Demokratlar ve Cumhuriyetçiler: Şiddet dilinin mağduru kim?

DIŞ POLİTİKA

Demokratların Cumhuriyetçileri şiddet yanlısı olmakla suçladıkları ve Cumhuriyetçilerin ise Demokratları başta adalet olmak üzere çeşitli devlet kurumlarını polizite etmekle suçladıkları bir dönemde Trump’ın biri kulağını parçalayacak kadar yakın iki suikast girişimine uğraması, şüphesiz ki son derece gergin bir hüviyet kazanan Amerikan iç siyasetine farklı dinamikler katmıştır.

Bir devlet olarak Amerika Birleşik Devletleri’nin son yıllarda dünyanın geri kalanına örnek teşkil eden demokratik ve modern devlet işleyişlerinden uzak olaylara sahne olduğu yalnızca ABD dışındaki ülkeler ve bireyler tarafından değil aynı zamanda ABD’nin kendi iç işleyişinden sorumlu olanlar ve vatandaşlar tarafından da bilinen bir unsurdur. Yakın geçmişte tezahür eden söz konusu olaylardan biri de şüphesiz ki 6 Ocak 2021 tarihinde Trump yönetiminden Biden yönetimine geçiş sürecinde Trump’ın davetiyle ABD Kongre Binası önünde toplanan kalabalığın, sayılan oyların resmi olarak onaylanmasının önüne geçmek adına Kongre Binasını basmasıdır. Yaklaşık 10 kişinin hayatını kaybettiği[1] ve akabinde ise yaklaşık 750 kişinin suçlu bulunduğu[2] olay yalnızca 2021 yılında değil aynı zamanda günümüzde de Kasım 2024 seçimleri bağlamında sıklıkla irdelenen bir konu haline gelmiştir.  2016 yılında başkan seçilen ve 2020 yılında tekrardan aday olan Trump’ın, seçimi kaybetmesinin ardından seçimi aslında kaybetmediğine, Demokrat siyasetçi ve bürokratlardan müteşekkil bir derin oluşumun seçim sonuçlarını etkileyerek galibiyetin kendisinden çalındığına yönelik iddiaları, Cumhuriyetçi seçmen tabanında geniş yankı bulmuş ve günümüzde dahi sıklıkla dile getirilip benimsenen bir sözde gerçekliğe dönüşmüştür.

Oyların resmi olarak sayılıp kabul edileceği 6 Ocak öncesi Trump’ın o dönemler son derece aktif kullandığı Twitter (X) üzerinden “İstatistiksel olarak seçimi kaybetmiş olmamız imkansız. 6 Ocak’ta Vaşington’da büyük bir protesto düzenlenecek, orada olun. Çılgın olacak!”[3] paylaşımı seçmenlerini mobilize etmiş ve 6 Ocak günü FBI verilerine göre yaklaşık 80 bin kişinin toplanmasına sebep olmuştur[4]. Trump’ın söz konusu kalabalığın önünde bir miting düzeni oluşturarak “Eğer şu an savaşmazsanız artık bir ülkeniz olmayacak”[5] minvalindeki heyecanlı ve provakatif söylemlerde bulunması, halihazırda içerisinde son derece silahlı ve şiddete eğilimli gruplar bulunduran Cumhuriyetçi seçmen tarafından adeta bir emir olarak algılanmış ve yaklaşık 2 bin kişinin[6] Kongre Binası’na saldırmasına yol açmıştır. Öyle ki, Kongre Binası’nı basan 2 bin kişi arasındaki kimi Cumhuriyetçi seçmenlerin mahkemede vermiş oldukları ifadede “Devlet Başkanı’nın emirlerini dinledikleri” yönündeki söylemleri basına yansımıştır.[7]

6 Ocak 2021 tarihinde meydana gelen bu baskın, Trump’ın siyasi hayatını olumsuz anlamda etkileyen hususlardan biri haline gelmiştir. Keza 6 Ocak olayları Demokratların Trump’ın bencil, salt kendi çıkarlarını ve politik amaçlarını düşünen ve bu uğurda devletin işleyişini hiçe sayabilecek adımlar atabileceği yönündeki düşüncelerine kanıt teşkil etmiştir. Bu nedenle geçtiğimiz 4 sene içerisinde siyasi kariyerini mütemadiyen canlı tutan ve günümüzde 3. kez başkanlığa aday olan Trump, kitleler tarafından hissedilen ve yüzleşmesi gereken önemli bir güven problemiyle karşı karşıya kalmıştır.

Cumhuriyetçilerin başkan adayının çeşitli suçlamalar nedeniyle çok defa mahkeme koridorlarında görüntülenmesi, Trump’ın kimi seçmenler nezdinde siyasi mağdur olarak nitelendirilmesine neden olmuştur. 

MAHKEME KORİDORLARINDA GÖRÜNTÜLENEN TRUMP

Ancak söz konusu olayları politik söylemlerine bir kanıt için kullanan Demokratlar, görünen o ki benzer bir suçlamayla baş etmek durumundalar. Başkanlıktan uzak olduğu geçtiğimiz 4 yıl içerisinde Trump, geçmişte birlikte olduğu yetişkin içerikli film yıldızının itirafta bulunmaması adına vermiş olduğu “sus payı”, 6 Ocak olayları, başkanlığının bitmesi akabinde devlet arşivlerine teslim etmesi gereken gizli dökümanları teslim etmeyerek elinde tutmaya devam etmesi gibi aleyhine açılmış pek çok davayla uğraşmak zorunda kalmıştır. Son derece tutkulu bir tabana sahip olan Trump, söz konusu davaların haklı gerekçelerle düzenlenmediği ve günümüzde iktidarda bulunan Demokrat Parti’nin adalet müessesesini “politik bir silah olarak” kulllandığı yönündeki iddialarını geniş kesimlere kabul ettirebilmiştir[8].

Yalnızca Cumhuriyetçi parti tabanında değil, aynı zamanda kararsız seçmen kategorisine ihtiva edilen kişiler tarafından da gerçeklik payı olan bir iddia olarak ele alınan bu söylem, Demokrat Parti’nin devletin çeşitli kurumlarını kendi lehine kullanabileceği yönündeki savları da güçlendirmiştir. Amerika’nın seçilmiş yöneticilerden ziyade kimi bürokratlar tarafından yönetildiği ve Demokratlarla söz konusu bürokratların müşterek bir çıkar ilişkisinde yer aldıkları yönündeki inanç, Trump’ın karşı karşıya kaldığı çoklu suçlamaların politik bir silah haline getirilen mahkemeler tarafından tertiplendiği düşüncesiyle birleşince, halk nezdindeki tereddütler artış göstermiştir. Cumhuriyetçi Parti’nin son zamanlardaki kökleşmiş söylemlerinden biri olan ve Demokrat Parti’nin yönlendirdiği addedilen politik vesayetin, bu bağlamda Trump aleyhine aksiyon aldığı ve yargı yoluyla kendisinin siyasi kariyerini akamete uğratmaya yönelik adli süreçlere yön verdiği belirtilmektedir. Dolayısıyla, Cumhuriyetçilerin başkan adayının çeşitli suçlamalar nedeniyle çok defa mahkeme koridorlarında görüntülenmesi, Trump’ın kimi seçmenler nezdinde siyasi mağdur olarak nitelendirilmesine neden olmuştur. 

Demokratların Cumhuriyetçileri şiddet yanlısı olmakla suçladıkları ve Cumhuriyetçilerin ise Demokratları başta adalet olmak üzere çeşitli devlet kurumlarını polizite etmekle suçladıkları bir dönemde Trump’ın biri kulağını parçalayacak kadar yakın iki suikast girişimine uğraması, şüphesiz ki son derece gergin bir hüviyet kazanan Amerikan iç siyasetine farklı dinamikler katmıştır. 13 Temmuz’da bir miting sırasında düzenlenen ve Trump’ın sağ kulağına isabet eden suikast girişiminden hemen iki ay sonra Trump’ın Florida’da golf oynadığı lokasyonda silah seslerinin duyulması ise yine FBI tarafından potansiyel suikast girişimi olarak incelenmiştir[9]. Düzenlenen suikast girişimleri, Trump’ı şiddeti meşrulaştıran katı söylemleri olduğu nedeniyle sıklıkla eleştiren Demokratların belki de elindeki en büyük kozlardan birini etkisizleştirmektedir. Keza Cumhuriyetçi Parti cenahından pek çok kişi, Trump’a yönelik düzenlenen suikast girişimlerinin Demokratların Trump özelindeki kışkırtıcı ve hayali distopik söylemlerinden dolayı meydana geldiğini belirtmektedir[10].

İkinci bir Trump döneminin ABD demokrasisinin sonu olacağını ve belki de ülkenin geri dönülemez bir anarşi içerisine düşeceğini her fırsatta dile getiren Demokratlar, en büyük rakipleri olan Trump’ın iki kez ideolojik suikast girişiminden kurtulmuş olmasının akabinde George Chidi’nin de belirttiği üzere zorlu bir ikileme düşmüşlerdir[11]. Keza uzun yıllardır rakiplerine yönelttikleri suçlamalar bu kez kendilerine yöneltilmektedir. Başkanlık koltuğundan uzak olduğu 4 sene boyunca karşı karşıya kaldığı pek çok suçlama ve 2024 Kasım seçimleri arifesinde kurtulduğu iki suikast girişiminin ardından Trump’ın Kasım seçimlerine mağdur olarak girip kazanan olarak mı çıkacağı yoksa Demokratların arzu ettikleri üzere “kendi oluşturduğu öfke ikliminin kurbanı” olarak girip mağlup olarak mı çıkacağı sorusu ise seçmenlerin gerçeklik algısıyla birlikte cevaplanacak hususlardan biridir. 

--- 

[1] https://www.factcheck.org/2021/11/how-many-died-as-a-result-of-capitol-riot/

[2] https://apnews.com/article/capitol-riot-jan-6-criminal-cases-anniversary-bf436efe760751b1356f937e55bedaa5

[3] https://www.npr.org/2022/07/13/1111341161/how-trumps-will-be-wild-tweet-drew-rioters-to-the-capitol-on-jan-6

[4] https://www.latimes.com/politics/story/2022-01-05/by-the-numbers-jan-6-anniversary

[5] https://www.bbc.com/news/world-us-canada-55640437

[6] https://abc7.com/jan-6-insurrection-us-capitol-riot/11428976/

[7] https://www.cnn.com/2022/04/14/politics/dustin-thompson-january-6-trump/index.html

[8] https://www.nytimes.com/2023/03/29/us/politics/trump-justice-system-weaponized.html

[9] https://www.cnn.com/politics/live-news/trump-harris-election-09-15-24/index.html

[10] https://www.nbcnews.com/politics/donald-trump/prominent-republicans-lay-blame-democrats-trump-rally-shooting-rcna161774

[11] https://www.theguardian.com/us-news/2024/sep/17/democrats-republicans-trump-campaign