23 Haziran 2019 Pazar günü Türkiye’nin geleceğini belirleyecek ve nitekim 16 milyon nüfusu ile, geçmişte seçtiği başkanları siyasetin en üst basamaklarına kadar taşıyan bir şehir künyesiyle İstanbul yeni başkanını seçti. İstanbul’un yeni başkanı 25 yıl sonra ilk kez CHP ve İyi Parti’nin ortak adayı Ekrem İmamoğlu.
İstanbul yerel seçimi Türkiye’de iyi okumak gereken seçimlerden biri. Zira bu seçim muhalefet tabanının yıllar sonra gözle görülebilir ve iktidar tabanında depremler getiren ilk başarısı kabul edilecektir. Bu noktada seçime dair bazı soruları sormak ihtiyacı doğmuştur. Bunları geçmişe dair hatırlatmalarla tüm kapsamıyla “açıklamak” gerekecektir. Türk siyasetine tüm gerçekliğiyle damga vuran bu tarihi anı artık gözlemleme vakti değil, açıklama vaktidir.
İmamoğlu’nun Politika Temeli
İmamoğlu’nun siyasetle tanışması, Trabzon ANAP il kurucularından biri olan babası ile başlamıştır. İmamoğlu muhafazakâr görüşlü bir aileden ve siyasi anlayıştan gelmekle birlikte röportajlarında verdiği yorumlara göre ailesinde birçok görüşten insan da bulunmakta. İmamoğlu işletme eğitiminden sonra CHP ile yollarını birleştirme kararı vermiş ve siyasette aktif rol almaya başlamıştır. İmamoğlu aslında her ne kadar sol tabanlı bir temelden de gelse mülkiyete dair olan inancı, tüccar bir aileden geliyor olması ve ticari başarıları onu CHP içerisinde farklı bir noktaya koymuştur. Böylelikle CHP tabanı ve seçmen içinde merkez ve liberal görüşe yakın kesimin de ilgisini çekmiştir. Bir diğer nokta ise İmamoğlu, kapsayıcı konuşması ve inançlı tavırları ile CHP’nin sert laik konuşmasından uzak bir aday. Aynı zamanda yine röportajlarında belirttiği üzere devletin, sosyal devlet anlayışı ile sağlık, eğitim ve güvenlik konularında güvence olması gerektiğini de belirtmiştir. Hal böyle olunca İmamoğlu her kesimden insanın oylarına talip olmuş CHP’nin en değerli siyasi aktörlerinden biri olmuştur.
Seçim Yenileme Kararı: Ne ifade ediyor?
Son yıllarda Türk kamuoyu, seçim sahtekarlığı suçlamaları ile muhafazakâr ve laik çevreler arasındaki kutuplaşmanın artmasıyla parçalandı. Mart ayındaki belediyeler ve 7 Mayıs’ta verilen İstanbul’daki seçimin iptali kararı ile Türk seçim süreçlerinin meşruiyeti tekrar sorgulanmaya başladı. Böylelikle YSK’nın seçim yenileme kararı ile ikinci round başlamış oldu.
Bu yeni seçim süreci Ak Parti’nin siyasi manipülasyonlarını gözler önünde gizlemeden uyguladığı ve son çırpınışlarını anımsatan aksiyonlarıyla geçti.
Yeniden Seçim Sürecinde Ak Parti’nin Hataları
Öncelikle temel hatayı Ak Parti danışmanlarının, metin yazarlarının ve iktidar medyasının, yeni seçim söylemini Nazi Almanyasının Propaganda Bakanı Joseph Gobbels’in yöntemlerden biri olan Nakil İlkesi’ne dayandırması oluşturur. Türkiye’nin ayrışma söylemine ve nitekim bir süre prim yapan ve son kullanma tarihi gelen bu yöntemin aslında kimi ayrıştığını da tayin edemeyen tutumuna sabrı çoktan tükenmişti. Nakil ilkesine göre sahte haber ile eski ve tarihi nefreti gündemde tutarak parti propagandası yapan Ak Parti’nin öncelikle kimi ayrıştırdığı ve kime nefret söylemini yönelttiği belli değildi. Bir gün seküler, Kemalist CHP, bir diğer gün Kürtler, bir başka gün ise milliyetçiler… Meğerki bu seçim olmasa bu denli gözle göremeyeceğimiz bu ikiyüzlü tutum bu sefer Ak Parti seçmeni tarafından fark edilmiş oldu. Zira seçimin son haftasında Abdullah Öcalan ile etkileşime geçerek Kürt seçmenin oyunu hedefleyen AKP, tarihi bir hata yaparak yalnızca Kürt seçmen oyunu alamadığı gibi, Kürt nefreti sayesinde tabanında tuttuğu milliyetçi kesimin de oyunu kaybetmiş oldu.
İkinci diğer büyük hata ise İmamoğlu’nun mağdur tutumuna destek vermekti. İmamoğlu’na Pontus Rum yakıştırmasıyla İmamoğlu’nun, hem de muhafazakâr kesimin desteklediği bir adayın tabiri caizse ekmeğine yağ sürülmüş oldu. Orta-alt ekonomiden kesimin oylarının seçim sonuçlarını belirlediği bir seçimde mağdur edebiyatına destek vermek tüm propagandayı uçuruma sürükledi.
Bunun yanı sıra Yıldırım’ın kucaklayıcı tavrı -her ne kadar etik ve makul olsa da- partisinin ilk seçim sürecinde söylemine temel oluşturduğu ayrıştırıcı tutuma ters düşmüştü. Böylelikle söyleminde bir tutarlılık sağlayamayan Yıldırım’ın Diyarbakır konuşmasında “Kürdistan” ve “Lazistan” demesi, Fener Rum Patriği için “ekümenik” ifadesini kullanması ve Öcalan’a seçime günler kala yaptırılan tarafsızlık çağrısı tabanındaki milliyetçi oyları da bir seferde eritti.
Seçim sonrası analiz
Konda Genel Müdürü Bekir Ağırdır’ın deyimiyle, 23 Haziran’da İstanbul seçmeni, “hangi partiyi sevdiklerini değil, hangi partiye karşı olduklarını belirledi.” Bu seçimle evine aş, iş ve para götüremeyen seçmen faturayı Yıldırım’a kesti.
Belirtmek gerekir ki bu seçim sonucu bir Yıldırım hatası, AKP cezası olmanın ötesinde aynı zamanda CHP’nin kucaklayıcı tavrının bir başarısıdır ve bu tavrı Muharrem İnce ile özümseyen partinin bu anlayışa sadık kaldığının bir mesajıdır. Bu seçim, bir uzun dönem boyunca geçmişin intikamı ile başarı kazanan ve yoksul kesimin oylarını kullanarak başarı sağlayan dönemin artık yerini kucaklayıcı tavıra, ekonomik kalkınmaya ve akılcı politikalara bıraktığının kanıtı olmuştur.
İmamoğlu 2023 seçimleri için büyük bir potansiyel. Aynı zamanda Türk aile değerlerini, kültürünü, geleneğini temsil eden güçlü bir medyatik figür. Belki kim bir yeni güçlü liderin ilk adımlarının inleyen sesini dinliyoruz.