Arnavutluk, Türkiye ve “Büyük Atatürk”

DIŞ POLİTİKA Arnavutluk’ta Genel Başkanlığına bir önceki Cumhurbaşkanı dostum Ilir Meta’nın seçildiği ‘çiçeği burnunda’ diyebileceğimiz Özgürlük Partisinin ikinci kongresini takip ettim ancak bu ilgimi ilginç kılan bir sonuçla karşılaştım: Arnavutluk’un boğuştuğu sorunların benzerlerini Türkiye’de yaşıyor olmamızın fotoğrafını görünce albüme yerleştirmek yerine sizlerle paylaşmak istedim.  Tarihi, coğrafi yakınlık ve ondan da önemlisi ahlaki kimi ortak özelliğimiz bulunan Arnavutluk’ta geçtiğimiz Nisan ayında siyasi bir parti kongre düzenledi. Genel Başkanlığına bir önceki Cumhurbaşkanı dostum Ilir Meta’nın seçildiği ‘çiçeği burnunda’ diyebileceğimiz Özgürlük Partisinin ikinci kongresini elbette takip ettim ancak bu ilgimi ilginç kılan bir sonuçla karşılaştım: Arnavutluk’un boğuştuğu sorunların benzerlerini Türkiye’de yaşıyor olmamızın fotoğrafını görünce albüme yerleştirmek yerine sizlerle paylaşmak istedim. Ilir Meta, 683 delegenin katıldığı kongrede 647 delegenin oyunu alarak Genel Başkan seçildi. Bütün oyları alabilirdi ya da seçilemeyebilirdi. Burası onları ilgilendirir. Ama kongreye bir ‘Öncelik Belgesi’ sunuldu ve kabul edildi. İşte olayı benim için ilginç kılan start noktası da buradan başladı. Çünkü kabul edilen bu belge, sanki bizim de ivedilikle masaya yatırmamız gereken maddeler içeriyordu. Kongrede kabul edilen Öncelik Belgesi’nin en göze çarpan maddesi ile anne ve anne adaylarına rahat bir nefes aldırtmak amaçlanıyor. Çalışan anne adaylarına doğumdan sonraki 2 yıl boyunca maaşının yüzde 70-100’ü arasında bir tutar ödenmesini öngören madde, yeni ailelerin ev sahibi olmasına yardımcı olmayı ve doğacak birinci çocuk için 6 bin, ikinci çocuk için 10 bin Avro ve üçüncü çocukta ev satın alma kredisi öngörüyor. Bu teşvik edici madde ile ülke nüfusunun azalmasının önüne geçilmek de hedefleniyor. Yoksul ve işsiz her ailede dünyaya gelecek bebekler için de devlet tarafından bir yıl boyunca gıda ve besin takviyesi yapılması, yine anne ve çocuk için tüm ilaçların ücretsiz karşılanması, hamilelikte bakıcılara ödeme sağlanması, okullarda yemek sistemi oturtulması gibi can alıcı sorunlara parmak basılıyor. Biliyorsunuz, bebeğinin çocuğunun ihtiyaçlarını karşılayamayan insanlarımız kahroluyor, bunları temin edebilmek için giriştiği yollar da hepimizi kahrediyor. Öncelik Belgesi’nde öğretmen, doktor ve emekli maaşlarının iki katına çıkartılması da öngörülürken kayıt dışılığın azaltılması, mali idare performansının artırılması ve yolsuzluğa savaş açılması gerektiğine de değinilmiş. Öğretmen, doktor ve emekliler aynı coğrafyada aynı kaderi paylaşmak zorunda mı? Türkiye’de de bu kesimlerin çilesi gündemden düşmezken mali idare; yani ekonomide izlenen siyaset yoksulların canını yakıyor, yolsuzluk derseniz eğer, neredeyse her gün bir yenisiyle karşılaşıyoruz. Özgürlük Partisi’nin ikinci kongresinde kabul edilen Öncelik Belgesi; eğitim, bilimsel araştırma ve inovasyona ayrılan bütçenin iki katına çıkartılmasını destekliyor. Öyle ki, bu alanlar için ayrılan bütçenin, Avrupa Birliği ülkelerindeki ortalamanın üzerinde olması amaçlanıyor. Bizde ise Bakan tarafından Türkiye’de 2024 yılı bütçesinden en büyük payın trilyonu aşan bir rakamla Milli Eğitim Bakanlığı’na ayrıldığı söylenirken, yoksul aile çocuklarının okula boş beslenme çantası ile gittiklerini görüyoruz. Tilavet yarışmalarını televizyon haberlerinin ilk sıralarında izlerken, kimi bilim dallarında uluslararası başarı elde eden gençlerimizi sosyal medya mecralarından öğreniyoruz. Kongrede, Arnavutluk’ta tarım ve hayvancılığın teşvik edilmesi için üreticilere destek verilmesi de kabul edildi. Sera ve ahır inşası için kredi sağlanması, devlet arazisinden tarımsal alan açılması, gübre, fide, tohum gibi gereksinimlerde KDV oranın düşürülmesi, yetiştirilecek hayvan baş sayısına göre devlet desteği verilmesi de öncelikler arasına girdi. Demek ki orada da tarım ve hayvancılık görmezden geliniyor. Yine Türkiye’dekine benzer bir sorunla karşılaştık. Sorun tarım ve hayvancılık. Muhalefette bulunan Arnavutluk Özgürlük Partisi üreticisine çeşitli destek sunmayı hedefliyor. Bize yabancı olmayan bir gündem maddesi; ihtiyaçları karşılanmayan bizim üreticiler de gübre ve mazot fiyatlarıyla boğuşuyor. Büyüme kaynaklarının garanti altına alınması, üretim ve ihracat faaliyetlerinin yukarı çekilmesi gerektiği belirtilen kongrede iş dünyasının kalifiye hale getirilmesi, yatırımların devlet desteği alması için siyaset üretilmesi de karara bağlandı. Ancak destek verilirken, kayırmacılıktan uzak durulmasına dikkat edilmesi gereğinin altı çizildi. Hiç yabancı gelmiyor değil mi?..

Bölge ülkeleri içinde en düşük maaşı kendi emeklilerinin aldığını belirten Ilir Meta, yeni doğanlar da dahil her vatandaşının 4 bin 611 Avro borç yükü olduğunu, işsizliğin arttığını, gençlerin Arnavutluk'tan kaçmaya zorlandığını ileri sürdü. 

BİR KONGRE VE BENZERLİKLER SİLSİLESİ

Arnavutluk Özgürlük Partisi Genel Başkanı seçilen Ilir Meta, kongrede yaptığı konuşmada Öncelik Belgesi’nde bulunan ve kabul edilen maddelerin iddialı ve gerçekleşebilir olduğuna dikkat çekti. Bölge ülkeleri içinde en düşük maaşı kendi emeklilerinin aldığını belirten Ilir Meta, yeni doğanlar da dahil her vatandaşının 4 bin 611 Avro borç yükü olduğunu, işsizliğin arttığını, gençlerin Arnavutluk'tan kaçmaya zorlandığını ileri sürdü. Fiyatlar artarken özellikle gıda ürünlerinin 2023'te yüzde 30 arttığını belirten Ilir Meta, partisinin ilk iktidar döneminde çalışanların maaşlarını bölge ortalamasının iki katına çıkarmayı taahhüt ettiklerini ifade etti. Onlar yine şanslı; fiyat artışında yıllık bazda verdikleri oran bizde neredeyse günlük yaşanıyor… Ilir Meta’nın konuşmasındaki şu ifadeler benim açımdan oldukça dikkat çekiciydi. Ilir Meta mevcut hükümetin yerli üretimi yok etmeyi, ithalatın hakimiyetini, kara para aklamayı hedeflediğini ileri sürerken, Arnavutların ülkeyi terk etmeye zorlanabileceğini belirtti. Dahası, dürüst iş insanlarının fabrikalarını şimdiki Başbakan Edi Rama tarafından kontrol edilen uyuşturucuyla uğraşanlara satmaya zorlandığını da ileri sürdü. Bakanlıklarda gizli ihalelerin uçuştuğunu, liyakatsiz kişilerin belli makamlara yerleştiğini söyleyen Ilir Meta, kasıtlı izlenen bu politikalara savaş açacaklarını da taahhüt etti. Ilir Meta, zehir zemberek ve çok hırslı geleceklerini de göstermiş. Hani, benzerliklerden söz etmiştim ya; etimiz sütümüz dışarıdan alınıyor ve kendi kendimize yetemez hale geldik, aklıma o geldi. Birçok insan Türkiye’yi terk ediyor ve ellerine fırsat geçerse bir o kadarı da dışarıda yaşamayı düşünüyor. Uyuşturucu derseniz; Türkiye bu konuda düne kadar ‘üs’ olarak gösteriliyordu. Liyakat, başlı başına bir sorun… Döviz kuru dalgalanmalarından halkın büyük zarar gördüğünü de konuşmasına sıkıştıran Ilir Meta, bunun Başbakan ve etrafındaki bir avuç insana yarayacağını söyledi. Döndüm yine Türkiye’ye… Dolarda iki kuruşluk artış olur, döner kebaptan dönen tekerleğe kadar piyasada ne varsa fiyatlarına yansır. Şöyle dedi Ilir Meta: “Türkiye'nin, büyük Atatürk'ün temellerini attığı Avrupa yönüne nasıl yönleneceğini bileceğine inanıyoruz.” Hadi gel de şimdi “Elin Arnavutu” de!.. Evet Sayın Meta, dediğiniz gibi Türkiye’nin, büyük Atatürk’ün temellerini attığı Avrupa yönüne nasıl yöneleceğini biliyoruz!..

DOĞRUDUR SAYIN META, BİLİYORUZ

Arnavutluk Özgürlük Partisi Genel Başkanı Ilir Meta’nın “Adalet halka aittir” sözü de oldukça dikkat çekiciydi. ‘Dikkat çekici’ diyorum, Özgürlük Partisi ikinci kongresinden yansıyanlar, iki ülkenin benzer sorunlarını da yansıtıyor değil mi? Şöyle diyor Ilir Meta, “Adalet eksikliğinden dolayı bütün bir halk acı çekiyor…” benim bir şey söylememe gerek var mı?..   Ilir Meta’yı Arnavutluk’a gittiğimde ziyaret etmiş, Türkiye’ye geldiğinde de ağırlamıştım. Siyasi ilişkiler bir yana, iki dostuz diyebilirim. Partisine Genel Başkan seçilmesinden dolayı Ilir Meta’yı arayıp kutladım. Bu görüşmemizde Ilir Meta, Türkiye’nin sadece Arnavutluk için değil, bölge için de önemli bir aktör olduğunu vurguladı. Türkiye’deki muhalefet ile ilişkilerini “mükemmel” olarak tanımlayan Ilir Meta, dürüst bir yaklaşımla AKP ile ilişkilerinin de her zaman açık olacağına vurgu yaptı. “AKP yıllar önce Kosova’nın tanınmasına muazzam katkıda bulunan siyasi bir güçtür. Gelecek açısından da önemlidir” diyen Ilir Meta, Başbakan Edi Rama'nın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ilişkilerini kişiselleştirmesine rağmen, Türkiye’nin Arnavutluk için çok önemli bir ortak olduğunu ve olmaya devam edeceğini belirtti. Yani bence dedi ki; “Bugün için konuşuluyor olsa da isimler önemli değil. Esas olan Türkiye’dir, Arnavutluk’tur.” İki ayrı ülkede yaşanan benzerliklerden söz ettim ya; şimdi iki ayrı ülkedeki iki insanın düşüncelerindeki bir benzerlikle bitireyim yazımı: Şöyle dedi Ilir Meta: “Türkiye'nin, büyük Atatürk'ün temellerini attığı Avrupa yönüne nasıl yönleneceğini bileceğine inanıyoruz.” Hadi gel de şimdi “Elin Arnavutu” de!.. Bütün dünyanın tanıdığı ve saygınlıkla söz ettiği Mustafa Kemal Atatürk’ü dost ülkenin dost siyasetçisi Ilir Meta da tanıyor. Evet Sayın Meta, dediğiniz gibi Türkiye’nin, büyük Atatürk’ün temellerini attığı Avrupa yönüne nasıl yöneleceğini biliyoruz!..