Bankalar, faiz indirimine inanmış!

Bankalar enflasyonda gevşeme ve MB’nın faiz indirimine inanmış görünüyor. Önce konut kredisi faizlerini düşürdüler. Geçtiğimiz hafta da ticari kredi faizlerini gevşemeye başladı. Dört, beş yıllık eşit taksitli kredi faizleri %40 seviyesinin biraz üstünde işlem görmeye başladı. Kısa vadeli krediler de kayda değer bir gevşeme yok; bu durum orta vadede bankaların faiz indirimini satın aldıklarını gösteriyor bence.

Dünyadan; Ortadoğu’da sürekli dalgalanan savaş gerilimi, Çin’in beklenen ekonomik büyümeye ulaşamayacak görünmesi, Avrupa’nın ekonomik durgunluğu, ABD’nin enflasyonla savaşının halen devam etmesi ve güçlü ekonomisi piyasaları hop oturttuyor hop kaldırıyor. Artık bu etkenlere ABD başkanlık seçimi de katılıyor. Kamala veya Trump’ın kazanma olasılıklarına göre piyasa pozisyon değiştiriyor. Petrol dahil emtia fiyatları, altın fiyatları, tahvil faizleri, pariteleri sallıyor.

İngiltere’de enflasyon %2 altına geldi. Avrupa Bölgesi de enflasyonla savaşı kazanmış görünüyor ama ekonomisindeki yavaşlama can sıkmaya başlıyor.  Bu durum, faiz indirimlerinde adımlarını sıklaştırmaya zorluyor. Geçen hafta 25 baz puan faiz indirdi, faiz indirmeye devam edecek. Beklenti 2025 yılı ortasına kadar faizi %2 seviyelerine kadar indirmeleri. ABD enflasyonu güçlü görünmesine karşı, beklenti ABD’nin de aynı süre içinde Fed faizini %3,50 civarına indirmesi. Bu, hemen her FED toplantısında 25 baz puan faiz indirimi demek.

Türkiye’den; TCMB beklenildiği gibi faizini sabit bıraktı. Aynı ABD’de olduğu gibi Türkiye’de inatçı enflasyon yüzünden faiz düşürmekte adım atmaya çekiniyor. ABD faiz inirmemeye dayanamıyor, Türkiye’de dayanamayacaktır. Ben halen bu yıl bitmeden göstermelik de olsa bir faiz indirimi bekliyorum; en kötü 2025 Ocak ayında faiz iner.

Faizler; faizlerin, dolayısıyla mevduat faizlerinin yüksek olması sebebiyle tahviller ve hisse senedi borsası olumsuz etkileniyor. Diğer yandan yüksek mevduat, yatırımcıların mevduat dışında reel sektör yatırımından uzak durmalarına yol açıyor. Büyük kuruluşlar tedarikçilerine olan borçlarını mümkün oldukça öteliyor. Piyasalar sıkışmaya başlıyor, günlük nefes alan küçük işletmeler sallanıyor, batıyor. Yıllık faizin %50 olduğu bir ülkede reel sektör kazancı %80 den az olmamalı ki, yatırımcı risk alıp yatırım yapsın. Ticari kredi faizleri %60 civarında. Kredi çekip, üretim maliyetini ekleyip nasıl yatırım yapsın?

Likidite; tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de likidite fazlası var. Ekonomi yönetimi çeşitli uygulamalarla fazla parayı çekmeye çalışıyor. Şimdi de 1 Kasım itibariyle vadeli mevduat stopajlarını arttırıyorlar. Yine de MB piyasaya döviz satmadığı müddetçe TL fazlalılığı oluşmaya devam ediyor. Seçimlerden sonra delik deşik olan MB döviz rezervini tamamlayıp para doldurmak için piyasaya giren her dövizi aldılar. MB, 100 milyar dolardan fazla döviz alışı yaptı. TL da bollaşma olmasından daha doğal ne olabilirdi ki!

Bankalar enflasyonda gevşeme ve MB’nın faiz indirimine inanmış görünüyor. Önce konut kredisi faizlerini düşürdüler. Geçtiğimiz hafta da ticari kredi faizlerini gevşemeye başladı. Dört, beş yıllık eşit taksitli kredi faizleri %40 seviyesinin biraz üstünde işlem görmeye başladı. Kısa vadeli krediler de kayda değer bir gevşeme yok; bu durum orta vadede bankaların faiz indirimini satın aldıklarını gösteriyor bence.

11 Ekim 2024 TCMB ve BDDK verilerine göre; Yabancılar, ilgili hafta 200 milyon dolarlık tahvil alışı yaptılar. Hisse de ise yine satmışlar. 126 milyon dolar satışları var.

TCMB brüt rezerv, net ve swapsız rezervleri ilgili hafta da arttı. Seçim sonrasından bu yana swapsız net rezervde 103 milyar dolar iyileşme var. Eksi 65,5 milyar dolardan artı 37,1 dolara yükseldi.

DTH, vatandaş sakinliğini korurken kurumlar yine döviz mevduatlarını azaltmaya başladı. İlgili hafta 3,4 milyar dolar azalış var. Son üç haftada 5,3 milyar dolar azaldı.

Kredi kullanımındaki sakinlik devam ediyor. Kredi faizleri ve mevduat faizleri ilgili hafta hafif gevşedi. Geçen hafta gevşemenin hızlandığını gözlemledim. Gözlemimin doğru olup olmadığını haftaya teyit edeceğiz artık.

BİST100’de aylar önce belirtiğim 8600 puana nihayet geldik. Geçen hafta Usd/TL’de gevşeyince dolar bazında 2,58 dolarda tutundu. Yabancı 2,60 doları alım fırsatı olarak görmüyor henüz. Faiz indirimi ufukta görünmeden de görmeyecek sanırım.

YABANCI 2,60 DOLARI ALIM FIRSATI OLARAK GÖRMÜYOR HENÜZ

Dünya emtia endeksi; Geçen hafta; “102 puan hedefine ulaştı. Buralarda oyalanması normal. 98 puan ile 102 puan arasında sıkışacak gibi” tahmininde bulunmuştum. 98,23 puandan haftayı kapadı.  

Dolar/TL; 33,40 lira kuvvetli destek haline geldi. Sıkışma devam ediyor. Ocak 2025 ayına kadar da devam edecek sanırım. Bu hafta 33,80 destek. 34,16 ve 34,30direnç.

Dolar Endeksi; 103,87 puanı gördü. Üsütne çıkıp kalırsa ilginç olur. Ben sanmıyorum. 102,50 puan civarına kadar gevşemesi daha olası.  

ABD 10 YR tahvil; Geçen hafta; “%3,90 üstünde kalmasını beklemiyordum. Bu hafta %4,04 üstünde kalabilirse %4,30 yeniden hedefe girebilir” tahmininde bulunmuştum. %4,08 ile haftayı kapadı. Yine de gevşeme olasılığını daha yüksek görüyorum.

Eur/Usd; 1,0935 seviyesinin altında kaldığı müddetçe dolara karşı değer kaybetmeye devam eder. 1,0780 ve 1,0740 destek.

Gümüş; 35 ve 37,50 dolar  hedefte.  

Bist100; Aylar önce belirtiğim 8600 puana nihayet geldik. Dayanacak mı göreceğiz. Geçen hafta Usd/TL’de gevşeyince dolar bazında 2,58 dolarda tutundu. Yabancı 2,60 doları alım fırsatı olarak görmüyor henüz. Faiz indirimi ufukta görünmeden de görmeyecek sanırım.

Altın Ons; Artık 2610 doları destek yapıyor. 2800 dolar direnç.