“pencere önünde arkadaştan ayrı
porselen saksıda bir süs çiçeği
evin hanımı her akşamüstü
su ve güneş sunar… entelektüel”
B. Ortaçgil

O pencere önü çiçeği akşamları sulansa da olur. Yani bir bekçiye ihtiyacı yok evin. Evin hanımı değil de ücretsiz işçisi var. Jargon bir yana, acaba ne düşünüyoruz pencerelere mahkum kadınlara dair?

Dünya Emekçi Kadınlar gününde Uluslararası Çalışma Örgütü ve Gallup Araştırma Şirketi, geçtiğimiz yıl 142 ülkede 149.000 örneklem ile yaptıkları araştırmanın sonuç raporunu tanıttılar. Kadın ve erkeklerin çalışma yaşamına bakışını yansıtan araştırmanın Türkiye verisi geçen Mart ve Nisan aylarında sabit telefon aracılığıyla 1001 örneklem ile gerçekleştirilmiş.

“Ailemdeki bir kadının ev dışında ücretli bir işte çalışması kesinlikle kabul edilebilir bir durumdur” diyenlerin oranı %88 ile dünya ortalamasının sekiz puan üzerinde yer alıyor.

“Bir erkek ile aynı eğitim düzeyine ve iş deneyimine sahip bir kadın, erkeğe kıyasla daha iyi bir iş bulabilir” diyenlerin oranı %32, benzer nitelikte bir iş bulabilir diyenlerin oranı %32 ve daha kötü bir iş bulabilir diyenlerin oranı 29%. Buraya kadar şaşırtıcı bir sonuç yok.

On beş yaş üstü kadınlar arasında işgücüne katılımın %30 olduğu ülkemizde “ücretli bir işte çalışmak isterim” diyen kadınların oranı %34, “evde oturmak isteyenlerin oranı %12, hem ücretli işte çalışmak hem de ev işi yapmak istediğini belirtenlerin oranı ise %53 olarak bulunmuş. Yani evde oturmaktan hoşnut olan kadınların oranı sadece %12! Acaba çalışmak isteyen kadınlarımızı evde erkekler mi zorla tutuyor? “Ailemdeki kadının evde oturmasını isterim” diyen erkeklerin oranı %32. Yani Türkiye’deki üç erkekten biri “kadının yeri evidir” diyor. Yüz kadından ise sadece 12’si bu durumdan memnun.

Kadın istihdamını artırmak için “dostlar feminist görsün” anlayışıyla sokaklara reklam vermek de hanımlar lokali açmak da beyhude. Kadının işgücüne katılımının yolu erkeğin bilinç düzeyinden geçiyor. Nesil değiştikçe bu “geri” alışkanlıklar yok olacaktır, endişeye mahal yok diye düşünenlere de yanıtı Kuzey Afrika göstergeleri versin: erkekler arasında yaş azaldıkça “kadının yeri evidir” düşüncesi yaygınlaşıyor. İşi oluruna bırakanlar kadının çalışma hakkının ihlaline göz yumanlardır. Kadını ücretli işe kazandırmak için önce erkeğin zihnini değiştirmelidir.