Cinsiyet siyaseti: Çocuksuz kedili kadınlar ve silahlı beyaz adamlar

GENEL

Taylor Swift’in Harris’e olan destek mesajını “Çocuksuz Kedili Kadın” imzasıyla bitirmesi esasında almış olduğu ideolojik kararın cinsiyet temelli olduğunu da göstermektedir. Destek mesajını yayınladığı paylaşıma kedisiyle birlikte bir fotoğrafının da eşlik ediyor olması bu durumun bir başka göstergesidir. Muhafazakar kanatta ise Cumhuriyetçi partinin özdeşleştirildiği maskülenlik ve beyaz erkeğin egemen olduğu toplum ideali Trump’a desteklerini açıklayan figürler nezdinde de görülebilmektedir.

Bir ideal olarak mekanizmalarını kamu yararını tesis etmek üzere oluşturan siyaset kavramı, toplumsal devinimlerden de azade bir şekilde yürütülemeyecek kadar canlı bir alandır. Toplumdan aldığı yetki/güç ile kendi ideolojileri doğrultusunda toplum yararına fayda sağlamaya çalışan siyaset kurumu, tarihsel olarak toplumdaki yönelim ve beklentiler çerçevesinde kendi politikalarını güncellemiş, yenilemiştir. Daha genelde “oy konsolide etmek” ya da “dip dalgası oluşturmak” minvalinde izah edilen fakat esasında siyasi partilerin toplum nezdindeki karşılıklarını iyileştirmekten ibaret olan söz konusu kavramlar, siyasetin ve siyasetçilerin toplum kararlarından kendilerini soyutlayamayacaklarının en belirgin örneklerindendir. Her ülkenin kendi tarihsel akımı içerisinde farklı toplumsal beklenti ve deneyimlerinin olduğu hesaba katılırsa, toplumlarını iyi halde tutmak amacıyla farklı politikalar benimsediğini belirtmek mümkündür.

Bu yılın Kasım ayında gerçekleştirilecek ABD Başkanlığı seçiminde ise Amerikan toplumundaki hassasiyet ve beklentilerin ABD siyasetindeki iki ağır top olan Cumhuriyetçi Parti ve Demokrat Parti tarafından farklı yöntemlerle siyasallaştırıldığı gözlemlenebilmektedir. Esasında diğer pek çok ülkede olduğu gibi Amerika Birleşik Devletleri’nin aktif iki en büyük siyasi partisi olan Cumhuriyetçi ve Demokrat Parti’nin de kendi siyasi değer ve ideolojileri söz konusudur. Örnek olarak Cumhuriyetçi Parti’nin değerleri kapsamında geleneksel ailevi değerlere ve İncil’e bağlılık gibi eğilimler dahil edilebilirken Demokrat Parti’nin değer sıkalası nispeten daha uluslararası, bireysel ve özgürlükçü yaklaşımlardan oluşmaktadır. İki farklı parti arasındaki söz konusu değer farklılıkları ise son dönemde başta cinsiyet konularıyla birlikte iyice derinleşmiş ve siyasetçilerin başta oy devşirmek amacıyla dile getirdikleri birer manevra alanına dönmüşlerdir.  Örnek olarak günümüz dünyasının pek çok gerçekliğinden bir tanesi de azınlık hakları adı altında irdelenen kapsayıcı cinsiyet yaklaşımlarıdır. LGBTQ ya da Proud hareketiyle birlikte hız kazanan söz konusu yaklaşımlar, şüphesiz ki Batı dünyasını ve Batı’da da öncelikli olarak Amerika Birleşik Devletleri’ni hakimiyeti altında almıştır. 

LGBTQ ve Produ hareketi gibi oluşumlar, bireysel ve özgürlükçü değerler üzerine bina edilen Demokrat Parti kanadından bekledikleri siyasal meşruiyeti görmekle birlikte aynı siyasal oluşum tarafından da oy konsolide etmek amacıyla kullanılabilmektedir. Cumhuriyetçi Parti’nin daha muhafazakar ve toplumu oluşturan en sağlıklı birim çekirdek aile idealinden dolayı sağ kanattan gerekli siyasal meşruiyet ve desteği bulamayan söz konusu hareketlere mensup kişiler ise ideolojik görüşlerini Demokrat Parti çizgisinde şekillendirmektedirler. Ancak bununla beraber Cumhuriyetçi Parti’nin ise toplum nezdinde siyasal olarak artık basmakalıp bir imaj olan bireysel silahlanma destekçisi “beyaz erkek” çevreleri tarafından benzer bir biçimde benimsendiği bilinmektedir. Keza adından da anlaşılabileceği üzere ekseriyetle beyaz erkeklerden oluşan ve silahli güç barındıran Proud Boys hareketinin Trump’a olan bağlılığı sıklıkla ifade edilmektedir. 6 Ocak’ta ABD Kongre Binası’nın basılmasında etkin rol oynayan Proud Boys grubunun Trump tarafından manevi olarak desteklendiği bilinmekle beraber Trump’ın seçimi kaybettiği dönemlerde muhtelif şehirlerde düzenlemiş oldukları şiddetli gösterilerin akabinde 45. Başkan’ın grubu kınamak yerine “Geride durun, hazır olun”[1] söylemiyle adeta tebrik ettiği söylemleri kamuoyu nezdinde hatırlanmaktadır.

Esasında bu durum pek de şaşırtıcı değildir çünkü Proud Boys hareketinin temel ideolojileri arasında beyaz ırkın hakimiyetinde yer alan bir ABD yaratmakla beraber erkek egemenliğin norm olduğu bir sistem hayali de söz konusudur. İdeolojik karşıtları olan Demokrat Parti’nin ise tam tersine eşitlikçi ve bireyselci bir sistem tahayyülünde bulunması Proud Boys’un LGBTQ ve Proud hareketiyle taban tabana zıt bir yerde konumlanmasına neden olmaktadır. Esasında her iki partinin de cinsiyet rolleri özelindeki duruşlarında etkin rol oynayan tek husus Proud Boys ve LGBTQ hareketleri değildir.  

Seçim münazarasında da önemli bir yer kaplayan kürtaj konusu, ABD’nin toplum dinamikleri arasında sürekli olarak gerilimlere ve tartışmalara sebep olan özel bir durumdur. Şaşırtıcı olmamakla birlikte Cumhuriyetçi Partinin pro-life adı verilen, bebeğin yaşaması ve kürtaj uygulanmaması yönünde muhafazakar bir eğilimi bulunmaktayken Demokrat Parti ise feminizmin etkisiyle birlikte annenin tercihinin öncelenmesi gerektiği ve başta anne sağlığı, ensest ve tecavüz gibi özel durumlarda kürtajın gerekliliği konusunda fikir beyan etmektedir. Her ne kadar bu noktada önemli olan husus kürtajın hamilelik itibarıyla uygulandığı süre olsa da bu konuda ikiye ayrılan toplum süreden bağımsız olarak tartışmayı bebek yaşamı yanlısı –kadın fikirleri yanlısı bir düzleme taşıyabilmektedir.

Bu aşamada yine her iki siyasi partinin de kendi ideolojileri doğrultusunda toplumun polerize olmasına müsamaha gösterdikleri ve karşıtlıklar sayesinde oy konsolidasyonu yapmaya çalıştıkları belirtilebilmektedir. Seçim münazarasında dikkat çekici unsurlardan bir diğeri de her iki adayın da kendi ideolojik kanadını mobilize edecek aşırı – ve belki de hayali- söylemlerde bulunmasıdır. Örnek olarak, Trump’ın “Bazı Demokrat siyasiler bebek doğduktan sonra bile sözde kürtajın gerçekleşebileceğini söylüyorlar. Bu düpedüz infaz.”[2] ifadeleri, tamamıyla kendi tabanını mobilize etmek amacıyla aşırı bir söylemdir. Amerika’daki konvansiyonel medyanın Trump karşıtı olmasına rağmen neredeyse Trump yanlısı gazetelerin bile bu söylemi yalanladığı görülmektedir. Harris’in ise Trump’ın kürtaj onayını eyaletlerin kendi özerk arar alma mekanizmalarına bırakma vaadine karşılık olarak kadınların planlı olmayan hamileliklerde hamile bir şekilde eşiyle birlikte uzak eyaletlere gitmek zorunda kalacak olması gibi duygu yüklü anlatıları yine kendi tabanına yöneliktir. Bu bağlamda her iki adayın da kendi yanlılarını saflarına sıkılaştırırken karşıtlıkları derinleştirerek toplumdaki bölünmeyi belki de geri dönüşü zorlu yollara sürükledikleri aşikardır.

Harris’in seçim sloganı olan “Geriye gitmeyeceğiz” söylemi, Trump’ın Başkanlığı döneminde temsil ettiği değerlerin zıttında olan daha bireyselci ve özgürlükçü bir yaklaşım ortaya koymaktadır. Bununla beraber Harris’in ilk kadın devlet başkanı olma ihtimali, Clinton’un ardından başta kadınlar arasında olmak üzere bir heyecan yaratmıştır.

HARRİS’İN “GERİYE GİTMEYECEĞİZ” SÖYLEMİ

Esasında Demokrat Parti’nin Biden’ın sürüncemede kalan adaylığının akabinde Harris’i aday göstermesi bile toplumdaki siyasal cinsiyet bölünmesini körükleyen bir gelişme mahiyetinde olmuştur. Harris’in seçim sloganı olan “Geriye gitmeyeceğiz”[3] söylemi, Trump’ın Başkanlığı döneminde temsil ettiği değerlerin zıttında olan daha bireyselci ve özgürlükçü bir yaklaşım ortaya koymaktadır. Bununla beraber Harris’in ilk kadın devlet başkanı olma ihtimali, Clinton’un ardından başta kadınlar arasında olmak üzere bir heyecan yaratmıştır.

Aynı zamanda siyahi olan Harris’in ABD toplumunun belki de bir diğer sinir ucu olan ırkçılık konusunda da sıklıkla konu edildiği belirtilebilir. Keza Harris’in hem kadın hem de siyahi bir aday olması, Demokratların toplumdaki duyarcılık hareketi mensuplarını harekete geçirme ve oy kazanma stratejisi olarak irdelenmektedir. Trump’ın ise Harris’in adaylığının akabinde siyahi olduğunu dillendirdiği ve öncesinde bunu dile getirmekten çekindiği konusundaki görüşleri[4] ırkçılık olarak addedilmiştir.

Şüphesiz ki Amerika’daki cinsiyet siyasetinin bir diğer önemli göstergelerinden biri de seçimlerde adaylara çok sayıda oy kazandırabildikleri gibi aynı şekilde oy kaybettirebilen sanatçılar, sosyal medya figürleri ve kanaat önderleridir. Sosyal medya hesaplarında milyonlarca takipçiye ve takipçilerinin ideolojik, siyasal olarak fikirlerini ektileyebilme olanağına sahip bu kişiler kimi zaman bireysel desteklerini siyasal figürlere açıklayabilmekte veya ellerinde bulundurdukları takipçilerin kimi siyasal figürlerin hedef kitlesinde olmalarından dolayı siyasetçiler tarafından bizatihi fonlanabilmektedirler de. Ancak bu seçimde etkin rol oynayan figürlerin kendi bireysel destekleri doğrultusunda ideolojik tercihlerini açıkladıkları da belirtilebilir. Esasında Amerika’daki cinsiyete dayalı toplumsal ideolojik ayrışma yalnızca alt ve orta sınıf vatandaşlar arasında değil aynı zamanda kamuyounun yakından tanıdığı ünlü, topluma mal olmuş kişiler nezdinde de tezahür edebilmektedir.

Geçtiğimiz günlerde başkanlık münazarasının hemen akabinde Taylor Swift’in sosyal medya hesaplarından yapmış olduğu paylaşımlarla Kamala Harris’e desteğini açıklaması bu durumun en güncel örneklerinden biridir. Keza Taylor Swift’in yapmış olduğu Instagram paylaşımında Harris’e destek vermesinin nedenlerinden biri olarak LGBTQ+ ve kadın haklarına olan desteğini vurgulaması bu bakımdan önemlidir. Swift’in söz konusu destek paylaşımının altına atmış olduğu imza ise dikkat çekici bir başka unsurdur: Childless Cat Lady (Çocuksuz Kedili Kadın). Çocuksuz Kedili Kadın olgusu, Trump’ın Başkan Yardımcısı seçimi olan J.D Vance’nin kamuoyuna resmen duyrulmasının akabinde gündeme gelen ve o an itibarıyla da gündemden düşmeyen bir konudur.[5] J.D Vance’nin ülkeyi “çocuksuz kedili kadınların yönettiğine” yönelik eleştirileri ülke çapında başta feministler tarafından olmak üzere tepki görmüştür. “Çocuksuz” vurgusu ise esasında Cumhuriyetçilerin çocuk sahibi olmayan Demokrat kadın siyasi figürlere karşı kullandıkları etik olmayan siyasi retoriklerden biridir. Öyle ki bu düşünceye göre söz konusu siyasi kadın figürlerin çocuk sahibi olmamaları onların empati ve şefkat gibi önemli insanı değerlere sahip olmalarına da engel olmakta ve bu nedenle de onları toplum yararına çalışmak üzere önemli siyasi poziyonlara uygun bir aday yapmamaktadır.

Taylor Swift’in ise Harris’e olan destek mesajını “Çocuksuz Kedili Kadın” imzasıyla bitirmesi esasında almış olduğu ideolojik kararın cinsiyet temelli olduğunu da göstermektedir. Destek mesajını yayınladığı paylaşıma kedisiyle birlikte bir fotoğrafının da eşlik ediyor olması bu durumun bir başka göstergesidir. Muhafazakar kanatta ise Cumhuriyetçi partinin özdeşleştirildiği maskülenlik ve beyaz erkeğin egemen olduğu toplum ideali Trump’a desteklerini açıklayan figürler nezdinde de görülebilmektedir.

Kasım’daki seçim her ne kadar ekonomi, göçmeler ve dış politika gibi önemli konuları barındıran çok yönlü bir gündem tarafından belirlense de toplumsal cinsiyet konularının da her iki partinin siyasal adımlarını ayarlama noktasında sıklıkla kullanıldığı ve gündeme getirildiği söylenebilir.

TOPLUMSAL CİNSİYET KONULARI DA GÜNDEME GETİRİLİYOR

Keza kadın ticareti ve kara para aklamak gibi suçlarla yargılanmış olan ve özellikle de genç erkekler arasında kadın düşmanlığını popülerleştiren erkek egemen fikirleri yaymakla bilinen Andrew Tate’nin Taylor Swift’in kararından dolayı kendisinin de Trump’ı destekleyeceğini açıklaması[6] benzer bir neden-sonuç ilişkisiyle açıklanabilir. Swift’in Instagram üzerinde 300 milyona yakın takipçisinin olması, Tate’nin ise Twitter üzerinde 10 milyon takipçisine seslenebiliyor olması şüphesiz ki cinsiyet bazlı ideolojik kararlar alan ünlülerin seçim sürecindeki önemini vurgulamaktadır. Öyle ki Swift’in Harris’e olan desteğini açıklaması Trump’ın seçimi kaybetmesine mal olabileceğine yönünde fikirler de belirtilmektedir[7].

En nihayetinde uluslararası olarak 300 milyon insana seslenebiliyor olmak her iki adayın da birbirlerine çok yakın olduğu projekte edilen bir seçim sürecinde Kasım’daki seçim sonucunu değiştirme potansiyelini haiz bir avantaj olarak görülmektedir. Yine Cumhuriyetçiler kanadında profesyonel güreşçi olarak eğlence dünyasının tanınan ismi ve öncesinde kadına şiddet gibi suçlamalarda bulunulan[8] Hulk Hogan’ın Trump’ın başkan adaylığının belli olduğu gecede sahneye çıkarak üstündeki tişörtü yırtıp yüksek perdeden bir konuşma yapması ve bu konuşmanın yine Amerika’nın erkek egemen ve muhafakar bir sistem tarafından yönetilmesi gerektiğini düşünen aşırı sağcılar tarafından coşkuyla karşılanması yine Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasındaki cinsiyete dayalı ideolojilerin toplumsal karşılıklarından biri olarak görülmelidir.

Kasım’daki seçim her ne kadar ekonomi, göçmeler ve dış politika gibi önemli konuları barındıran çok yönlü bir gündem tarafından belirlense de toplumsal cinsiyet konularının da her iki partinin siyasal adımlarını ayarlama noktasında sıklıkla kullanıldığı ve gündeme getirildiği söylenebilir. Keza her iki parti de kendi idealleri doğrultusunda farklı figürler nezdinde toplumsal cinsiyet rollerine yönelik propagandalarda bulunmakta ve tahayyül ettikleri toplum inşasına göre de başta ünlüler ve topluma mal olan kanaat önderleri ışığında halkı mobilize etmeye çalışmaktadır. Dolayısıyla hayranları ve takipçilerini belirli ideolojiler doğrultusunda harekete geçirme kabiliyetlerine sahip bu figürlerin önümüzdeki günlerde siyasal hareketleri ve seçimin kaderini belirleyebilecek tutumlar sergileyebilecekleri de aşikardır.

---

[1] https://apnews.com/article/election-2020-joe-biden-race-and-ethnicity-donald-trump-chris-wallace-0b32339da25fbc9e8b7c7c7066a1db0f

[2] https://www.cbsnews.com/news/trump-falsely-claims-democrats-support-abortions-after-birth/

[3] https://www.timesleader.com/news/1667041/vp-harris-theres-so-much-on-the-line-in-this-election

[4] https://www.cnn.com/2024/07/31/politics/donald-trump-kamala-harris-black-nabj/index.html

[5] https://www.npr.org/2024/07/29/nx-s1-5055616/jd-vance-childless-cat-lady-history

[6] https://x.com/Cobratate/status/1833713825469599877

[7] https://thehill.com/homenews/campaign/4883003-trump-taylor-swift-endorsement-impact/

[8] https://www.nytimes.com/2024/07/28/opinion/hulk-hogan-vance-harris.html