybının maliyeti çok büyük oldu. Bugün, ülkemizin gururu olan ve çağdaş standartlarda insan yetiştiren o kurul artık yok.

Her şeyin hızla değiştiği içinde bulunduğumuz dönemde, her zamankinden daha fazla, Hesap Uzmanları Kurulu’na ve onun gibi nitelikli kurumlara ihtiyacımız var. Bu tür kurumlar, sadece kamuda değil, özel sektörde de önemli rol oynayarak, Türkiye’nin ekonomik ve siyasi yapısına katkıda bulundular. Hesap Uzmanlarının 79. yılı kutlu olsun! Bu değerli kurumun yetiştirdiği uzmanlar, bilgi ve vizyonlarıyla ülkemize hizmet etmeye devam edecekler. Geçmişin ışığında, geleceğe umutla bakarak, Hesap Uzmanları Kurulu’nun mirasını yaşatmalı ve bu mirası gelecek nesillere aktarmalıyız. Kurumların varlığı ve niteliği, ulusların refahı ve gücü için vazgeçilmezdir. Bu bilinçle, her zaman en büyük silahımız olan bilgiyle ilerlemeye devam edeceğiz.