Gıda intoleransı ve beslenme
KÖŞE YAZILARI
Gıda intoleransı ve beslenme
Gıda intoleransı, bazı yiyeceklerin sindirim sistemindeki normal fonksiyonları bozarak oluşan bir rahatsızlık durumudur. Genelde besin alerjisi ile karıştırılabilmektedir ancak alerji herhangi bir maddeye karşı ani gelişen hayati tehlikesi olan reaksiyonlardır. İntolerans ise besin tüketiminden sonra 3 ile 72 saat arasında ortaya çıkabilen daha hafif semptomlardır.
Gıda intoleransı son yıllarda oldukça popüler olan bir konu. Fark etmediğiniz bazı gıdalar vücudunuzda sindirim sorunlarına yol açabilir veya kilo vermenizi engelleyebilir. Gıda intoleransı, bazı yiyeceklerin sindirim sistemindeki normal fonksiyonları bozarak oluşan bir rahatsızlık durumudur. Genelde besin alerjisi ile karıştırılabilmektedir ancak alerji herhangi bir maddeye karşı ani gelişen hayati tehlikesi olan reaksiyonlardır. İntolerans ise besin tüketiminden sonra 3 ile 72 saat arasında ortaya çıkabilen daha hafif semptomlardır. Semptomlar besin tüketildikten bir süre sonra ortaya çıktığı için semptomlara neden olan gıdanın veya gıdaların saptanması zor olabilir.
Gıda intoleransının sebebi;
Enzim eksiklikleri, yetersiz sindirim, parazitler, bağırsak enfeksiyonları, dengesiz beslenme, genetik yatkınlık, stres ve tedavi amaçlı kullanılan ilaçların etkileri olabilmektedir. En sık görülen gıda intoleransları; laktoz intoleransı ve gluten intoleransıdır.
Süt ve süt ürünleri içerisinde bulunan laktoz, laktaz enzimi sayesinde sindirilir. Bu enzimin yeterli olmadığı bireylerde laktoz intoleransı görülebilmektedir. Gluten ise tahıllarda bulunan bir çeşit proteindir. Sindirim sistemi tarafından yeterince sindirilemediği durumlarda karın ağrısı, hazımsızlık gibi mide ve bağırsak problemleri görülebilir.
Gıda İntoleransının Belirtileri
Kilo kontrol zorluğu
Kilo verememe ve hızlı kilo alımı
Bulantı, kusma, şişkinlik, kramp, aşırı gaz, su tutumu, kabızlık, ishal
Rinit, Sinüzit ve astım
Artrit, eklem ağrıları, kas ağrıları ve güçsüzlükleri
Baş ağrısı, uyku bozuklukları migren, konsantrasyon güçlüğü, depresyon, yorgunluk, hiperaktivite
Akne, ürtiker, egzama, cilt kaşıntısı, sedef hastalığı ve diğer deri döküntüleri
Gıda İntoleransı Nasıl Anlaşılır ve Testi Nasıl Yapılır?
Gıda intoleransının teşhis edilmesi çok önemlidir ancak maalesef kolay değildir. Bunun nedeni belirtilerinin alerjik reaksiyonlarla benzerlik göstermesidir. Ancak yapılan bazı testler ile gıda intoleransı tanısı koyulabilir. Bu testler arasında en yaygın olanları kan testleridir. Kan testleri vücudun belirli gıdalara karşı ürettiği antikorları ölçerek intoleransın varlığını tespit edebilir.
Gıda intoleransı olan bireylerde beslenmedeki ilk hedef kişinin semptomlarını azaltmak olmalıdır. Bu sebeple olumsuz semptomlara sebep olan gıdalar beslenmeden çıkarılmalıdır. Yemek düzeni planlanmalı ve intoleransa uygun olarak şekillendirilmelidir. İntolerans olmayan gıdalarla ilgili farklı tarifler denenebilir. Alışverişi yaparken etiket okuma alışkanlığı edinilmelidir.
İLK HEDEF KİŞİNİN SEMPTOMLARINI AZALTMAK OLMALI
Gıda İntoleransında Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Gıda intoleransı olan bireylerde beslenmedeki ilk hedef kişinin semptomlarını azaltmak olmalıdır. Bu sebeple olumsuz semptomlara sebep olan gıdalar beslenmeden çıkarılmalıdır.
Yemek düzeni planlanmalı ve intoleransa uygun olarak şekillendirilmelidir.
İntolerans olmayan gıdalarla ilgili farklı tarifler denenebilir.
Alışverişi yaparken etiket okuma alışkanlığı edinilmelidir. Çoğu paketli ürün içerisinde intoleransınız olan gıdalar olabilir. Bu sebeple paketli ürünlerin içindekiler kısmı titizlikle incelenmelidir.
Her bireyin günlük olarak alması gereken enerji ve protein miktarı birbirinden farklıdır. Bu miktar belirlenirken yaş, cinsiyet, boy, kilo, sağlık durumu, fiziksel aktivite yoğunluğu gibi birçok faktör göz önünde bulundurulmalıdır. Bu faktörlere bağlı olarak kişilerin günlük kalori ihtiyacı belirlenir ve kişiye özel bir diyet listesi uzman tarafından oluşturulmalıdır.