Gençler bilmez, biz patatesi çuvalla alırdık!

EKONOMİ Yıllardır fakirleşiyoruz. İnanılmaz bir şekilde fakirleşiyoruz. Erdoğan seçim öncesi sürekli meydanlarda dillendiriyordu; “Gençler eski Türkiye’yi bilmez. Onlara eski Türkiye’yi anlatın” diye. Ben anlatayım. En fakir evlerde bile domates, biber, zeytin, peynir, yoğurt olurdu. En gariban patates, soğanı yarım çuval alırdı. Savaş ve faiz; Dünyanın gündemini savaşlar ve major merkez bankalarının faiz kararları belirlemeye devam ediyor. Önceki hafta İran’ın İsrail’e yapacağı misillemeyi bekledik, geçen hafta İsrail cevap verecek mi diye bekledik. Hafta sonuna doğru İsrail cevap verdi. Bu hafta da İran cevap verecek mi diye bekleyeceğiz. Dünya kendini Mayıs ayında faiz indirimlerinin başlayacağına hazırlıyordu. Ancak ABD verileri enflasyonun oldukça dirayetli kalmaya devam edeceğini gösteriyor. Mayıs ayında olmasa bile Haziran ayında FED den faiz indirimi bekleyenler bir anda FED’in faizi %6,5 seviyesine çekeceğini dile getirmeye başladılar. İngiltere ve Avrupa merkez bankaları faiz indirimine çok yakın ama, Fed faiz artışı yeniden gündeme gelince onlarda temkinli konuşmaya başladı. Jeopolitik riskler ve FED ‘in şahince söylemleri küresel risk iştahını oldukça kesmiş durumda. Dünya bir yandan ekonomik durgunluk yaşarken bir yandan da artan emtia fiyatlar kıskacına giriyor gibi. JEOPOLİTİK RİSKLER VE EMTİA FİYAT ARTIŞLARI Emtia fiyat artışları; Jeopolitik riskler ve FED ‘in şahince söylemleri küresel risk iştahını oldukça kesmiş durumda. Dünya bir yandan ekonomik durgunluk yaşarken bir yandan da artan emtia fiyatlar kıskacına giriyor gibi. Petrol, kıymetli maden fiyatları artıyordu. Onlara bakır ve demir cevheri fiyatları eklenmişti. Rusya’ya yeni ABD ve İngiltere yaptırımları sonrasında alüminyum ve nikel fiyatları da artmaya başladı. Fed’in faizleri artıracağına inanmıyorum ama yaz sonuna kadar faizleri sabit tutabilir. Daha önce de defalarca yazdım. Tüm piyasa “Fed faiz indirmeli” demesine rağmen 2019 sonuna kadar faizleri düşürmemiş, sonrasında piyasa, “Fed faizleri artırsın” kampanyasına rağmen 2022 başına kadar faizleri artırmamıştı. 2023 ikinci yarısından beri de piyasa yine “Fed faizleri düşürsün çığlıkları atıyor ama FED oralı değil.  Bence en geç sonbaharda indirim gelecektir. En gariban evlerde divanların altlarında her zaman üç, beş karpuz, kavun olurdu. Kirada oturan normal bir emekli, tek maaşla çocuklarını Florya’ya, Sarıyer’e denize götürebilirdi. Karaköy’de balık ekmek gariban yemeğiydi.

KARAKÖY’DE BALIK EKMEK GARİBAN YEMEĞİYDİ

Fakirleşen Türkiye; Yıllardır fakirleşiyoruz. İnanılmaz bir şekilde fakirleşiyoruz. Dünyanın en yüksek gıda enflasyonuna sahibiz. Dünyada tarımsal olarak kendi kendine yetebilen nadir ülkelerden biri olan Türkiye’nin son 20 yılda gıda enflasyonu şampiyonu olması inanılır gibi değil. Utanılacak, iş bilmezlikle açıklanamayacak bir rezalet. Erdoğan seçim öncesi sürekli meydanlarda dillendiriyordu; “Gençler eski Türkiye’yi bilmez. Onlara eski Türkiye’yi anlatın” diye. Ben anlatayım. En fakir evlerde bile domates, biber, zeytin, peynir, yoğurt olurdu. Menemen gariban yemeğiydi. Et yenmezdi belki ama, kuru köfte ve kızarmış patates yenirdi. En gariban patates, soğanı yarım çuval alırdı. Şimdiki gibi dilim karpuz yoktu. En gariban evlerde divanların altlarında her zaman üç, beş karpuz, kavun olurdu. Kirada oturan normal bir emekli, tek maaşla çocuklarını Florya’ya, Sarıyer’e denize götürebilirdi. Karaköy’de balık ekmek gariban yemeğiydi. Şimdiki gibi, on yedi yaşındaki çocuğunu belediye otobüsleri bayramda bedava olunca balık ekmek yemeğe götürmeyi beklemezdin. Emekli ikramiyesi ile ev alınabilirdi. En kötü bir arabaya gücün yeterdi.  Tamam her evde televizyon yoktu, herkesin cep telefonu yoktu, bir ya da iki kıyafetin olurdu ama gıda konusunda sıkıntı yoktu.

TCMB ve BDDK verileri; 5 Nisan MB ve 9 Nisan BDDK verilerine göre;

Seçim öncesi tahmin ettiğimiz gibi MB brüt rezervleri 3,7 milyar dolar artmış. Yılbaşından beri ilk kez artış yaşanan hafta oluyor. Artışın devam edeceğini tahmin ediyorum. Şubat ayından beri döviz mevduatını artıran vatandaş,  ilgili hafta döviz mevduatından çıkmış. Şirketlerle beraber 3,2 milyar dolar azalış var. 19 Nisan haftası özellikle vatandaşlarda döviz mevduatından çıkışın artacağını düşünüyorum. Yabancılar hisse alımına devam etmiş. Son üç haftadaki alışları bir milyar doları geçti. Kredi kullanımları bayramın da etkisiyle tamamen durmuş gözüküyor. Kredi kart borçları ise ilgili hafta %2 üstünde artmış. Kredi kartlarını durdurmak daha öncede belirtiğim gibi zor olacak. Kredi kartları olmazsa vatandaş kesinlikle çok zorlanır. Geçen hafta faizlerde zirveye yaklaştığımızı tahmin ettiğimi yazmıştım. İlgili hafta üç aylık ortalama mevduat faizleri %67,48 oldu. En kötümser enflasyon tahmini %45. Bu bile ciddi reel faiz kazancı demek. Türkiye yarımcılarının  reel faiz kazancını en son ne zaman aldığını hatırlayamıyorum. Enflasyon göreceli olarak düşüyor ve TÜİK verilerine göre tabi. Bu ayrı konu. Sonuçta bir  veriyi dikkate almak zorundayız.  Bireysel kredilerde faiz %79,09, ticari kredilerde %67,42 oldu. Bence faizlerde zirve görüldü. Yaza kadar bu seviyeler korunabilir ama sonrasında düşüş bekliyorum. Doların yukarı direnci TL ye karşı değil tüm dünya paralarına karşı. Bu hafta da kapanışın 32,70 üstünde olmayacağını tahmin ediyorum.

DOLARIN YUKARI DİRENCİ TÜM DÜNYA PARALARINA KARŞI

Dolar/TL;  Geçen  hafta; “32,50 direnç. Üstüne çıksa bile haftayı bu seviyenin altında kapayabilir” tahmininde bulunmuştum. Hemen altında kapadı. Doların yukarı direnci TL ye karşı değil tüm dünya paralarına karşı. Bu hafta da kapanışın 32,70 üstünde olmayacağını tahmin ediyorum. 32,15 destek, ana destek 30,90. Bist100;  Geçen hafta;  “9450 puan civarına kadar gevşeyerek haftaya başlayabiliriz” tahmininde bulunmuştum, 9420 puanı gördü. Dünya borsalarında küresel riskten kaçma isteği hisse senetlerine satış getirmeye devam ediyor.  Bist de 10250 teknik ve 10000 psikolojik dirençleri duruyor. Dünya borsaları böyle düşerken buraları kırması zorlaşıyor. 8700 destek. Dolar endeksi;  Dolar güçlü durmaya devam ediyor. 105,90 direncinin yine üstünde kaldı ama 108 puana kadar yükselmeyeceğini, 106 – 107 puan arasında birkaç hafta oyalanıp gevşeyeceğini tahmin ediyorum. ABD (10 yıl) Tahvil;  %5,10 direnci hedef haline geldi. Birkaç hafta daha yukarı hareketi devam edebilir ama bence ciddi tahvil almaya başladılar. Müthiş kazanç var. ABD enflasyonu yılsonu %3 seviyesinde kalsa bile güzel para.  %4,80 seviyelerine filan çıkarsa alış daha da kuvvetlenir zannediyorum. Eur/Usd ;  1,0635 desteği geçen haftada dayandı. 1,06 altına gelirse düşüş devam eder, 1,07 üstüne atabilirse düşüş bitiyor olabilir. Bitcoin;   Geçen hafta; “64720 dolar altı ilk, 62130 dolar altı kapanış ikinci sat sinyali. 61850 dolar altı haftalık kapanış ise geçmiş olsun demek olabilir” demiştik. 60000 dolar altına inse de haftayı 64720 dolar üstünden yaptı. Dikkatli olmaya devam etmenizi öneririm. Aşağıya gitme olasılığı halen daha yüksek. Altın/ons;  Geçen hafta  yine 2330 dolar desteğinin üstünde kapadı. 2432 dolar direnç. 2530 ve 2900 dolar hedefte. Gümüş; 27,48 dolar destek, 29,90 dolar direnç. Bence yukarı olasılığı halen çok kuvvetli. Petrol; 87 ile 92 dolar arasında oyalanıp 100 dolara gitme olasılığı devam ediyor.