Geri gönderme merkezlerinde işkence iddiaları

HUKUK İki gün önce, Antalya Döşemealtı Altınkale Mahallesi’nde, L Tipi Cezaevi yanında bulunan İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı’na bağlı Geri Gönderme Merkezi (GGM)’nde kalmakta olan 52 mülteci bulundukları ortamda işkenceye maruz kaldıklarını belirterek şikayetçi oldular. "25 yaşlarında ağzından kanlar gelen bir çocuğu hastaneye götürelim dedik, izin vermediler. Her gece acı acı bağırıyor. Yüreğimiz dayanmıyor. Buraya kapatıp öylece kaderine bıraktılar. Bir de küçük bir çocuk çok hasta, durumu kötü, burada iyileşemez. Kadınlar koridorunda annesinin yanında tutuluyor. Bizim koridorda 81 kişi var. Bizim dışımızda yaklaşık 100 kişilik bir kadınlar, 90’ar kişilik iki de erkekler koğuşu var. Bir adamı çok kötü dövdüler, beyaz oda var oraya koydular. Bir gün orada durdu aç susuz, sonra bıraktılar. Bazen beyaz odaya indirip dövüyorlar, bazen de kameraların olmadığı bir yerde. Herkesi beyaz odayla tehdit ediyorlar. Cezaevinde olsaydık daha iyiydi." Ankesörlü telefonla zor güç Türk arkadaşlarını arayan İranlı mülteci O.E., ölümün eşiğindeki hastaların doktora götürülmediği merkezde çoluk-çocuk içler acısı halin bulunduğunu, biraz itiraz edenlerin ise sistematik bir özel güvenlik işkencesine tabi tutulduğunu belirtmiş.

İTİRAZ EDENLERE SİSTEMATİK İŞKENCE

Bu satırları yazan İranlı mülteci O.E.’nin akıbetinden hala haber yok. İki gün önce, Antalya Döşemealtı Altınkale Mahallesi’nde, L Tipi Cezaevi yanında bulunan İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı’na bağlı Geri Gönderme Merkezi (GGM)’nde kalmakta olan 52 mülteci, topluca imzaladıkları dilekçeyle bulundukları ortamda işkenceye maruz kaldıklarını belirterek şikayetçi oldular. Ankesörlü telefonla zor güç Türk arkadaşlarını arayan İranlı mülteci O.E., ölümün eşiğindeki hastaların doktora götürülmediği merkezde çoluk-çocuk içler acısı halin bulunduğunu, biraz itiraz edenlerin ise sistematik bir özel güvenlik işkencesine tabi tutulduğunu, sürekli "beyaz oda” adı verilen güvenlik odasına kapatılmakla tehdit edildiklerini, özel güvenlik görevlilerinin ise mütemadiyen "sizi deport edeceğiz, gideceğiniz ülkenizde sizi kesin idam ederler" biçiminde psikolojik zorlamalarda bulunduğunu belirtmiş. Antalya’daki GGM’den bir süredir bu tip haberler geliyordu, bu olayla birlikte lağım patladı. Bu haberler medyada yer almaya başladıktan sonra, Antalya Barosu İnsan Hakları Merkezi’nden avukatların müdahalesi üzerine GGM’de kalan hemen tüm mültecilerin farklı GGM’lere gönderildikleri bilgisi alındı.

BU OLAYLA BİRLİKTE LAĞIM PATLADI

Antalya’daki GGM’den bir süredir bu tip haberler geliyordu, bu olayla birlikte lağım patladı. Bu haberler medyada yer almaya başladıktan sonra, Antalya Barosu İnsan Hakları Merkezi’nden avukatların müdahalesi üzerine GGM’de kalan hemen tüm mültecilerin farklı GGM’lere gönderildikleri bilgisi alındı. Mültecilerin akıbetinden bugün itibariyle hala haber yok. İnsan hakları grupları takibe başladılar, dilerim kısa sürede netice çıkar. Elbette ve beklendiği üzere, tüm bu işlerden sorumlu Göç İdaresi Başkanlığı’ndan hiçbir açıklama yok! Geri Gönderme Merkezleri, aslında yeni denebilecek Nisan 2013 tarihli, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’ndan sonra sisteme sokulan bir yapı. Fiilen bir gözaltı merkezi gibi çalışıyor, dış korumayı Jandarma yapıyor, içeride ise özel güvenlik görevlileri "gardiyan" rolünde. "İçeriye" düşeni dışarıya kolay kolay çıkabilmesi mümkün değil, işlemleri tamamlanıncaya kadar orada kalıyor. Barınma koşulları tahmin edilebileceği üzere felaket, Sağlıklı giren hasta çıkıyor, biraz hasta giren çıkamayabiliyor. İşi abartıp hiç üzerine vazife olmayan konularda fırsatı ganimet bilerek faaliyet etmek milli sporumuz olduğu için, GGM’lerde görev yapan "gardiyan"ların yukarıda anılan psikolojik baskı girişimlerinin üzerine gitmek mecburiyetindeyiz. Van’daki GGM’de 17 yaşındaki Afgan mülteci Lütfilullah Tacik ölü bulunmuş, açılan davada işkence sonucu öldüğü kanıtlanan çocuğun ölümünden belki de doğrudan sorumlu olmayan polislerden birine 5 ay ceza verilerek dosya kapatılmıştı.

VAN’DAKİ GGM’DE 17 YAŞINDAKİ AFGAN MÜLTECİ ÖLÜ BULUNMUŞTU

GGM’ler daha önce de gündeme gelmişti; aslında insan hakları kamuoyunun gündeminden hiç düşmüyorlar. Van’daki GGM’de 17 yaşındaki Afgan mülteci Lütfilullah Tacik ölü bulunmuş, açılan davada işkence sonucu öldüğü kanıtlanan çocuğun ölümünden belki de doğrudan sorumlu olmayan polislerden birine 5 ay ceza verilerek dosya kapatılmıştı. Zaman zaman GGM’ler işkence ve kötü muamele iddialarıyla gündeme geliyorlar. Her seferinde aklıma aynı gözaltında kaybetme paterni geliyor. İşkence sonucu kaybolan kişilerin, çoğu zaman senelerce süren ısrarlı aramalardan sonra akıbetleri hakkında küçük izlere ulaşılabiliyor. Bu, elbette takibin sıkılığına ve kamuoyunda ne kadar tepki uyandırdığına bağlı; büyük gürültü kopunca yetkililer de bir zahmet bir açıklama yapma gereği hissediyorlar. Tepki yeteri kadar geniş değilse, açıklama da yapmaya gerek yok onlar için. Geri gönderme merkezlerinde görev yapan personelin kalitesinden, orada olan biten her şeyden sayın İçişleri Bakanı sorumludur. Bir açıklamayı bile çok gören zihniyet, kapalı kapılar ardında acaba neler yapar?